Handen Omhoog! De eerste bankoverval van Nederland was in Winschoten

Een zwarte muts, een zwart gezicht van de steenkool en een enorm mes tussen de tanden en een revolver in de aanslag. Meteen lost hij een paar schoten. Daarna doet hij een greep in de kas vol met bankbiljetten, althans dat denkt hij.
Zo probeert de eerste bankovervaller van Nederland in het kantoor van de firma Groeneveld Kassiers en Handelaars in Effecten aan de Venne in Winschoten zijn slag te slaan. Het is woensdag 13 december 1916 aan het eind van de middag.

Revolver

Die greep in de kas blijkt een greep in kwitanties en en notities. Het personeel springt bovenop de overvaller. Daarbij vallen enkele schoten. Ook eigenaar Geert Jan Groeneveld schiet met zijn eigen revolver een paar keer op de bandiet Een geldloper duikt op de benen van de overvaller en vloert hem

Zwaargewond

Jan Hendrik Groeneveld rent ondertussen naar het nabijgelegen politiebureau. Inspecteur Nicolaas Verkaik vindt de overvaller gewond liggend op de vloer. Twee klerken liggen er zwaargewond naast. Verkaik herkent de overvaller meteen. Boerenknecht Jan de Boer uit Nieuwe Pekela.

Handen Omhoog!

Hij heeft de twijfelachtige eer van de eerste bankoverval ooit in Nederland. Hij staat beschreven in het boek handen Omhoog! Dit is een overval! van Sjerp jaarsma. De Friese auteur heeft de meest spectaculaire overvallen van Nederland in een boek bijeengebracht.

Eerste bankoverval

Officieel is de eerste bankoverval van Nederland pas in 1965 in Tilburg waarbijna een miljoen gulden wordt buitgemaakt. In zijn boek vraagt Jaarsma zich af waarom Winschoten niet als eerste wordt aangemerkt. Maar dat wordt niet echt duidelijk. In het boek worden de verschillende overvallen in de verschillende tijdgeest beschreven.

Heineken-ontvoerders

Ook komen de grootste bankoverval aller tijden, een overval in Tolbert, meesterkraker Aage M. en de Heineken-ontvoerders aan bod in het boek.

Hoe het afliep met Jan de Boer?

Maar hoe is het nu afgelopen met de allereerste bankovervaller? Nijpekelder Jan de Boer werd uiteindelijk veroordeeld tot twintig jaar cel. Hij werd in 1936 vrijgelaten. Belandde later nog een keer in de gevangenis en stierf uiteindelijk als arme zwerver op een kerkhof in het Duitse Jemgum.
Het is allemaal te lezen in het boek 'Handen Omhoog! Dit is een overval!' Het boek wordt komende woensdag gepresenteerd in Leeuwarden. Vanaf donderdag ligt het in de winkel.