Jumbobomber wil Bitcoins: niet zo'n slimme zet

Onze internetdeskundige Jarno Duursma boog zich over de bitcoins. De afperser van de Jumbo wil betaald worden met deze digitale munt. En dat is niet zo'n best idee, vindt Duursma.
'Toen ik vanmorgen het nieuws hoorde over de afperser van de Jumbo die zijn beloning wil ontvangen in bitcoins, fronste ik mijn wenkbrauwen.'

Traceerbaar?

Niet eerder is het in Nederland voorgekomen dat er een afpersingszaak is geweest waarbij de dader vroeg om uitbetaling in bitcoins. Er zijn wel gevallen bekend waarbij black hat hackers via een virus toegang kregen tot iemands computer en bepaalde bestanden blokkeerden.
Vervolgens werden de slachtoffers gesommeerd geld over te maken via bitcoin om het moeilijk te maken voor justitie om deze cybercriminelen (veelal afkomstig uit Oost-Europa) te kunnen traceren. Maar in een fysieke afpersingszaak is dit volgens mij de eerste keer.
Wat mij vandaag écht heeft bezig gehouden is de vraag of deze dader een zeer intelligente ICT-cybersecurityspecialist is die precies weet wat hij doet, of dat hij een persoon is die de bitcoinklok wel heeft horen luiden, maar niet weet waar de klepel hangt.
In beide gevallen denk ik dat het niet zo'n slimme zet is om uitbetaling in bitcoins te vragen. Ik zal uitleggen waarom.

Wat is bitcoin?

Bitcoin is een digitale munt of een digitaal betalingssysteem. Tegelijkertijd is het een systeem waarmee digitale waterdichte contracten kunnen worden afgesloten. Hyperinteressant, maar daar gaat het niet over bij de zaak van de Jumbobomber.
Bitcoin werkt binnen een netwerk van computers. Deze computers hebben één gezamenlijke boekhouding. Deze boekhouding is openbaar. Met bitcoins kunnen mensen en bedrijven via hun persoonlijke bitcoinportemonnee bitcoins aan elkaar overmaken. Dat gaat onderling en zonder tussenkomst van een bank.

Grootboek

Iedere transactie komt in die ene gezamenlijke boekhouding; een digitaal grootboek genaamd de Blockchain. In dit digitale grootboek staat de tijd van transactie, de eigenaar en het saldo van de transactie. Maar let op: de eigenaar is niet direct te traceren: zijn digitale portemonnee is versleuteld in een ingewikkelde code.
Wanneer iemand een transactie doet met bitcoins zorgt een heel groot computernetwerk ervoor dat de transacties geverifieerd worden. Voor deze verificatie stellen zij computerkracht ter beschikking en daar krijgen zij bitcoins voor terug. Mensen zetten hun computerkracht dus in in ruil voor bitcoins. Een bitcoin heeft op dit moment een waarde van zo'n 250 euro.
Gebruikmaken van bitcoins
Wanneer je gebruik wilt maken van een digitale portemonee om bitcoins te ontvangen en verzenden zijn daarvoor twee manieren. Via een wisseldienst of op je eigen computer.
Via een internet-wisseldienst, bijvoorbeeld Coinbase, besteed je daarmee je digitale portemonnee uit. Zij zijn verplicht om, in het kader van preventie van witwaspraktijken, te vragen om je ID kaart. Op het moment dat je eerste aankoop aan deze wisseldienst is gelinkt, kunnen ook andere transacties naar je digitale portemonee worden teruggeredeneerd.
Onderzoekers in Californië hebben daar een tijd geleden een algoritme voor ontwikkeld.  

Anoniem betalen met bitcoins

Wil je superanoniem bitcoins ontvangen en verzenden dan is dat best een ingewikkelde klus: Je moet de wisseldiensten links laten liggen en je digitale portemonnee installeren op je eigen computer, je moet gebruikmaken van TOR-software die garandeert dat je anoniem op het internet kunt surfen.
Het is daarnaast belangrijk dat je steeds een nieuw bitcoinadres gebruikt om bitcoins op te ontvangen. Ook moet je gebruik maken van andere soorten ICT-technieken om je bitcointransacties onzichtbaar te maken, zoals bijvoorbeeld het mixen van bitcoins.

Waterdicht?

Dit zijn nog steeds geen waterdichte technieken. Wil je dus buiten het zicht blijven van justitie, dan moet je een specialist zijn op het gebied van bitcoins, ICT en cybersecurity; anders loop je tegen de lamp.   Wanneer we ervan uitgaan dat de dader een ICT/bitcoin-specialist is en tóch slim genoeg is om alle ICT technieken toe te passen heeft het desalniettemin ook makkelijker gemaakt voor de politie om ‘m te vinden.
Er zijn niet veel die voldoen aan dat kenmerk in de regio Groningen in de genoemde leeftijdscategorie. Uit mijn hoofd zou ik zeggen dat het er maximaal vijftig zijn.  

Een 'bitcoinkluns'

Het kan ook zijn dat de dader de bitcoinklok wel heeft horen luiden, maar niet weet waar de klepel hangt.
Berichten in de media dat het verhandelen van illegale goederen met bitcoins via websites als Silkroad anoniem zou zijn, hebben wellicht het beeld bij de dader doen ontstaan dat bitcoins anonimiteit waarborgen. Maar dat is dus nog best lastig. In dit geval hoeft de recherche gewoon maar te wachten voordat de bomlegger een fout maakt met z’n bitcoin transacties.