OPINIE: Op zoek naar onze eigen Elon Musk

Gjalt de Jong
Gjalt de Jong © RTV Noord
Autofabrikant Tesla en de Friese afvalverwerker Omrin worden geleid door ondernemers die erin slagen hun duurzaamheidsideeën breed uit te venten. Tovenaars in duurzaamheid zijn het volgens NoordZaken-opiniemaker Gjalt de Jong. Daar hebben we er volgens hem meer van nodig.
Door Gjalt de Jong

U en ik zien maar weinig in de troep die we in onze grijze of groene container gooien. Voor ons als gewone huis-tuin-en-keuken consument is het rommel. Viezigheid waar we van af willen.

Tovenaar

Bij Omrin in Friesland denken ze daar heel anders over. Omrin is een prachtig duurzaam bedrijf in Friesland. Voorheen afvalverwerker, nu een tovenaar in duurzaamheid. Afval bestaat niet, vinden ze bij Omrin. Het bedrijf ziet alles als grondstof, waar je zuinig op moet zijn.
Omrin-directeur John Vernooij heeft altijd en overal een duurzaamheidsbril op zijn neus staan. Hij leert ons afval omtoveren in waardevolle grondstoffen en haalt er graag anderen bij om zijn plannen te realiseren. Samen met Philips bijvoorbeeld heeft Omrin een plastic gemaakt uit onze afvalsoep. Philips gebruikt het nu in één van zijn scheerapparaten.

Schoolvoorbeeld

Ik zie John Vernooij en Omrin als een schoolvoorbeeld van duurzaam leiderschap. Je hoeft niet op GroenLinks te stemmen om de voordelen van duurzaam leiderschap te zien.
Elon Musk is een ander prachtig voorbeeld van succesvol duurzaam ondernemerschap. Musk zoekt oplossingen voor de problemen die wij als mensen zelf hebben veroorzaakt. Hij maakt de Tesla, een volledig elektrische auto waarmee we veel zuiniger met onze beschikbare energie omgaan. Musk zoekt altijd naar tegendraadse oplossingen en hij waardeert kritiek omdat hij weet dat je daar beter van wordt.

Alles op alles

Bedrijven als Tesla en Omrin zijn de bedrijven van de toekomst. Daarom ook moet Groningen alles op alles zetten om Tesla naar de Eemshaven te krijgen. Het bedrijf is de hoop van de Groningse toekomst. Laat het investeren in Groningen Airport Eelde maar achterwege. Dat vliegveld is failliet en hoort thuis in de oude economie.
Samen met RUG-wetenschapper Margo Enthoven breng ik op de Campus Fryslan van de Rijksuniversiteit Groningen momenteel duurzaam leiderschap in kaart. We stellen de vraag wat burgers tot 'duurzame tovenaars' maakt? Ligt dat aan onze opvoeding of zit het in de genen? Heeft het te maken met de studie die we volgen? Of is een grote emotionele gebeurtenis nodig om duurzaam te worden?

Meekrijgen

En als je dan voor duurzaamheid gekozen hebt, hoe krijg je de andere bestuurders, directeuren, aandeelhouders, medewerkers en consumenten mee?
Dat zijn de vragen waar we een antwoord op zoeken. Want duurzaam leiderschap is één ding, een heel bedrijf of klantenmarkt duurzaam maken is wat anders.

Zoektocht

Duurzame ondernemers hebben de juiste intentie en ze bezitten de creativiteit waarmee de planeet aarde kan worden gered. Deze missie vertalen we op RUG-campus in Friesland in een nieuwe masteropleiding. Het is dan wel in Friesland, maar daar heeft ook Groningen zeker wat aan. We willen van duurzaam ondernemerschap een succes maken.
We willen duurzame tovenaars maken net als John Vernooij en Elon Musk. We kiezen ook voor duurzaam onderzoek om samen met bedrijven de juiste vragen te beantwoorden. We gaan bedrijven en organisaties kietelen en prikkelen. Want de weg naar duurzaamheid bestaat uit kleine stapjes. En vaak zijn ze eenvoudig te zetten. Als je ze maar ziet.

Gjalt de Jong is directeur van het Centre for Sustainable Entrepreneurship (duurzaam ondernemerschap) en hoofddocent Strategie aan de Rijksuniversiteit van Groningen