Wat je moet weten over de zakkenrollende asielzoekers

© Jeroen Werkman/ Flickr CC
Georganiseerde straatrovers en zakkenrollers teisteren Groningen. Volgens burgemeester Den Oudsten zijn er tientallen asielzoekers in de stad die het op spullen van vooral beschonken Stadjers hebben gemunt. Hoe groot is het probleem en wat is eraan te doen?
Wat is er aan de hand?

In Groningen zijn er tientallen asielzoekers uit 'veilige landen' als Marokko, Algerije en Georgië, die zich bezighouden met het beroven van met name beschonken Stadjers. Het gaat in veel gevallen om weggenomen voorwerpen als telefoons, portemonnees en tassen, maar ook intimidatie op straat komt voor.
De asielzoekers melden zich aan bij azc's in het Noorden van het land en vragen een verblijfsvergunning aan. In afwachting van de (vermoedelijk) afwijzing slaan ze hun slag in de stad.
Volgens de politie gaat het over tientallen zakkenrollers die toeslaan in het uitgaansgebied van de stad. Ook in Delfzijl zijn meer overvallen dan in vorig jaar - en ook daar zijn veel verdachten asielzoekers uit veilige landen.

Hoe zien de berovingen eruit?

Het is natuurlijk niet voor het eerst dat er wordt gerold in de stad en provincie. Het valt vooral op dat deze jongeren het georganiseerd doen. De politie spreekt over drie verschillende werkwijze van de zakkenrollers:
- Iemand wordt op straat ingesloten door een aantal personen. Vervolgens wordt het slachtoffer aangestoten of vastgepakt. De zakkenroller slaat dan toe.
- Iemand wordt op straat door één of meerdere personen iets gevraagd, bijvoorbeeld om een vuurtje. Hierdoor wordt het slachtoffer afgeleid en wordt in de tussentijd een portemonnee of telefoon gestolen.
- In een café worden spullen meegenomen die makkelijk voor het grijpen liggen.
Het valt de politie verder op dat de methoden van de zakkenrollers gewiekst zijn. Zo verspreiden de verdachten zich na een beroving razendsnel en is ook de buit al snel weggewerkt. Als iemand door de politie wordt gepakt, zijn de gestolen portemonnee en telefoon vaak al onvindbaar.

Hoe groot is het probleem?

Horeca-ondernemers in de stad zagen met eigen ogen dat de personen in groepjes werken. In het eerste weekend van november leverden ze dertien mensen over aan de politie. Zij vallen onder het snelrecht. Dat betekent dat verdachten binnen twee weken worden voorgeleid. De eerste twee daders hebben vier of vijf weken gevangenisstraf gekregen. Hierna staan nog eens vijf verdachten terecht.
Burgemeester Peter den Oudsten van Groningen rept echter over tientallen verdachten. De politie wil er echter geen getal op plakken. Omdat het om asielzoekers gaat, ligt het politiek gevoelig.
In Nederland zijn er in de laatste maand 3600 asielaanvragen gedaan. Zo'n 34 procent daarvan komt uit de veilige landen Marokko en Algerije.

Waarom komen mensen uit veilige landen de asielprocedure in?

'De mensen met kwade bedoelingen zijn niet op hun achterhoofd gevallen', zegt misdaadverslaggever Peter Steinfort. 'Ze komen Nederland in met een ander verhaal, liegen over het land van herkomst en hebben vaak ook niet de benodigde reisdocumenten. In Nederland komen ze daarom de asielprocedure in.'
'Deze mensen willen vermoedelijk niet blijven, maar komen wel in aanmerking voor een oprotpremie krijgen die oploopt tot 1950 euro. Sommige mensen zeggen dat ze om die reden naar Nederland komen - en ondertussen plegen ze hier strafbare feiten. Zelfs de terugreis kan door de Nederlandse staat worden betaald.'
Om het nog lastiger te maken: het probleem is dat het terugsturen van mensen met een strafblad niet altijd kan. Steinfort: 'Een thuisland kan zeggen dat ze mensen niet terugnemen als ze niet over de juiste documenten beschikken.' Bovendien kunnen mensen niet zomaar worden uitgezet als ze een keer worden opgepakt voor diefstal.

Wat wordt er aan de situatie gedaan?

Burgemeester Peter den Oudsten van Groningen heeft bekend gemaakt dat hij asielzoekers uit 'veilige landen' die met justitie in aanraking komen, versneld wil kunnen uitzetten. Hij is daarover in overleg met staatssecretaris Dijkhoff.
Dijkhoff reageert daar doortastend op. Hij maakte dinsdagmiddag bekend dat de vergoeding van 1950 euro voor vrijwillig vertrek wordt opgeheven. Er werd volgens hem weinig gebruik van gemaakt, maar de regeling zou wel nieuwe asielzoekers hebben aangetrokken.
Ook de procedure van de asielaanvraag moet worden belicht volgens Den Oudsten: 'Een asielaanvraag moet eigenlijk binnen één of twee dagen worden afgewikkeld. Maar dat is nog niet zo en daarom zijn deze mensen hier ook nog.'
En tot die tijd? Hoe voorkom je een beroving?
Een beroving voorkomen is niet eenvoudig, zeker niet tegenover een groep die je insluit. De politie wil bewoners en bezoekers van de stad erop wijzen dat je op simpele manieren diefstal zoveel mogelijk kan voorkomen. 'Stop bijvoorbeeld niets los in je achterzak of binnenzak.' En: 'Laat je niet misleiden door onverwachte situaties.'
In onze live ochtendvergadering op Facebook besteedden we dinsdagochtend uitgebreid aandacht aan de overvallen: