Controles op alcohol en tabak kopen: hoe zit het ook alweer?
Mag je als cassière zomaar elke klant om legitimatie vragen?
Een vestiging van de Coop-supermarkt in stad Groningen vraagt voortaan iedere klant om zijn of haar ID te laten zien. Het maakt niet uit of je 19 of 90 jaar oud bent.
Aanleiding voor deze strengere controle is een serie boetes
voor de verkoop van alcohol of tabak aan minderjarigen. Hoe zat het ook alweer met de regels voor het kopen van drank en sigaretten?
Drank en Horecawet
Sinds 2014 geldt de nieuwe Drank en Horecawet in Nederland. Mensen onder de 18 jaar mogen geen alcohol of tabak meer kopen. Daarnaast moet iedereen die 25 jaar of jonger is, zijn of haar ID-kaart aan de kassa laten zien.
Toezichthouders
Er zijn twee instanties die toezicht houden: de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt een oogje op de tabaksverkoop, de gemeente handhaaft de verkoop van alcohol.
Vergunning schorsen
Binnen de gemeente is de burgemeester verantwoordelijk. Hij stuurt toezichthouders langs bedrijven die niet vallen onder de Drank en Horecawet, zoals supermarkten, snackbars, en bezorgdiensten. Het gaat hier dus niet om cafés en restaurants.
Wordt er een overtreding geconstateerd, dan volgt er een straf in de vorm van een boete. Overtreed een ondernemer binnen een jaar drie keer de regels, dan kan de burgemeester de vergunning voor de verkoop van alcohol schorsen. Een bedrijf mag dan voor een bepaalde periode - minimaal een week, maximaal 12 weken - geen alcohol verkopen.
ID-plicht
Met de invoering van de hogere leeftijd waarop je alcohol en tabak mag kopen, is ook de nieuwe campagne van het ministerie van Volksgezondheid gestart: NIX18.
Hierin wordt gepromoot dat niemand onder de 18 jaar alcohol of tabak mag kopen. Maar ook dat mensen jonger dan 25 jaar altijd hun legitimatie moeten laten zien.
Legaal
Maar mag je als cassière zomaar elke klant vragen zich te legitimeren. 'Ja, dat mag', zegt advocaat Harry Smeltekop. 'Het is onderdeel van de koop die je aangaat met de supermarkt. Zij kunnen daarbij de voorwaarde stellen eerst een id-kaart te willen zien.'
Het gaat hierbij specifiek om situaties in de winkel. Op straat is een ander verhaal, volgens Smeltekop. 'Dan mag alleen een toezichthouder of opsporingsambtenaar om een legitimatie vragen.'
Tabaksverkoop
Wanneer we het over tabaksverkoop hebben, is de NVWA toezichthouder. Afgelopen jaar legde deze instantie 251 keer een boete op omdat iemand onder de 18 jaar sigaretten had gekocht.
Hogere boetes
De boetebedragen zijn sinds 1 januari flink verhoogd: De eerste keer is de boete 1.360 euro (was 450). Voor grotere bedrijven met meer dan 50 werknemers is de eerste boete 2.720 euro (was 900).
De maximumboetes zijn 4.500 euro voor kleine bedrijven en 9.000 euro voor grote bedrijven. Ook hier geldt de regel dat drie overtredingen binnen een jaar een tijdelijk verkoopstop betekenen. Dat gebeurde in 2015 in totaal 11 keer.
