Bijstand-experiment in Groningen: dit moet je weten

De twee Groninger gemeenten doen daarom, net als Tilburg, Utrecht en Wageningen, mee aan een experiment met de bijstand. Maar hoe werkt deze proef? Wie komen er voor in aanmerking en wat gebeurt er met de resultaten?

Het is een tweejarig experiment. De centrale onderzoeksvraag is: wat zijn de effecten van het geven van meer vertrouwen en eigen regie op het gedrag van bijstandsgerechtigden, de resultaten die ze behalen en hun welbevinden?

Groningen ziet de bijstand als een soort zorgverzekering met een basisuitkering en een aantal pakketten als aanvullende verzekering. Achterliggende gedachte is dat bijvoorbeeld een alleenstaande moeder iets anders nodig heeft dan een jongere die net is afgestudeerd.

Daarom komen er vijf onderzoeksgroepen:

1. Geen arbeids- en reïntegratieverplichtingen
Deze groep is niet meer verplicht om te solliciteren, wat nu vier keer per vier weken moet. Ook hoeven deelnemers een aangeboden baan niet te accepteren.
2. Zeer intensieve begeleiding naar werk
Dit gebeurt onder meer door het regelmatig voeren van gesprekken.
3. Verruimde inkomstenvrijlating
Deelnemers die inkomsten hebben, mogen de helft van wat ze verdienen houden tot een maximum van 199 euro per maand. Dit geldt voor de twee jaar die de proef duurt. Onder het huidige regime is dat 25 procent tot een maximum van 199 euro per maand, gedurende maximaal zes maanden. Over twee jaar berekend, mag je dus nu 4800 euro bijverdienen in plaats van 1200 euro.
4. Kiezen uit een groep
Uniek aan het experiment in Groningen is dat er ook een groep is, die zelf één van de drie vorige mogelijkheden mag kiezen. Wethouder Gijsbertsen: 'Daarmee breekt Groningen als eerste in Nederland met het principe 'one size fits all' en doen we recht aan de grote verschillen die er zijn tussen de uitkeringsgerechtigden.'
5. Controlegroep
Deze mensen doen wel mee aan het experiment, maar voor hen blijven de huidige regels gelden. Net als in de huidige situatie, ontvangen ze nog steeds rond de 900 euro (alleenstaanden) of krap 1200 euro (samenwonenden) per maand om rond van te komen.

Hoe kun je meedoen?
In de gemeente Groningen zijn ongeveer tienduizend huishoudens aangewezen op een bijstandsuitkering. Uit de doelgroep wordt een steekproef gehouden onder 1200 personen. Deelname aan het experiment is vrijwillig. Wanneer mensen worden geselecteerd in één van de groepen, krijgen ze de vraag voorgelegd of ze mee willen doen. Ze mogen dus weigeren.