Arbeidsmarkt in Groningen groeit, maar niet in alle sectoren

© Jos Schuurman/FPS
De arbeidsmarkt in de provincie Groningen is groeiende, concludeert het UWV in zijn jaarlijkse rapport 'Regio in Beeld' waarin de situatie op de arbeidsmarkt in kaart gebracht wordt. Het herstel vertaalt zich echter niet in alle beroepsgroepen.
Door Theo Sikkema

Arbeidsmarktdeskundige Erik Oosterveld van het UWV is auteur van het rapport voor Groningen. We leggen hem voor Noordzaken een aantal vragen voor om het rapport nader te concretiseren.

Het arbeidsmarktperspectief voor veel mbo- en hbo-opleidingen is in ieder geval tot 2020 matig. Waardoor komt dat?

'Het geeft wel een vertekend beeld, omdat het niet voor alle opleidingen geldt. Het is zo dat voor economische beroepen veel studenten worden opgeleid. Functies als administratief medewerker verdwijnen steeds meer. Data-invoer of het verwerken van administratieve gegevens kan ook door een computer gedaan worden. En het is inmiddels zo dat alles wat een computer kan, daar ook door overgenomen wordt. Wel is het zo dat hbo-studenten over het algemeen een beter perspectief hebben dan mbo'ers. Voor technische beroepen zijn de perspectieven goed, maar dat wordt overschaduwd door de grote hoeveelheden studenten die in de economische sector opgeleid worden. Als je nu aan een economische opleiding begint, zal daar over vier jaar nauwelijks werk in zijn. Deze trend werd al langer voorspeld en zet zich nu door. De kunst is om voor deze groep de arbeidsmarkt om te zetten in kansen.'
Krijgt het vakmanschap weer extra kansen?

'In alle vakgebieden is tegenwoordig meer opleiding nodig dan in het verleden. Ook in de techniek voor functies als lasser, elektriciën en loodgieter. De keuze hiervoor is wel een slimme. De groei van de bouwsector speelt een rol, maar het is vooral ook de vergrijzing. Zeker in Noord- en Oost-Groningen. Er gaan relatief veel medewerkers met pensioen en vanuit het onderwijs komen te weinig nieuwe mensen op de arbeidsmarkt. De technische beroepen worden steeds ingewikkelder. Ook hier zijn nog steeds veel werkzoekenden. Vaak de minder opgeleiden, want zonder opleidingsachtergrond red je het niet.'
In Duitsland zijn veel vacatures. In hoeverre zijn hier kansen voor werkzoekenden uit Groningen?

'Niedersachsen is een grote deelstaat. Door de afstanden te groot, waardoor je toch kijkt naar de grensstreek. Dan zie je dat net over de grens de vacatures vaak in dezelfde beroepsgroepen te vinden zijn als in Nederland. Bijvoorbeeld de techniek en de verzorging. Ten aanzien van het laatste geldt dat in Duitsland, in tegenstelling tot ons land, daarop niet bezuinigd wordt. Dan is het voor werkzoekenden de uitdaging om de stap naar een ander land te durven zetten. Kijk, het is geen juichverhaal, omdat het deels over vacatures gaat die bij ons ook niet goed in te vullen zijn.'
Opvallend is dat van alle beroepsgroepen in Groningen alleen de ict-sector een krapte laat zien. Hoe kan dat?

'Je ziet dat dit in het hele land zo is. Dan valt het in Groningen nog mee. Er is wel verschil in opleidingsniveau. Naar mbo'ers in nauwelijks vraag. De krapte zit op hbo- en wo-niveau. Er is veel vraag naar mensen die kunnen bouwen, programmeren en monitoren. In de stad Groningen komen steeds meer bedrijfjes die zich met ict bezighouden. Daar is de schaarste ook het grootst. Buiten de stad valt het wel mee. Ict gaat op termijn een nog grotere rol spelen. Hierbij is het als medewerker van belang om je kennis bij te houden. Iemand die dat niet doet, kan over een paar jaar zomaar zonder werk zitten. Je kunt niet meer volstaan met je basisopleiding en klaar. Je moet blijven ontwikkelen. Een leven lang leren, zeg maar.'
Het rapport schetst ook dat het van belang is om in te spelen op een veranderende markt. Waarover hebben we het dan?

'Tegenwoordig wordt veel meer geselecteerd op wie is iemand? Er wordt veel meer naar vaardigheden gekeken en niet of iemand een machine of apparaat kan bedienen. Vroeger was de personeelsadvertentie het geëigende middel. Nu moet je actief zijn op social media en LinkedIn. Je moet jezelf verkopen. Er zijn al veel sectoren, zoals de horeca en detailhandel, waarin vaak al helemaal geen vacatures meer geplaatst worden, maar social media gebruikt worden. Het kan zomaar zijn dat als je geen profiel op LinkedIn hebt, je uit de selectie valt.'

Welke ontwikkelingen zijn de komende periode bepalend?

'Belangrijk is transparantie. Laat zien waar de kansen zijn en laat zien wat werkzoekenden kunnen. Dat is uiteraard primair de taak van de werkzoekende zelf, maar het is aan de overheid en het UWV om systemen te ontwikkelen om dat zichtbaar te maken. Voor veel functies wordt gevraagd dat iemand goed moet kunnen communiceren, kritisch is en in teamverband kan werken. Dat haal je vaak niet uit de opleiding of het cv. Daar moet je iemand voor spreken om dat vast te stellen. De opleiding blijft zeker een eis, maar de persoonlijke eigenschappen tellen meer en meer mee. Daar kun je LinkedIn weer goed voor gebruiken. Verder zal de digi talisering zich verder doorzetten. Daarnaast moet je als medewerker flexibel zijn. Je blindstaren op een vast contract is niet meer realistisch. En tot slot blijft ook de vergrijzing een rol spelen. De overheid is op dit moment de meest vergrijsde sector. Daar is ondanks de bezuinigingen ruimte voor vervanging. Momenteel wordt driekwart van de vacatures veroorzaakt door vergrijzing. Dat is tijdens de recessie een beetje onder het tapijt gebleven, maar wordt nu in volle omvang duidelijk.'