China in Groningen deel drie: Prima bazen, de Chinezen

2 juni 2016, 15:07 • 6 minuten leestijd

Investeringen door Chinese bedrijven in Nederland bereiken recordhoogten. Maar wat er doorsijpelt naar Noord-Nederland houdt nog niet over. Een serie van drie afleveringen over Chinese ondernemers in Noord-Nederland. Vandaag: hoe is dat wanneer een Chinese firma de baas is?

Door Loek Mulder

Bij Amca in Ten Post zijn ze inmiddels volledig vertrouwd met de Chinese invloed en manier van doen. Het bedrijf is na de overname in 2011 erop vooruit gegaan en het heeft de continuïteit enorm goed gedaan, zegt commercieel directeur Jan Willem van den Berg. Bij hem geen kwaad woord over de Chinese inmenging.

Amca stond al een tijdje stil, productontwikkeling stagneerde en commercieel gebeurde er eveneens weinig. 'Er is een frisse wind door het bedrijf gegaan en dat was ook wel nodig', aldus Van den Berg. 'Sinds de overname is er veel mogelijk geworden. En er is voor miljoenen geïnvesteerd in het bedrijf; in simpele dingen als vloerbedekking, maar ook zijn nieuwe spoel- en productiemachines aangeschaft. De grootste verandering is dat we stukken kostenefficiënter produceren.'

Het inlijven van Amca door XCMG is een schoolvoorbeeld van waarom Chinezen in Europa op overnamepad zijn. Het was XCMG vooral te doen om de technologie die Amca in huis heeft, legt Van den Berg uit. Amca produceert stuurschuiven voor de bediening van de hydrauliek in graaf- en bouwmachines. Met de overname kon XCMG de levering van dit essentiële onderdeel zeker stellen. Want het aantal fabrikanten van schuurschuiven is zeer klein en het product van Amca is volgens de commercieel directeur van 'absolute wereldklasse'.

'XCMG is nu de zesde grootste fabrikant van bouwmachines en de onderneming wil naar nummer drie', zegt Van den Berg over het streven van het Chinese moederbedrijf. 'Dat lukt niet wanneer ze alleen op de eigen thuismarkt actief zijn.' De koop van Amca moet dan ook gezien worden als onderdeel van een breder investeringsprogramma van XCMG. Zo is bijvoorbeeld in het Duitse Krefeld voor vijftig miljoen euro een ontwikkelcentrum voor nieuwe machines neergezet.

Geen bedenkingen

In Ten Post is de leiding in handen van de Chinese directeur Ming Gao, die de brug is tussen Ten Post en XMCG in China. Cultuurverschillen zijn er zeker, weet Van den Berg inmiddels. Wederzijds is er respect voor elkaars ideeën en houding. Het contact is vooral zakelijk.

'We hebben wekelijks meetingen waarin we de gang van zaken bespreken. Maar met hem koffiedrinken bij het automaat is er niet bij. Hij is de statusverschillen in China gewend. Ook hebben wij een iets andere manier van zaken doen. Bij ons gaat het eerder op basis van vertrouwen, terwijl onze directeur zegt: je kunt de ander niet zomaar vertrouwen.'

Ming Gao heeft een belangrijke functie als schakel met China. 'Hij rapporteert over onze prestaties. Soms krijgen we terug dat er iets moet worden bijgesteld. We moeten natuurlijk wel presteren. Het gaat erom dat hier geld wordt verdiend.'

Bedenkingen omtrent de intenties van de nieuwe eigenaar kennen ze bij Amca totaal niet. Dat de Chinezen Amca hebben gekocht voor een snelle winst bijvoorbeeld, blijkt nergens uit, zegt Van den Berg. 'Ze zijn hier gekomen voor de lange termijn. Wij zijn binnen het totale Chinese concern een expertisecentrum. Dat zien ze in China ook wel. Ze zullen het hier echt niet zomaar weghalen. Ik heb geen enkel gevoel van onzekerheid.'

Het verhaal van Synspec past bijna één op één op dat van Amca. De stad-Groninger onderneming produceert apparatuur die luchtkwaliteit meet en leverde een specifiek onderdeel aan een Chinese afnemer. Synspec-directeur Rens Zijlmans: 'Alternatieven voor dat onderdeel zijn er maar weinig, de Chinezen wilden de levering borgen.'

