Omstreden kunstenares stopt: 'Zoveel weerstand dat het niet meer leuk is'
7 september 2017, 22:00 • 2 minuten leestijd
De Groningse kunstenares Harma Heikens is klaar met de vertrutting in de kunstwereld en stopt ermee. Ze maakt controversiële beelden: schattige meisjesfiguren met een bomgordel of een dildo. Haar eigen galeriehouder weigerde onlangs een beeld van een brandende Amerikaanse vlag te exposeren.
Het voelt voor haar als een 'berufsverbot', zegt Heikens.
'Zoveel weerstand dat het niet meer leuk is'
Twee jaar geleden werd een beeld van Heikens verwijderd van het Noorderzonfestival. Enkele bezoekers stoorden zich eraan en de organisatie liet het prompt weghalen. Dat incident blijkt nu een keerpunt.
'Mijn werk stuit op zoveel weerstand dat het niet meer leuk is. Je kan daar wel tegen vechten, maar dat gaat ten koste van m'n werk. Dan zou ik een soort kunstenaar-activist worden, maar ik maak liever gewoon beelden.'
Beatlesmonument in Blokker
Harma Heikens is sinds begin jaren 90 actief als kunstenares. Ze exposeerde over de hele wereld. Voor het Noorderzonincident was Heikens vooral bekend als maakster van het Beatlesmonument in het Noord-Hollandse Blokker.
Alles moet tegenwoordig publieksvriendelijk
'Toen ik als kunstenaar begon was het eigenlijk een eis dat je kunst weerstand opriep, dat het schuurde, anders was het niks', vertelt ze in haar atelier in de Groninger binnenstad.
'Dat is de afgelopen twintig jaar helemaal veranderd. Het is nu uitgegroeid tot een sector met opleidingen, kunstmanagement, kunstambtenaren, beleidsmakers. Daardoor is de sfeer veranderd. Alles moet tegenwoordig publieksvriendelijk zijn, anders is er niemand die je werk nog wil tentoonstellen.'
Alles moet tegenwoordig publieksvriendelijk zijn
Een vorm van zelfcensuur
Volgens Heikens lijdt niet alleen de beeldende kunst aan wat zij 'vertrutting' noemt. 'Ik hoor het ook van schrijvers dat er veel meer redactie wordt gevoerd op hun werk dan vroeger. Het idee dat een kunstenaar bepaalt hoe zijn werk wordt gepresenteerd lijkt wel achterhaald. Ik heb daar moeite mee.'
Het is een vorm van zelfcensuur, denkt ze. 'Ik heb niet het idee dat mijn galeriehouder of de organisatie van Noorderzon zelf problemen hebben met mijn werk, maar dat ze een voorschot nemen op wat er mogelijk zou kunnen gebeuren. En dat hangt onder meer samen met de sociale media.'
Strip- en popcultuur
Heikens gaat trouwens niet achterover zitten. Ze gaat zogenoemde 'toy art' maken. Kleine, kleurige beeldjes die net als haar huidige werk geïnspireerd zijn op de strip- en popcultuur.
