'Groene waterstof biedt Noorden een gouden kans'

Door Loek Mulder

Van Wijk heeft het idee ervoor gelanceerd. De afgelopen maanden is de haalbaarheid van het plan en het draagvlak ervoor door de Noordelijke Innovation Board onderzocht. De geesten zijn rijp gemaakt, ondernemers en overheden zitten op één lijn en de regio kan ermee de boer op. Dinsdagmiddag presenteren Groninger bestuurders het in Den Haag aan de landelijke politiek als onderdeel van een breder plan om Noord-Nederland in een groene energieregio te veranderen.

Waarom de groene waterstofeconomie de regio een gouden kans biedt, vragen we aan geestelijk vader van het idee, Ad van Wijk.

'Het is nu al een basisproduct dat veel in de chemie wordt gebruikt, bijvoorbeeld bij de productie van kunstmest of methanol. Waterstof wordt op grote schaal gebruikt, bijvoorbeeld in de raffinaderijen. Al die waterstof wordt gemaakt uit aardgas. Dat is de eerste toepassing die we groen kunnen maken.'

'Een andere toepassing, voor consumenten interessant, is het gebruik ervan als brandstof in hun auto. Maar ook treinen kunnen erop rijden en boten ermee varen.'

'Heel belangrijk is dat waterstof kan worden bijgemengd in het gasnetwerk, of zelfs gas als brandstof helemaal kan vervangen. Technisch is dat geen enkel probleem. In woningen moeten daarvoor eigenlijk alleen de branders in de fornuizen worden aangepast.'

Van Wijk benadrukt het belang van gebruik van groene waterstof in plaats van grijze. Groene wordt gewonnen uit water. Dat gebeurt met elektrolyse, waarbij met elektriciteit water in waterstof en zuurstof wordt gescheiden. De Eemsmondregio is daar volgens de hoogleraar de ideale plaats voor.

Andere landen liggen al wel een stapje voor, aldus Van Wijk. Zo worden in Duitsland momenteel vierhonderd tankstations gebouwd voor auto's op waterstof, waarmee dat land de waterstofeconomie een flinke slinger geeft. In 2023 kan met een waterstofauto heel Duitsland worden doorkruisd.

'Het is de plek waar de stroom van de windparken op de Noordzee aan land komt. Er wordt op zee nog druk gebouwd, ook door de Duitsers. Die hebben een korte verbinding met het vasteland naar Noord-Nederland. De productie van groene stroom neemt dus verder toe. Dan zijn er nog de stroomkabels vanuit Noorwegen en Denemarken naar de Eemshaven. Het maakt de Eemshaven tot een uitstekende locatie voor een waterstoffabriek, die 24 uur per dag kan produceren.'

'Dat het gasnet in Groningen begint, is ook een enorm voordeel. Aanleg van nieuwe leidingen is dus niet nodig, want de bestaande pijpen zijn geschikt voor transport van waterstof.'

'In Rotterdam, in de Botlek, wordt ook aan plannen gewerkt. Ook daar kan stroom gebruikt worden van windmolenparken voor de kust. Maar de omvang van die parken is beperkter en andere regio's missen het noordelijke gasleidingnetwerk.'

'Als eerste zullen we groene waterstof inzetten in de chemie in Delfzijl. Maar ook in Rotterdam voor de chemie en de petrochemie. De ombouw van het gasnet, dat zullen we later gaan doen.'

'Het is een nog vrij onbekend onderwerp. Het kost nog wel even tijd om het goed voor het voetlicht te brengen. Maar we moeten de kans grijpen. Het is ook voor de landelijke overheid een uitstekende kans om de teruglopende aardgasbaten op te vangen. Het kan daarnaast de regionale economie en werkgelegenheid een impuls te geven.'

Gangmaker achter de waterstofplannen is de Noordelijke Innovation Board (NIB), waar Van Wijk lid van is. De NIB is een samenwerking van bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen en wil de noordelijke economie versnellen.

De kosten voor de bouw van een waterstoffabriek en de ombouw van het gasnetwerk naar een waterstofnetwerk worden geschat op een bedrag tussen de 17,5 en 25 miljard euro.

Een samenvatting van het plan is hier te vinden.
NoordZaken-opiniemaker Aard Groen ziet de waterstof-economie helemaal zitten. Hij gaf zijn mening erover dit stuk.

Andere NoordZaken-artikelen lezen? Dat kan hier.