Daling gasproductie laat Groningse economie krimpen

22 december 2016, 16:10 • 5 minuten leestijd

De Groningse economie krimpt in 2017 naar verwachting met een kleine drie procent. Dat beeld schetst de ING Bank in haar economische prognose voor 2017. Exclusief de gaswinning is sprake van 1,6 procent groei. Dat cijfer is overeenkomstig de verwachte landelijke groei.

Door: Theo Sikkema

Rekening houdend met de afname van de gasproductie krimpt de economie in Groningen in de periode 2013 tot en met 2017 met bijna 10 procent. Zonder deze sector groeit de economie in de provincie ruim 6 procent. Dat is overeenkomstig het landelijke beeld.

In 2017 bedraagt de verwachte waarde van de gaswinning 7,5 miljard euro. In 2013 bedroeg dit nog bijna 11 miljard euro.

De ING onderscheidt voor Groningen drie regio's; Oost-Groningen, Delfzijl en omgeving plus overig Groningen. Een constatering is dat de stad Groningen de hoogste werkloosheid van de provincie heeft. Meer dan 10 procent, terwijl het in Delfzijl en omgeving en Oost-Groningen rond de 6 procent ligt.

Voor de hele provincie is de werkloosheid wel dalende. Van 8,5 procent in 2013, naar gemiddeld 7,5 procent in 2016 en 6,5 procent in 2017.

Henk van den Brink is regio-econoom bij de ING Bank en de maker van de prognose voor de provincie Groningen. 'Je ziet dat veel mensen uit de provincie naar de stad getrokken zijn. Daardoor zijn vraag en aanbod van werk daar minder goed op elkaar afgestemd. Bovendien zijn in grote steden sowieso meer jongeren en laag geschoolden dan in de periferie. Dit beeld is in steden als Rotterdam of Amsterdam niet anders.'

Economische omvang: 1,3 miljard euro
Aandeel in BBP (bruto binnenlands product): 0,2 procent
Economische groei: 0,7 procent
Werkloosheid: meer dan 6,0 procent

In dit gebied valt de groei terug van 1,1 naar 0,7 procent. Een oorzaak is dat sectoren als ICT, groothandel en zakelijke dienstverlening, die in 2017 fors bijdragen aan economische groei in Delfzijl en omgeving sterk ondervertegenwoordigd zijn. De aanwezigheid van de haven is een belangrijke pijler evenals de chemische industrie. Beide onderdelen krijgen in 2017 echter te maken met teruglopende export.

Komt nog bij dat de krimp en het geringe aandeel van toerisme in dit gebied de landelijk wel toenemende bestedingen in detailhandel en horeca drukken. Delfzijl en omgeving is met de economische waarde van 1,3 miljard euro de kleinste regio van Nederland. Omdat voor 2017 weinig nieuwe banen verwacht worden, blijft de werkloosheid waarschijnlijk ruim boven de 6 procent.

Oost-Groningen
Economische omvang: 2,8 miljard euro
Aandeel in BBP: 0,5 procent

Economische groei: 1,0 procent
Werkloosheid: 6,0 procent

De groei van de economie in deze regio wordt voor 2017 ingeschat op 1 procent. Er is voor het derde achtereenvolgende jaar sprake van vertragende groei. Zo bedroeg de toename van de economie in 2014 nog 4 procent. Het laten ontstaan van banen blijft lastig in dit gebied.

De belangrijkste oorzaak is dat de sterk aanwezige sectoren landbouw, industrie en bouw alle drie te maken krijgen met lagere groeicijfers. De groei van de eerstelijns- en ouderenzorg zorgt voor een impuls in het Oost-Groningse.

De werkloosheid in deze regio blijft licht dalen en zal rond de 6 procent van de beroepsbevolking uitkomen. Hier ziet Van den Brink een positief effect. 'In Oost-Groningen kunnen door de krimp vraag en aanbod inmiddels veel beter op elkaar afgestemd worden, waardoor sprake is van een dalende werkloosheid.'

Economische omvang: 20,4 miljard
Aandeel in BBP:3,1 procent
Economische groei: 1,6 procent
Werkloosheid:iets onder de 7,0 procent

In de rest van de provincie, inclusief de stad Groningen, wordt in 2017 een krimp van bijna 3,5 procent verwacht. Rekening houdend met 11 procent lagere gaswinning, is sprake van een groei van 1,6 procent. Vooral ICT en de zorgsector, beiden in de stad Groningen sterk vertegenwoordigd, dragen hier in belangrijke mate aan bij. De stad heeft een sterk IT-cluster van jonge bedrijven en de op één na beste digitale infrastructuur van Nederland.

Ook bied de energietransitie kansen en blijft de Eemshaven een regio waar op economisch gebied activiteiten ontwikkeld blijven worden met economische importantie. Te denken valt hierbij aan het Google datacenter en een betere bereikbaarheid door verdieping van de vaargeul.

De werkloosheid in Overig Groningen daalt in 2017 naar iets onder de 7 procent. De lichte daling is conform het landelijke beeld, maar ruim boven het landelijke gemiddelde van 5,2 procent.Tegenover een werkloosheid in de stad Groningen van meer dan 10 procent staat dat de arbeidsmarkt zich in de stad wel bovengemiddeld ontwikkelt

Het probleem in de stad Groningen is dat de jonge beroepsbevolking onvoldoende aansluit bij wat werkgevers vragen. De sectoren ICT, zorg en welzijn zullen zich positief blijven ontwikkelen. De jonge beroepsbevolking heeft ook een voordeel zo weet Van den Brink. 'Mensen moeten eten, geven geld uit en zorgen voor economische reuring. Daarom is het belangrijk dat deze jonge beroepsbevolking bewaard blijft voor de regio.'

Van den Brink voorziet 5 pijlers waarop Groningen zich economisch moet ontwikkelen. 'Energie, water, gezondheid, de maakindustrie plus voeding en agrarische industrie.' Daar komen nog een aantal ontwikkelingen bij. 'De Eemshaven wordt steeds belangrijker. Google opent er natuurlijk niet zomaar een vestiging. Verder blijft het ICT-cluster in Groningen het goed doen. Het is een belangrijke onderligger voor de zakelijke dienstverlening en dat is landelijk de grootste groeier.'

Van den Brink voegt er nog aan toe dat ICT activiteiten overal uitgevoerd kunnen worden, maar het wonen moet prettig zijn en dat is in de stad Groningen en omgeving zeker het geval. Een belangrijke basis voor de totale economische ontwikkeling is samenwerking. Hierover spreekt Van den Brink waarschuwende woorden. 'Dat gaat niet vanzelf hoor, er moet hard aan getrokken worden.'