Toch commercieel gebruik van Lifelines

Er wordt wel degelijk wetenschappelijk onderzoek met commerciele doeleinden gedaan met gegevens uit bevolkingsonderzoek Lifelines.
FrieslandCampina betaalt onderzoekers van het UMCG en RUG voor tenminste twee onderzoeken. De wetenschappers gebruiken voor die onderzoeken data van Lifelines.
Lifelines-directeur Saakje Mulder liet vorige week nog weten, dat aanvragen van bedrijven niet worden gehonoreerd. Deelnemers zien dat namelijk niet zitten. 'Dat hebben we bewust gedaan, want we willen niet heel veel deelnemers verliezen.'

Onderzoeksgroep betalen

De onderzoeken van Friesland Campina lopen niet direct via Lifelines, maar via RUG/UMCG. Dat is volgens woordvoerder Jan-Willem ter Avest de standaard gang van zaken. 'We geven aan bij een universiteit dat we bepaald onderzoek willen doen en wij betalen dan aan die onderzoeksgroep.'
Op dit moment lopen er twee onderzoeken bij UMCG/RUG op basis van Lifelines-gegevens die op verzoek van FrieslandCampina worden uitgevoerd en volledig door FrieslandCampina zijn betaald.

Commercieel belang

Dit is een onderzoek naar vetconsumptie en een onderzoek naar dieetsamenstelling. FrieslandCampina betaalt daar per onderzoek 75.000 tot 100.000 euro voor. Dit zijn onderzoeken met een commercieel belang. 'Dit zijn onderwerpen waar wij specifieke belangstelling voor hebben. Wij kunnen de uitkomsten gebruiken voor bijvoorbeeld onze productontwikkeling.'
Een bedrijf als FrieslandCampina krijgt zelf de data niet te zien. Alleen de onderzoekers kunnen ermee werken en gegevens van deelnemers blijven anoniem. Het bedrijf krijgt de conclusies van de onderzoeken te zien. Daarmee heeft het bedrijf een voorsprong op concurrenten die moeten wachten op een wetenschappelijke publicatie.

Cholesterol

Er loopt ook nog een derde onderzoek; dat is bekostigd door een platform voor onderzoek op gebied van voeding. Daar maken UMCG en de universiteiten van Maastricht en Wageningen deel van uit en de bedrijven FrieslandCampina, Nestlé, Kellogs, Danone en Chr.Hansen. Dit is een onderzoek naar biomarkers, zoals bijvoorbeeld de hoeveelheid cholesterol in het bloed.
Lifelines-directeur Saakje Mulder ontkent dat er sprake is van onderzoek met commerciële doeleinden. De data zijn voor wetenschappelijk onderzoek, dat gefinancierd kan worden door private partijen. Dat is volgens haar heel normaal en dat controleert Lifelines ook niet. 'Als we daar op zouden moeten letten, kunnen we helemaal geen onderzoek meer doen. Wij gaan niet in zee met commerciële partijen en dat is nog steeds zo.'

Onzekere toekomst

Vorige week werd bekend dat de toekomst van Lifelines onzeker is. De subsidie loopt tot eind 2017 en er is nog geen nieuw geld binnen. Lifelines wil onderzoeken of in de toekomst wellicht een deel van de deelnemers wel akkoord gaat met gebruik van hun gegevens door bedrijven. De net opgerichte deelnemersadviesraad moet helpen dit soort kwesties te beoordelen. Nu blijkt dat commercieel gebruik al gebeurt.
Lifelines is een bevolkingsonderzoek onder meer dan 165.000 deelnemers in met name Noord-Nederland. Die worden iedere vijf jaar gescreend. Doel is meer te weten komen over het ontstaan van chronische ziektes.

Lees ook: