Groningse sportkantines: 'Als er wordt gerookt, dan is het stiekem'

Leden en vrijwilligers van sportclubs in Groningen zijn tevreden over de manier waarop hun club omgaat met gezondheid, zoals roken, alcohol en gezond eten.
Dat blijkt uit een enquête die we hebben gehouden, samen met de NOS en de andere regionale omroepen. In totaal deden leden en vrijwilligers van ruim 2000 clubs in Nederland mee. Ondanks dat de meerderheid tevreden is, moet er echt nog wel wat verbeterd worden, geeft twintig procent van de leden aan.

Keurmerk

Bij roeivereniging De Hunze in de stad zijn rokers en alcohol drinkende leden ver te zoeken. Een peuk opsteken bij het clubgebouw wordt niet gewaardeerd. Voorzitter Maarten van Messel spreekt van 'een zeer bewuste keuze.' De Hunze heeft zelfs het keurmerk Alcoholbewuste kantine.
'Roeien is een pittige sport. Dan hebben sigaretten en alcohol geen meerwaarde. Zeker niet bij jeugdleden', vertelt Van Messel. Hij staat daarin niet alleen. 'Onze hele club staat achter dit beleid.' Recent onderzocht de Hartstichting al dat kinderen liever geen rokers bij hun sportclub zien.

Voedzame koeken en melk

Ook bij voetbalvereniging Middelstum is er bewust een gezonde weg ingeslagen. Sinds 2,5 jaar zwaait David de Boer (21) de scepter in de kantine. Sinds de club in het najaar van 2015 van accommodatie wisselde, werd besloten het kantineaanbod te heroverwegen.
'Als onze leden de hele dag bij de club rondlopen, moet je ze gezonde producten kunnen aanbieden, zoals voedzame koeken en melk. Niet alleen patat, chips en cola', vindt De Boer. 'De vraag is er, waarom zou je er dan niet aan voldoen?'
De Boer erkent dat leden moesten wennen aan de omslag. 'Het assortiment wás toch al goed?' hoor je dan. Maar alle gezonde producten verkopen goed. We experimenteren momenteel met caloriearme ranja en partjes appel in de rust bij jeugdwedstrijden.'

'Absoluut niet de bedoeling'

SC Stadspark komt in het onderzoek naar voren als één van de weinige clubs waar nog in de voetbalkantine gerookt zou mogen worden. Dat blijkt wat genuanceerder te liggen als we voorzitter Jan Boonstra er naar vragen. Sinds 2008 is het namelijk officieel verboden door de KNVB.
'Roken in onze kantine? Dat is echt uit den boze', zegt hij. 'Als dat is gebeurd, moet het stiekem zijn geweest. Maar ik ben blij dat het naar voren komt, dan kunnen we er strenger op toezien. Dit is absoluut niet de bedoeling.'

'Zorg dat er keuze is'

Een overkoepelende organisatie die zich in de provincie Groningen sterk maakt voor een actieve en gezonde leefstijl is het Huis voor de Sport. Sportconsulent Egbert Bakker is blij dat steeds meer sportclubs zich er bewust van zijn hoe belangrijk een gezonde sportomgeving is.
'Ik merk dat sportkantines steeds gezonder worden. Er zijn veel meer gezonde alternatieven dan vijf jaar geleden', constateert Bakker. Hij vindt wel dat sportclubs dat beter mogen uitdragen. 'Maak kenbaar op je website dat je gezond bezig bent of zet fruitschalen op de bar.'

Bruine fruitschaal

Sigaretten, alcohol en bitterballen ('de bruine fruitschaal') volledig weren bij sportclubs gaat Bakker wat ver. 'Ik vind een broodje kroket op z'n tijd ook wel lekker', verklapt de sportconsulent. 'Maar zorg dat er keuze is. Dan kan iemand roken op een aangewezen plek en zelf kiezen of je een patatje of een stuk fruit eet.'

Alcohol

Als we de noordelijke voetbalclubs vergelijken met de clubs in de rest van het land, valt vooral het gebruik van alcohol op. In het Noorden is drinken langs het veld bij verreweg de meeste clubs taboe, in Limburg en Brabant geven meer dan de helft van de leden van sportclubs aan dat het bij hun vereniging wel mag. Voetbalclubs zijn in de regel wat strenger op dit gebied dan bijvoorbeeld hockeyclubs, zo geven leden in de enquête aan.
De enquête onder leden en vrijwilligers van sportclubs is niet representatief. Sommige sportclubs werden niet genoemd, terwijl andere sportclubs juist vaak genoemd werden. Dat maakt vergelijken lastig. Wel kwam er in de enquête een duidelijke rode lijn naar voren. Het verhaal hierboven is een weerslag van wat drieduizend mensen over hun eigen sportclub hebben ingevuld.