30 jaar geleden ook commotie tbs'er: 'Geen proefverlof maar castratie'

Deze week, bijna dertig jaar later, had een andere Groningse vrouw wat meer geluk. Zij overleefde een poging tot verkrachting en doodslag door een tbs'er op proefverlof.

'Ik ben gisteravond achter een vrouw aangereden en het is mis.' Met die woorden meldde Wim (Willem) van der S. zich destijds bij de politie. De vorige avond was de 28-jarige tbs'er uit de Van Mesdagkliniek met onbegeleid proefverlof gegaan. Hij had een kerkdienst bezocht maar was niet teruggekeerd naar de kliniek.

Rond twaalf uur 's nachts had hij op een fietspad bij de Europaweg gewacht tot er een vrouw langskwam. De 22-jarige Lucia was de eerste. Net buiten de stad, op 200 meter van haar woning werd ze verkracht, vermoord en achtergelaten in een weiland.

De zaak veroorzaakt destijds grote beroering. Een week na de moord gingen zo'n drieduizend mensen in Groningen de straat op om te protesteren. 'Geen proefverlof maar castreren', stond op een bord dat werd meegedragen en op de Van Mesdagkliniek werd beklad.

De stichting 'Tegen Haar Wil' begon een proces tegen de Van Mesdag en de staat, maar dat liep op niets uit. Nabestaanden van Lucia begonnen een klachtenprocedure tegen de politie en de pers. Sommige familieleden vernamen het nieuws uit de krant. De politie had haar naam direct vrijgegeven. De informatie was de volgende dag verspreid in veel kranten. Net als de details van de moord die de agenten aan de familie, uit piëteit, niet hadden verteld.

Wim van der S. zat al sinds 1981 in de Van Mesdag voor aanrandingen en verkrachtingen. 'In het begin was hij een moeilijke patiënt, voor wie je op je hoede moest zijn. Zes jaar lang is hij niet naar buiten geweest maar in de loop der jaren is hij veranderd in zijn voordeel', aldus de toenmalige directeur Van Marle, die nog namens de kliniek een rouwadvertentie voor het slachtoffer plaatste.

Bijna dertig jaar na dato herhaalde de geschiedenis zich afgelopen week bijna. Een jonge vrouw werd achter de Van Mesdag zwaar mishandeld en bijna vermoord. De identiteit van het slachtoffer wordt ditmaal beter beschermd en heeft ze het overleefd. Er zijn net als toen Kamervragen gesteld, maar er zijn geen demonstraties, geen bekladding en geen processen. Die commotie heeft zich verplaatst naar de sociale media.

De dader kreeg 20 jaar cel en 'Ter Beschikkingstelling van de Regering' (TBR), dat nu TBS in de volksmond wordt genoemd. 'Voor Wim is sex een oorlogsterrein', concludeerden de onderzoekers van het Pieterbaancentrum. 'Als kind verknoeid, doordat zijn moeder incest met hem pleegde en hem betrok bij seksuele activiteiten met haar klanten, die zij als prostituee ontving.'

TBR werd TBS, maar Wim van der S. zit nog steeds in de van Mesdag. Negen maanden geleden werd zijn terbeschikkingstelling wederom met 2 jaar verlengd. Een verslag van de rechtszaak waarbij dat gebeurde, is na te lezen in de blog van rechtbankverslaggever van het Dagblad van het Noorden, Rob Zijlstra.