'FC Groningen kan zich geen slechte aankoop meer permitteren'

© JK Beeld
Met Mike te Wierik heeft FC Groningen de eerste nieuweling voor volgend seizoen binnen. Velen zullen hem nog volgen, want de FC is bezig om schoon schip te maken.

De selectie gaat terug naar ongeveer achttien spelers en de duurdere jongens zijn reeds vertrokken of zullen waarschijnlijk komende zomer vertrekken om zo wat ruimte op het salarisbudget te creëren.
Met Te Wierik heeft de club een transfervrije speler binnengehaald en dat is niet onbelangrijk. Veel geld is er namelijk niet voor handen in Groningen. Hierdoor is de druk op de scouting en manager technische zaken Peter Jeltema enorm toegenomen. De FC kan zich geen slechte aankoop meer veroorloven.
Elke club, ook de grootste en rijkste ter wereld, haalt wel eens een speler die mislukt. Dat is bij FC Groningen niet anders. Maar je moet uiteraard niet te veel van dit soort jongens onder contract hebben, want dat is water naar de zee dragen.
Groningen moet het ieder seizoen nog steeds hebben van de transferopbrengsten. De club geeft structureel meer uit dan het binnen krijgt. Dit is doodnormaal in de voetballerij, maar totaal niet wenselijk. Groningen is zich hier zeer zeker van bewust en probeert dit tekort ieder jaar kleiner te maken.

Komt er ooit een nieuwe Suárez of Tadic?

Nog niet zo heel erg lang geleden maakte Groningen enorme financiële klappers. Spelers als Marcus Berg, Luis Suárez en meer recentelijk Dusan Tadic en Filip Kostic leverden de club tientallen miljoenen euro's op. Die tijden zijn definitief voorbij. Dat wil niet zeggen dat de FC nooit meer een pareltje binnen kan halen, maar frequent veel verdienen op transfers is echt een utopie.
De Nederlandse Eredivisie is voorbij gesneld door andere buitenlandse competities. Daar kunnen spelers meer verdienen en clubs trekken makkelijker een goed gevulde portemonnee. Het tweede niveau in Engeland en Duitsland zijn daar een voorbeeld van. Zelfs het tweede niveau in Turkije is voor een gemiddelde Eredivisie-speler al lucratiever. Zo ging Género Zeefuik bij zijn overstap van FC Groningen naar de Turkse tweede divisionist Balikesirspor meer verdienen.
Het wordt dus ook voor Groningen steeds moeilijker, haast onmogelijk, om hierin mee te gaan. Dus moet je op een lager niveau en jongere leeftijd gaan scouten.
Dit verklaart waarom Groningen de laatste jaren geen nieuwe Suárez, Berg of Matavz heeft weten aan te trekken. Maar ook aanwinsten van een ander niveau moeten meerwaarde hebben in de Nederlandse competitie, want de hele Eredivisie kampt met het probleem om supertalenten vast te leggen.

De aankopen van de FC door de jaren heen

Hoe beweegt de FC zich door deze veranderende voetbalwereld? Lukte het de afgelopen jaren om toe te slaan op de transfermarkt? Of viel het allemaal wat tegen? Tijd voor een overzicht.
Je moet ergens beginnen. Ik had kunnen kiezen voor de periode sinds de opening van Euroborg of de komst van Ron Jans, maar dan wordt de lijst wel heel erg lang. Vaak hoor ik van supporters dat het vertoonde spel en de kwaliteit van de spelers sinds het vertrek van Jans een stuk minder is geworden. Daarom begin ik in het seizoen 2010/2011. Het seizoen dat Pieter Huistra het roer overnam.
Belangrijk om te vermelden is dat de volgende lijst subjectief is. Ik plak op iedere aanwinst het etiket 'goed' (groen), 'voldoende' (geel) of 'onvoldoende' (rood). Ik kijk naar wat ze gepresteerd hebben en wat ze gekost en opgebracht hebben. Niet iedere speler met een onvoldoende is de 'schuld' van de scouting of technisch manager. Je hebt altijd spelers die heimwee krijgen, waar een trainer het niet in ziet zitten of voetballers simpelweg niet in het plaatje past na een trainerswissel en dus ook vaak een andere spelopvatting.

2010/2011: Eindklassering: 5de


FC Groningen haalde vier spelers naar Euroborg. Verdediger Jonas Ivens, middenvelder Maikel Kieftenbeld, vleugelaanvaller Dusan Tadic en jongeling Tim Keurntjes. Laatstgenoemde kwam transfervrij over van De Graafschap. Voor de overige drie betaalde de FC ongeveer twee miljoen euro. Kieftenbeld verliet in de zomer van 2015 als laatste van dit viertal de club. In totaal leverde de verkoop van deze vier 8,1 miljoen euro op, waarvan alleen al 7,8 miljoen euro uit de transfer van Tadic naar FC Twente. Kieftenbeld en met name Tadic hebben bewezen echte meerwaarde te hebben.

2011/2012: Eindklassering: 14de


Transfervrij werden drie Ajax-spelers (Lorenzo Burnet, Johan Kappelhof en Suk Hyun-jun) aangetrokken en voor twee Uruguayanen (David Texeira en Matías Jones) legde de club ruim twee miljoen euro op tafel. Linksback Emil Johansson werd voor een half miljoen gekocht en Kees Kwakman kwam over van Augsburg. Directeur Hans Nijland zag de kassa voor dit zevental niet rinkelen. Slechts vijf ton waren de transferopbrengsten. Burnet (123 wedstrijden) en Kappelhof (150 wedstrijden) krijgen, net als Kwakman, een voldoende. De rest niet.

2012/2013: Eindklassering: 7de


Robert Maaskant kwam een jaartje langs om het kussen op te schudden. Ook de selectie ging op de schop, want maar liefst acht spelers kwamen naar Euroborg. Rasmus Lindgren werd in de winterstop aankoop nummer negen. In totaal gaf de club bijna drie miljoen euro uit aan aanwinsten. Doelman Marco Bizot bleek een voltreffer. Niet alleen sportief, maar ook zeker vanuit financieel oogpunt. Ruim tien keer ging zijn transfersom over de kop. Ook Kostic bleek na een slecht eerste seizoen een voltreffer te zijn. Hij ging voor ruim 7 miljoen weg. Michael de Leeuw kostte niet veel (€125.000), maar leverde uiteindelijk niets op. Maar met zijn vele doelpunten (55) was hij erg belangrijk. Lindgren bleek een diesel te zijn. Pas in zijn laatste maanden was hij van onschatbare waarde.

2013/2014: Eindklassering: 7de


Erwin van de Looi begon aan zijn eerste van in totaal drie seizoenen als hoofdtrainer. Hij zag dat de club de portemonnee trok voor Tjaronn Chery en Eric Botteghin (samen bijna anderhalf miljoen euro). Krisztián Adorján werd gehuurd en William Troost-Ekong, Nick van der Velden en Giliano Wijnaldum kwamen transfervrij. Van der Velden was in zijn eerste seizoen erg belangrijk. Niet alleen op het veld, maar ook daarbuiten. Chery en Botteghin werden al snel onmisbaar en vertrokken na twee seizoenen naar respectievelijk QPR en Feyenoord. Dit leverde de club bijna vijf miljoen euro op. Kortom, twee prima aanwinsten. Adorján, Wijnaldum en Troost-Ekong verlieten de club via de achterdeur.

