'Meel stuift waar het niet gaan kan'

Het was in de vorige eeuw een begrip in Uithuizermeeden en omgeving. Moorlach's Meelfabriek verwerkte aan de Hoofdstraat tienduizenden kilo's Groninger tarwe tot meel en bloem.

Door: Theo Sikkema
Na een aantal overnames door Engelse en Duitse consortia was de fabriek een paar jaar geleden op sterven na dood. De voormalige Duitse eigenaar slaagde er niet in om de in 1948 door Johannes Moorlach gestichte fabriek rendabel te krijgen. De productie van de grote contracten werd in Duitsland uitgevoerd en de locatie Uithuizermeeden hing er maar een beetje bij.

Maalstoelen op volle toeren

Op 12 mei 2014 kwam de fabriek weer in handen van de familie Moorlach en onder de naam Waddenmolen 't Hoogeland is sindsdien de weg omhoog weer ingeslagen. Frank Vogelzang is directeur. 'We begonnen als een fabriek zonder klanten en we kijken er nu naaruit dat we in het derde kwartaal van dit jaar nagenoeg vol komen te zitten.' Dan draaien de maalstoelen weer op volle toeren en dat is lange tijd niet zo geweest.
De inmiddels 78-jarige Wim Moorlach, die jaren in de directie gezeten heeft, zag met lede ogen aan dat het familiebedrijf ten gronde dreigde te gaan. 'Het was al bijna zover dat de medewerkers het bericht zouden krijgen ontslagen te worden. Het is afgelopen, het is voorbij en dat doet je zeer.' Het gebeurde in het verleden regelmatig dat het in de omgeving qua werk bij Moorlach van vader op zoon ging.

Meel stuift waar het niet gaan kan

Daarom besloot de man, wiens ogen gaan glinsteren als het over tarwe en meel gaat, samen met de voormalige commercieel directeur Aat Vos een laatste poging te wagen om de fabriek terug te kopen. 'Meel stuift waar het niet gaan kan.'
Samen met Frank Vogelzang die toen als adviseur betrokken was bij de aankoop, lukte het om de fabriek onder gunstige voorwaarden terug te kopen. 'De vorige eigenaar wou ervan af, dus we hebben het voor een relatief scherp bedrag over kunnen nemen. We hebben vijftien man in dienst, maar dat is binnen de sector relatief weinig. We kunnen scherp produceren en dat is eigenlijk de sleutel tot het succes.'

Geen pauw

Het maakt Wim Moorlach tot een blij man. 'Het is niet zo dat ik als een pauw rondloop, maar ik ben blij dat ik vanaf de straat de zeven kan zien werken. Mooi.' Daarmee is de cirkel voor Wim rond en zal hij waarschijnlijk zo lang hij kan betrokken blijven bij het familiebedrijf om het in goede orde achter te laten.

35.000 ton per jaar

In de hoogtij dagen werkten ruim vijftig mensen bij Moorlach en was het een relevante werkgever in Noord-Groningen. Door automatisering, de overgang naar bulkverpakking en het uitbesteden van transport is de personeelsomvang nu een stuk kleiner. Volgens Vogelzang is de waarde voor de regio zeker nog aanwezig. 'Er is ook vrij veel afgeleide werkgelegenheid. Bouwbedrijven die hier actief zijn. De helft van de tarwe die wij hier verbruiken is inlandse tarwe. Het komt hier allemaal uit de regio met name Groningen en Friesland. Dat is toch zo'n 35.000 ton tarwe op jaarbasis wat we hier uit het binnenland weghalen.'

Ambachtelijk

Moorlach was van oudsher sterk in het beleveren van ambachtelijke bakkers en de filosofie is sinds het terugkopen om daar weer naar terug te gaan. Er is speciaal een vijftien kilo zak op de markt gebracht om het tillen en sjouwen voor de bakkers te vergemakkelijken. De eveneens 78-jarige Vos is realistisch. 'Wij hoeven niet de grootste en beste te zijn. Dat hou je niet vol. We moeten meel en bloem maken op een wijze dat de bakker daar mooi brood van kan maken en dat de consument begrijpt daar zit wat achter wat doordacht is. Wat bij voorkeur ook een regionaal en ambachtelijk karakter heeft.'
Zo lijkt een familiebedrijf gedreven door passie voor het product gered van de ondergang en blijft Uithuizermeeden onlosmakelijk verbonden met tarwe, meel en bloem.