Column: Halfvol of halfleeg?

Je hebt mensen die boos vaststellen dat een glas halfleeg is, en blije types die beweren dat datzelfde glas halfvol is. 'Beauty is in the eye of the beholder' en hetzelfde geldt voor het peil van je consumptie.
Dus wat te denken van het gegeven halve paard van NAM, Gasterra en Gasunie aan de Stichting Meent van der Sluis? Vernoemd naar de onheilsprofeet die zo'n dertig jaar geleden al waarschuwde voor aardbevingen als gevolg van de gaswinning, wil deze stichting een monument oprichten dat herinnert aan de bevingsellende. Dit 'Andere Monument', een enorme gescheurde baksteen, zou de tegenhanger moeten worden van dat éne monument, het triomfantelijke methaanmolecuul dat de NAM langs de A7 bij Slochteren heeft neergezet. De stichting zoekt al meer dan een jaar naar donateurs om de benodigde 230.000 euro bijeen te brengen. Dat vlot niet erg, want hoewel
tout
Groningen woedend is over de gaswinning, is er nog maar 20.000 euro bij elkaar geharkt. Dat is ongeveer 3 cent per boze inwoner. We geven nog meer aan Roemeense kindertehuizen.
Blijkbaar zijn ook de aanstichter van het bevingsleed en zijn trawanten benaderd voor een bijdrage. Dat mogen dan bedrijven zijn met een miljardenomzet, maar ook daar wordt elk dubbeltje twee keer omgedraaid. Het zal er in de boardrooms heet aan toe zijn gegaan tijdens de bespreking van deze aanvraag, na het behandelen van subsidies voor een jeugschaaktoernooi en een clavecimbelweekend. 'Papperlepap, 230.000 euro! Heeft die stichting wel een ANBI-status? Kunnen we het aftrekken? Zullen we Gasterra en Gasunie erbij vragen, en dan de helft betalen? Komt neer op 40.000 euro dat is nog wel te doen toch?' Zo wordt het glas halfleeg. Een uit gekneiter geboren halfslachtig geschenk, dat doet denken aan de eerste strofe van het gedicht Martinus, van Martinus Nijhoff:
'Dikwijls, Martinus, heilige naamgenoot,
Als ik uw snijdend beeld zie, denk ik schamper:
Ook gij waart klein, want aan uw naaste in nood
Gaaft gij een helft, geen ganschen mantel.'
Ook de halfvol-kijk ('het is tenminste iets') op deze donatie leidt overigens niet tot blijdschap. Want nou moeten we dank je wel zeggen tegen onze vijand. Een beetje alsof de Duitsers, nog tijdens de oorlog, meebetalen aan het monument De Verwoeste Stad van Zadkine in Rotterdam. Het ontbrak er nog maar aan dat de gasbedrijven een aandeel van 50,1% in het Andere Monument nemen.
Toch kun je de donatie van de drie bedrijven ook milder opvatten, namelijk als de erkenning dat de gaswinning hier pijn doet. Niet voor niets heeft NAM-directeur Schotman ook sorry gezegd tegen de weduwe Van der Sluis, voor het jarenlang weghonen van haar man. Als je niet zeker wist dat het eigenlijk zuinigheid was, zou je ook kunnen zeggen dat het fijngevoelig is om het Andere Monument niet helemaal te usurperen. Het is tenslotte een monument namens en voor de Groningers die lijden onder de aardbevingen. Het is aan de inwoners en de instellingen in het aardbevingsgebied om die grote baksteen op te hoesten, zo onsmakelijk als dat klinkt.
Zes aardbevingsgemeenten hebben inmiddels een bijdrage toegezegd. En dat is maar goed ook. Want of het glas nou halfvol is of halfleeg, het moet in elk geval even worden bijgevuld.

Willem van Reijendam