2014/2015: Eindklassering: 8e


Maar liefst negen spelers kwamen, waaronder Albert Rusnák en Simon Tibbling in de winterstop. Sergio Padt bleek net als zijn voorganger Bizot een voltreffer te zijn. Mimoun Mahi lijkt dit seizoen definitief door te breken. Voor het eerst in zijn carrière is hij nagenoeg volledig fit. Afgelopen winter bood het Engelse Fulham en ongeveer 3,3 miljoen euro voor de clubtopscorer. Mocht Mahi zich zo door blijven ontwikkelen (tien goals tot nu toe) dan is de stempel 'goed' logisch.
Rusnák is misschien wel de lastigste van allemaal. Hij schoot de club naar de bekerwinst en werd uiteindelijk met ruim twee ton winst doorverkocht. Toch waren zijn prestaties ondermaats. Hij moest de opvolger van Tjaronn Chery worden maar dat heeft hij nooit waar kunnen maken. Dino Islamovic, Martijn van der Laan en Danny Hoesen spreken voor zich. In totaal gaf Groningen ongeveer 3,5 miljoen euro uit aan deze spelers. Voorlopig werd Rusnák (ruim vier ton) als enige doorverkocht.

2015/2016: Eindklassering: 7de


Vorig seizoen kwamen onder andere Jesper Drost en Bryan Linssen naar Groningen. Maar ook winteraanwinst Alexander Sørloth. Op Abel Tamata (onvoldoende) na zijn alle spelers nu nog steeds actief bij de club.
Een definitief stempel kunnen ze nog niet krijgen, maar na bijna twee seizoenen zijn er wel een aantal spelers die erg tegenvallen. Alleen Etiënne Reijnen voldoet aan de verwachtingen. Kasper Larsen lijkt ook langzaam zijn draai te hebben gevonden, maar zijn vertoonde spel houdt nog niet over. Linssen, Sørloth en Drost vallen tegen. Wel gaf Groningen ongeveer 3,5 miljoen euro aan deze spelers uit. De kans is niet groot dat dit bedrag terugverdiend gaat worden.

2016/2017: Eindklassering: ?


Alleen voor Samir Memisevic werden definitief euro's overgemaakt naar een andere club. Nicolo Pozzebon en Jason Davidson werden gehuurd. Tom van Weert en Ruben Jenssen kwamen transfervrij. Laatstgenoemde presteert erg constant en is absoluut een versterking voor Groningen. Van Weert raakte voor de winterstop geblesseerd en zijn seizoen is zo goed als voorbij. De wedstrijden die hij speelde waren goed voor een 'voldoende'. Memisevic en Davidson presteren wisselvallig, maar dit duo krijgtvooralsnog het voordeel van de twijfel.
In totaal haalde Groningen 47 spelers. Je mag toch verwachten dat 25 procent van de aanwinsten een 'goed' etiket zal krijgen. Oftewel, spelers die een absolute meerwaarde zijn voor de club. Vijftig procent heeft naar behoren gepresteerd (voldoende) en de overige 25 procent heeft het (nog) niet waar kunnen maken. De club hanteert dezelfde percentages als het gaat om salarisverdeling (25 procent topgroep, 50 procent middengroep en 25 procent basisgroep.) Uiteraard is deze basisgroep niet bedoeld voor spelers die het niet gemaakt hebben, maar vooral voor jeugdige spelers.

Hoe zijn de kaarten geschud bij de FC?

Bij FC Groningen liggen deze percentages toch echt anders.

Wat opvalt is dat het percentage 'goed' aardig klopt. Toch waren slechts drie aanwinsten in de laatste drie seizoenen een meerwaarde. Een keeper (Padt), een middenvelder (Jenssen) en een aanvaller (Mahi). Laatstgenoemde is zeker nog niet wekelijks een meerwaarde, maar wordt wel steeds belangrijker en Jenssen is niet een speler waar je als publiek snel voor op de banken gaat staan.
Het grote probleem ligt bij de 'voldoende' en 'onvoldoende' spelers. Groningen heeft de laatste zeven seizoenen te veel spelers gehaald die om verschillende redenen het niet waar hebben kunnen maken. Dit percentage is veel te hoog en moet omlaag!
Vooral de spelers die geld hebben gekost en sportief weinig tot geen indruk maakten zijn problematisch. Texeira (€1.450.000), Johansson (€550.000), Jones (€775.000), Van der Laan (€437.000), Hoesen (€750.000) en voorlopig ook Drost (€1.450.000) hebben in totaal 5,4 miljoen euro gekost (exclusief salaris en premie). Uiteraard kan Drost als huidige selectiespeler nog worden doorverkocht. En mocht San José Earthquakes, waar Hoesen nu op huurbasis speelt, hem definitief over nemen dan krijgt de FC nog enkele tonnen.
In totaliteit gaf de club 16,2 miljoen uit aan spelers. Dezelfde spelers hebben voorlopig 22,7 miljoen opgebracht. Van de huidige selectie lijken Mahi, Tibbling en doelman Padt in de toekomst samen ongeveer vijf miljoen op de kunnen brengen.

