Cybercrime? Zo kun je jezelf eenvoudig online beschermen

© RTV Noord
Een maker van webshops ontfutselde via een achterdeur mailadressen en wachtwoorden van meer dan 400 klanten van die webshops. Zo had hij toegang tot Facebook-accounts, creditcard-informatie en zelfs identiteisbewijzen. Hoe kun je jezelf online beschermen tegen cybercrime-inbraken?
1. Gebruik verschillende wachtwoorden voor de belangrijkste websites

Je kan er stapelgek van worden: elke website en webshop wil tegenwoordig dat je een account aanmaakt met een mailadres en een wachtwoord. Zelfs webshops waarvan je weet dat je er maar eenmalig iets gaat kopen, sturen erop aan om een account aan te maken.
Wie een beetje fanatiek surft en koopt, heeft dus een stapel accounts. Daar kan je bijna onmogelijk steeds andere wachtwoorden voor verzinnen. Veel mensen doen dat dan ook niet en gebruiken voor heel veel sites en apps dezelfde mail- en wachtwoordcombinatie. Dat is makkelijk, maar absoluut niet veilig.
Zo kan je online wachtwoorden veilig en makkelijk maken:
- Zorg er bij deze diensten voor dat je altijd unieke wachtwoorden hebt die je nergens anders voor gebruikt: je e-mailadres, je Facebook-account, je bankieren-app en voor jou andere belangrijke diensten zoals Dropbox of Twitter. Dit zijn namelijk de diensten waar cybercriminelen veel informatie en priveberichten uit kunnen halen.
- Voor webshops waar je eenmalig koopt of andere (minder belangrijke) diensten, kan je eventueel dezelfde wachtwoorden gebruiken - maar zorg ervoor dat ook die niet makkelijk te raden zijn.
- Vermijd ' 12345', 'welkom', je naam, achternaam, adres of geboortedatum in je wachtwoorden. Die zijn eenvoudig te achterhalen. Probeer liever iets te verzinnen dat helemaal nergens op slaat. Bijvoorbeeld: stokpaardje.
- Een wachtwoord wordt veel sterker als je er ook cijfers, hoofdletters en leestekens in gebruikt. Dus veel sterker dan stokpaardje is bijvoorbeeld St0kpaard_je.

2. Bewaar geen identiteit in je e-mail

De cybercrimineel die de politie nu heeft opgepakt, ging mailboxen door op zoek naar ID's om zo identiteitsfraude te kunnen plegen. Hij slaagde daar in sommige gevallen in, omdat verschillende slachtoffers een kopie van een paspoort of rijbewijs nog als bijlage in een mailtje hadden staan.
Heb je zelf ook eens een kopie van je identiteitsbewijs gemaild? Dan is het verstandig om de e-mail nadien te verwijderen en de prullenbak van je mailbox te legen. Zo is hij niet langer te achterhalen als iemand onverhoopt toch toegang heeft tot je mailaccount.
Dit geldt niet alleen voor identiteitspapieren. Verwijder liever ook mails waarin creditcardgegevens, wachtwoorden en gevoelige persoonsgegevens staan, als je ze niet meer nodig hebt.

3. Bel als je twijfelt

Krijg je ineens een betaalverzoek van een goede/ oude vriend via je e-mail of in een berichtje? En zag je die niet aankomen? Bel even om te achterhalen of het wel klopt. De cybercrimineel in kwestie streek geld op omdat slachtoffers het betaalverzoek in vertrouwen namen en voldeden zonder even na te bellen wat er aan de hand is.
Ook bij een vreemde e-mail (zou je bank echt een mail sturen om je persoonsgegevens bij te werken?) is het handig om een vriend of kennis te bellen. Vertrouwt die de mail wel?

4. Let op het slotje

Ben je op een webpagina met een invulformulier, waar je bijvoorbeeld je adresinformatie of een wachtwoord moet invoeren? Kijk dan even naar de adresbalk van je internetbrowser (zoals Chrome, Safari, Internet Explorer, Edge of Firefox) om te zien of er een slotje staat.
Een slotje laat zien dat je op een beveiligde, afgeschermde HTTPS-pagina in plaats van een onbeveiligde HTTP-pagina bent. Inmiddels hebben alle grote en betrouwbare sites een https-slotje op pagina's waarop je iets invult. Zie je geen slotje? Dan kan je grote vraagtekens zetten bij de webpagina die je bezoekt.

5. Gebruik een wachtwoordenkluis

Helemaal klaar met verschillende wachtwoorden onthouden? Dan kan het slim zijn om een wachtwoordenkluis te nemen. Zo'n kluis is een programma op je computer, smartphone en binnen je internetbrowser waarmee je wachtwoorden kan bewaren. Zo heb je de wachtwoorden bij de hand als je ze nodig hebt.
Bovendien kan de kluis zelf moeilijk te raden wachtwoorden voor je genereren, zodat je zelf geen variaties meer hoeft te verzinnen. Met een kluis hoef je zelf nog maar één wachtwoord te onthouden: dat van de kluis zelf. Zorg dus dat je daarvoor een uniek, moeilijk te raden wachtwoord gebruikt. Schrijf het eventueel op op een papiertje zodat je hem bij de hand hebt, maar schrijf dan weer niet op dat papiertje waar het wachtwoord voor is...
Goede wachtwoordenkluizen zijn helaas niet gratis. De bewezen betrouwbare kluis LastPass is net geen 12 euro per jaar; 1Password kost 5 euro per maand voor het hele gezin. Je kan ze allebei gratis proberen voordat je dat betaalt.