Deze dag: Emssperrwerk geopend

© RTV Noord
Groningse waterschappen en provinciebestuurders probeerden de Duitse autoriteiten vergeefs op andere gedachten te brengen. Op deze dag in de geschiedenis, 6 september 2002, stelt bondskanselier Schröder het 'Ems-sperrwerk' in gebruik.
In aanloop naar het hoogste Duitse politieke ambt, is Schröder minister-president van de deelstaat Nedersaksen. De machtige socialist wil dat de waterkering er komt, in een regio waar werkgelegenheid schaars is. 'Wir schaffen dass', stelt Schröder herhaaldelijk. Het bouwwerk van bijna een halve kilometer lang tussen Gandersum en Nendorp kan water tot een hoogte van 3,70 meter tegenhouden. En verkleint daarmee overstromingsgevaar. Ook maakt de constructie door tijdelijke opstuwing van het water, scheepvaart met een diepgang van bijna negen meter mogelijk.
Dat is van levensbelang voor de Meyer Werft in Papenburg. Want alleen zo kunnen de kolossale cruiseschepen die daar gebouwd worden de zee bereiken. Het is dit economisch belang, dat de doorslag geeft om 224 miljoen euro uit te trekken voor de bouw. En geen rekening te houden met de milieubezwaren van milieuactivisten en Groningse buren.
De Eems verandert door de stuwdam 'van een sprankelende, meanderende rivier in een kanaal. Een bak dood water waarin geen vissen meer kunnen leven', verzucht Carla Alma. Ze verzet zich namens de Waddenvereniging jarenlang met hand en tand tegen de bouwplannen. Carla is de dochter van een dijkwachter, geboren aan de Groningse kust. Bij het slaan van de eerste paal van het project, een handeling die ook al aan Gerhard Schröder is voorbehouden, is ze erbij. En roept, versterkt door een megafoon: 'Hier wordt een rivier verkracht!'
De Groningse politiek wil ook niets weten van de waterkering. Samen met de waterschappen keren veel partijen zich tegen de verstoring van de waterhuishouding in de rivier. Met de toenmalige commissaris van de Koningin Alders gaat Alma op bezoek bij Bernhard Meyer, de baas van de werf in Papenburg. Die geeft geen krimp: de Eemskering is nu eenmaal nodig voor de veiligheid in het gebied. Dat de tijdelijke opstuwing van het water funest is voor vissen en vogels en een ecologische ramp betekent voor een kwetsbaar natuurgebied, is jammer.
De christen-democraat Meyer met zijn werf die meer dan veertig kilometer van open zee ligt, mag van zijn partijgenoot en bondskanselier Kohl en diens aanstaande opvolger Schröder zijn gang gaan. De strijd tussen ecologie en economie krijgt de uitkomst die het meestal krijgt. Carla Alma wordt door de Waddenvereniging, die voortaan minder de confrontatie en meer de dialoog met overheden wil zoeken, aan de kant gezet. Het eerste schip met grote diepgang dat probleemloos over de Eems naar Emden vaart is de Norwegian Dawn, driehonderd meter lang en plaats biedend aan 2224 passagiers. Het kon dankzij de opening van het 'Ems-Sperrwerk' op deze dag in de geschiedenis, 6 september 2002.
Pieter de Hart is redacteur bij RTV Noord en historicus. Elke woensdag schrijft hij over 'deze dag' in het verleden van Groningen.