Structureel tekort

Daarvan uitgaande heeft Groningen dus ongeveer 11,5 miljoen euro meer overgehouden dan het heeft uitgegeven. De club heeft ieder seizoen structureel een tekort van tussen de een half miljoen en 1 miljoen euro. Kortom, de gaten worden, alleen hier naar kijkend, gedicht. Ik maak het niet ingewikkelder dan het al is, want niet iedere euro van een opgebrachte transfer vloeit terug naar de clubkas (tot voor kort kreeg ook een investeringsfonds een percentage en er zijn daarnaast nog meer kostenposten).
Daarnaast heeft Groningen ook spelers in deze periode verkocht die al eerder aangetrokken zijn. De miljoenen van Andreas Granqvist (2,5 miljoen opbrengst) en Tim Matavz (4,65 miljoen winst) heb ik daarom niet meegenomen en daarom ontstaat er een scheef beeld als je mijn bevindingen vergelijkt met de daadwerkelijke transferbalans per seizoen. Voor de duidelijkheid: ik heb puur naar de spelers gekeken die Groningen sinds de zomer van 2010 aangetrokken heeft.

Eigen jeugd

Groningen heeft natuurlijk ook eigen jeugd. Spelers die één seizoen of langer in de onderbouw hebben gespeeld. Sinds 2010/2011 zijn Virgil van Dijk, Richairo Zivkovic , Leandro Bacuna en Hans Hateboer verkocht. In totaal leverde de club dit ruim zes miljoen euro op.
De jeugd en de bekermiljoenen (groepsfase Europa League) hebben voor wat vet op de ribben gezorgd, maar dat neemt niet weg dat dit geen structurele inkomsten zijn. Niet voor niets probeert de club de begroting sluitend te krijgen. De transferinkomsten nemen (haast) ieder jaar af. Grote klappers zullen haast niet meer voorkomen en het geld wat de club uitgeeft aan een speler moet bijna zeker een voltreffer zijn. Op zich is dit niet nieuw. De laatste jaren kampt Groningen al met deze uitdaging, maar richting volgend seizoen zal deze uitdaging alleen maar groter worden.
Door de voorlopig slechte sportieve prestaties is het zeer aannemelijk dat de club ruim twee miljoen minder aan tv-gelden binnen gaat krijgen, dat er seizoenkaarthouders afhaken en dat sponsoren minder bereidwillig zijn om de portemonnee te trekken. De begroting zal dus omlaag gaan.
Ik wil niet zeggen dat het vijf voor twaalf is, maar komend seizoen is wel enorm belangrijk. Een seizoen zoals deze kan de club zich in alle opzichten niet permitteren. De laatste zeven seizoenen zijn er te veel spelers naar Groningen gehaald die niet hebben gebracht wat er van hen verwacht werd (47 procent).
Dit gecombineerd met de teruglopende transferopbrengsten wordt elke aanwinst nog meer onder de loep genomen. Elke geïnvesteerde euro moet haast wel raak zijn. Anders dreigen er matige jaren voor de FC. De club is met haar beleid (jeugd en ander soort voetbal) op de goede weg, maar het grote aantal 'miskopen' moet omlaag. Kijkend naar afgelopen zomer (Jenssen, Van Weert, Memisevic, Davidson) lijkt Groningen op de goede weg, maar de club is er nog niet.
Benieuwd naar de transfers en bijbehorende prijskaartjes? Bekijk hier het overzicht van 2010 tot nu.