De overname door Focused Fotonics in 2011 heeft weinig invloed gehad op de aanpak en strategie van Synspec, zegt Zijlmans. 'Hoe we het bedrijf runnen, laten ze volledig aan ons over. Dat is ons meegegeven vanaf het begin en daar houden ze zich ook aan. We mogen zelf de initiatieven nemen die we belangrijk vinden.' Die losse sturing is trouwens te zien bij veel Europese bedrijven in Chinese handen, blijkt uit onderzoek van Universiteit Nijenrode. De dagelijkse leiding is ook in handen gebleven van Zijlmans en collega's, een Chinees management is er niet bij Synspec.

Wel zit er af en toe wat ruis op de lijn met China, erkent Zijlmans. Niet alleen omdat de taal een barrière blijft en geen van de Synspec-medewerkers het Chinees vloeiend beheerst. Dat beperkt de communicatie van Synspec tot een select clubje Engelssprekenden bij Focused Fotonics.

De samenwerking blijft een kwestie van aftasten, verklaart Zijlmans en eveneens is het voor Synspec niet altijd duidelijk welke strategische keuzes het hoofdkwartier maakt. 'Het moederbedrijf wil de wereldmarkt op. We zoeken naar een gezamenlijke invulling van die strategie. Dat is soms wel eens moeilijk, vooral omdat er niet altijd een duidelijke sturing is van de eindbaas.'

Vertrouwen
Tot nog toe heeft Synspec het prima naar de zin onder de Chinese leiding. Ondanks de verhalen die Zijlmans uiteraard ook wel kent over leveranciers die door Chinezen bij de neus zijn genomen door producten schaamteloos te kopiëren, is er vertrouwen bij de Synspec-directeur: 'Natuurlijk gebeurt dat. Maar ik geloof niet dat ze zomaar onze producten zullen kopiëren en ons vervolgens van de hand doen. We hebben wat dat betreft een veel grotere zorg gehad over Amerikaanse bedrijven die aasden op onze producten.'

Waar er wel een Chinees op de stoel van de directeur zit, is bij Embed Engineering. Deze software- en electronicafabrikant werd eind 2015 door de Groningse eigenaren verkocht aan de Chinese firma Greensoter van ondernemer Yongzhong Yuan. Greensoter maakt apparaten waarmee huishoudens draadloos hun energieverbruik kunnen meten en was al langer klant van Embed, dat vorig jaar op plaats 33 stond ranglijst van 100 meest innovatieve mkb-bedrijven. Yongzhong Yuan heeft ambitieuze groeiplannen met Greensoter in Groningen. 'Onze apparatuur is bedoeld voor toepassing in smart homes en smart cities en daar gaan we de komende jaren nog veel van horen.'

De overname heeft de ontwikkeling van het product flink versneld, aldus Yongzhong Yuan, die niet alleen directeur-eigenaar is, maar ook de enige Chinees bij Embed. 'Zeker is er een cultuurconflict', vertelt hij. 'Maar denk niet dat ik erop uit ben een Chinese cultuur in het bedrijf te introduceren. Wat ik wel zie is dat het karakter van de onderneming verandert. Het was wat gesloten en toont nu veel meer een open mind. Dat helpt het bedrijf vooruit.'

Het valt Yongzhong Yuan op dat in Noord-Nederland maar zo weinig Chinese bedrijven zijn gevestigd. Maar dat zou volgens hem best eens kunnen veranderen. 'Chinese bedrijven trekken de wereld in. Wanneer je wilt groeien is een family-business in China niet genoeg, dan moet je internationaal gaan.'

Helpen
Zijn advies aan de (regionale) overheden: geef buitenlandse investeerders belastingvoordelen, help met het zoeken naar goede huisvesting voor bedrijf en personeel en gids ze door de regelgeving. Yongzhong Yuan ziet het eigenlijk wel zitten tussen China en Noord-Nederland: 'Ik verwacht dat de lagere grond-, arbeid- en huisvestingskosten de regio voordeel gaan opleveren ten opzichte van de rest van het land.'

Lees hier aflevering 2 van de serie China in Groningen.
En het eerste deel is hier te lezen.

Andere NoordZaken-artikelen vindt u hier.