Angst regeert tussen opdrachtgevers en zzp'ers

Directeur Frank Alfrink van ZZP Nederland
Directeur Frank Alfrink van ZZP Nederland © RTV Noord/Martijn Folkers
De nieuwe regels voor zzp'ers maakt opdrachtgevers huiverig, aldus een evaluatie van uitzendconcert Randstad. Maar hoe objectief is dat beeld? RTV NoordZaken nam de proef op de som en ondervroeg verschillende zelfstandigen, tijdens de ZZP-Dag van de Kamer voor Koophandel.
Door: Martijn Folkers

De wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties is vanaf 1 mei van kracht en moet de oude VAR-verklaring doen vergeten. Uitzendconcern Randstad constateerde al dat 88 procent van zelfstandigen door deze nieuwe wet vreest minder werk te krijgen. Reden hiervoor is dat bedrijven in de toekomst hoge boete riskeren, wanneer ze straks niet aan de wet voldoen.

Onrust

Die hoge boetes zouden opdrachtgevers huiverig maken, aldus het uitzendconcern. Die angst herkent Frank Alfrink. Hij is directeur van stichting ZZP Nederland. 'Maar ik moet er wel bij zeggen dat dit onderzoek komt van mensen die er deels een belang bij hebben', zegt hij. 'Er is onrust bij een aantal opdrachtgevers, maar ik herken de grote percentages die Randstad schetst niet.'
Wel heeft Alfrink meldingen gekregen van noordelijke bedrijven en organisaties die inderdaad de keuze maken om te stoppen met het inhuren van zzp'ers. Dit, ondanks het feit dat de Belastingdienst heeft gemeld dat bedrijven een jaar de tijd krijgen de nieuwe regels in te voeren.

Onzekerheid

'We hebben op landelijk niveau ongeveer honderd meldingen gekregen van zzp'ers die merken dat bedrijven hun opdrachten intrekken, uit onzekerheid over de nieuwe wet', vervolgt hij. 'In het Noorden gaat het om bedrijven en organisaties als de Hanzehogeschool, de Gasunie en de RDW. Partijen als deze vinden de onzekerheid over de inhuur van zzp'ers te groot.'
Accountant Siebrand Drost van Alan Accountants merkt ook dat het onrustig is. 'Ik had vorige week nog een zelfstandige aan de telefoon die in principe akkoord was met een opdrachtgever', zegt Drost. 'Op het laatste moment vertelde de opdrachtgever dat hij geen opdracht meer zou krijgen als zzp'er, maar dat hij in loondienst kon, tegen een heel andere vergoeding dan vooraf was afgesproken. En dan kun je ja of nee zeggen.'
Wat Drost ermee zeggen wil; opdrachtgevers worden inderdaad voorzichtiger. 'Voor veel bedrijven is het nog een onbekend fenomeen, maar de partijen die ervan gehoord hebben worden inderdaad afwachtender.'

Terughoudende zzp'ers

De doelgroep waar het over gaat, de zzp'ers, zijn terughoudend om hun verhaal te doen. Een deel geeft aan er geen last van te hebben, een deel is er totaal niet mee bezig, maar er is ook een deel van de aanwezigen die zegt dat het nu nog meevalt, maar dat ze in de toekomst vrezen voor het mislopen van grotere klussen.
'Nu heb ik nog veel korte klussen, en is het op mij nog niet van toepassing', zegt zelfstandig communicatieadviseur Jildau de Groot. 'Maar voor de toekomst ben ik wel wat huiverig. Ik wil me graag specialiseren op het gebied van projectcommunicatie, dat moet ook om me staande te houden tussen de vele zelfstandigen op communicatiegebied. Maar ik weet niet zo goed wat ik voor de toekomst kan verwachten. Organisaties hebben al in hun communicatiebudget geschrapt, het is een moeilijke markt. Maar wat gaat er gebeurten als dit zich doorzet? Ik weet het niet.'
Peter Hemrica, een startende zelfstandige op het gebied van vastgoed en coaching, heeft tot dusver te weinig overzicht om voor zichzelf de gevolgen in beeld te brengen. 'Maar wat ik hoor is dat sommige bedrijven wel argwanend begint te worden. Het begint ook te leven onder zzp'ers. Ik heb een collega gesproken die overweegt om voor zichzelf een BV op te zetten, om van dit gedoe af te zijn.'

Bedrijven komen met alternatieven

Gedoe, dat is een omschrijving die zzp'ers vaker geven aan de transformatie die momenteel plaatsvindt. Karst Schreuder, een zelfstandige op het gebied van elektrotechnische- en besturingsinstallaties merkt ook dat grote partijen in zijn vakgebied ook constructies opzetten om de gevolgen van de nieuwe wet te ontlopen. 'Zij lenen bijvoorbeeld de zzp'ers niet rechtstreeks in, maar zetten er een bureau tussen. Tijdens het gesprek krijg je dan te horen dat je via dit bureau ingehuurd kan worden. En wat doe je dan? De opdracht aannemen, soms heb je geen keuze.'
Terug naar Frank Alfrink. De voorman van stichting ZZP Nederland vindt dat de Belastingdienst opener kan worden in de communicatie, om de onzekerheid bij opdrachtgevers en zzp'ers weg te nemen. 'De Belastingdienst zou meer duidelijkheid kunnen geven', zegt hij. 'Bijvoorbeeld op de manier hoe ze de nieuwe wet in de toekomst gaan handhaven. Bedrijven en zelfstandigen willen dit weten, zodat ze weten waar ze aan toe zijn. Nu is het allemaal nog te open. Het onderzoek van Randstad schreeuwt om een reactie van staatssecretaris Wiebes van Financiën. Die reactie blijft uit. En juist hij kan veel duidelijkheid geven.'