Wekservice verkiezingen: 'Opmars SP en PVV in Groningen is drie jaar geleden al ingezet'
De stemmen voor de Tweede Kamerverkiezingen zijn zo goed als geteld, de rook is opgetrokken. Landelijk wonnen VVD en GroenLinks, in onze provincie zien we ook veel stemmen voor D66, SP, CDA en PVV.
Traditiegetrouw was Groningen een rode PvdA-provincie. Maar die trend is doorbroken. En de aanzet daarvoor lag al in de twee voorgaande verkiezingen, vertelt politiek commentator Remy van Mannekes van RTV Noord.
Linkse alternatieven
'De PvdA-kiezer is al een tijd teleurgesteld. Dat begon eigenlijk al direct na de keuze om een kabinet te gaan vormen met de VVD. Regionaal zie je het ook aan het gaswinningsdossier. Dus gaan deze kiezers op zoek naar alternatieven. Dat zag je al bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 en de provinciale verkiezingen in 2015.'
Die alternatieven vinden de Groningers voornamelijk bij de SP op links. Maar ook de PVV groeit hier ten koste van de PvdA. 'Vooral in het zuidoosten van de provincie pakt de PVV winst en zijn ze voormalige PvdA-bolwerken de grootste partij geworden.'
PVV breidt uit
Waar traditiegetrouw Pekela en Bellingwedde veel PVV-stemmers kenden, komen daar nu ook gemeenten als Vlagtwedde, Veendam en Oldambt bij.
In Stad werd D66 woensdagavond de grootste, net als bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2014 en Statenverkiezingen in 2015. Op het platteland werd toen al veel op de SP en het CDA gestemd. Bij de Statenverkiezingen werd de SP in de Provincie de grootste. 'Dat beeld zien we opnieuw, maar ook de VVD profiteert ondanks verlies in Groningen van de premierbonus voor Rutte.'
CDA verstevigt positie
Een partij die het ook goed heeft gedaan, is het CDA. Van Mannekes: 'Ook dat herstel was al zichtbaar in 2014 en 2015. Nadat de partij in 2012 bijna was weggevaagd, krabbelde het daarna weer op. Het CDA heeft de afgelopen periode de oppositiekaart gespeeld en dat heeft goed uitgepakt.'
Vooral in de noordelijke gemeenten in onze provincie won het CDA terrein.
Hoge opkomst
Een derde factor die mee heeft gespeeld deze verkiezingen, is de opkomst. Die kwam boven de 80 procent uit, ruim meer dan in 2012. 'Je ziet dat een groep mensen die eerder niet stemde, nu wel naar de stembus is gegaan. Schijnbaar zien zij toch in dat ze met hun stem iets kunnen veranderen. Mogelijk dat een deel van hen ook op een partij als de PVV stemt. Bovendien hebben veel jonge kiezers hun stem uitgebracht. Daarvan profiteren GroenLinks en D66.'
Groningse Kamerleden
De verkiezingsuitslag heeft als gevolg dat het aantal Groningse Kamerleden hoogstwaarschijnlijk verdubbelt. Voorheen werd onze provincie vertegenwoordigd door vier Groningers: Tjeerd van Dekken, Henk Nijboer, Betty de Boer en Arno Rutte.
Dat worden er nu waarschijnlijk zeven. Eén en ander is nog onder voorbehoud, in verband met het tellen van alle voorkeursstemmen.
Teleurstelling
Voor enkele van deze Groningse kandidaten was de verkiezingsavond desondanks een teleurstelling. Henk Nijboer en William Moorlag staan beiden in de top tien op de kandidatenlijst van de PvdA, in theorie genoeg voor een Kamerzetel. Maar de mokerslag die de partij te verwerken kreeg, ging ze niet in de koude kleren zitten.
'Het is echt een enorm verlies voor de sociale democratie', verzuchtte Moorlag. Zijn collega sluit zich daar bij aan. 'Dit komt hard aan. We hebben echt ons best gedaan, maar mensen hebben besloten andere partijen groter te maken', concludeert Nijboer.
Royaal de grootste
De VVD werd 'royaal de grootste', zo twitterde cabaretier Freek de Jonge. En dat was voor hem reden om Rutte direct aan zijn belofte te houden: 'Mark Rutte gefeliciteerd je bent royaal de grootste! Nu kun je er niet meer onderuit: Groningen! Mag ik je uitnodigen voor een rondleiding?'
De Jonge doelt daarmee op een briefje dat Rutte schreef aan Annemarie Heite. Zij nodigde scheidend premier Rutte uit om op gesprek te komen, nadat Nieuwsuur een gesprek tussen hen beiden cancelde.
Rutte liet toen weten na de verkiezingen graag naar Groningen te komen en dan ook met Heite te willen spreken. De Jonge houdt hem nu direct aan die belofte.
Uitslagenkaart
Wil je de uitslag van je eigen gemeente nog even opzoeken? Of ben je nieuwsgierig hoe in andere Groningse gemeenten is gestemd? Op onze kaart kun je alle uitslagen nog even nalezen.
