Dry January: wat heeft het de deelnemers opgeleverd?

Proosten met een biertje © ANP
Dry January zit er (alweer een paar dagen) op. Rob Otten van Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) kijkt terug op een prima campagne. En de deelnemers zelf? 'Ik heb me voorgenomen om de alcohol wat vaker te laten staan.'
Dry January, even opfrissen: een maand lang, in januari dus, geen alcohol drinken. Het fenomeen waaide over vanuit Engeland en kreeg in 2016 ook in Nederland, vooral dankzij de IkPas-campagne, vaste voet aan de grond.

Zeven keer hoger

Op de website van IkPas, waar deelnemers aan Dry January zich konden aanmelden, schreven zich een dikke 41.000 mensen in, waaronder bijna 1700 Groningers. Rob Bovens, onderzoeker van de Universiteit van Tilburg, liet tegenover RTL weten dat hij het aantal daadwerkelijke deelnemers zes à zeven keer hoger schatte.
Veel mensen vonden het lastiger dan ze vooraf dachten. Dat was ook precies de bedoeling
Rob Otten - Preventiemedewerker Verslavingszorg
Die indruk heeft ook Otten. 'De campagne heeft veel publiciteit gehad en heeft de reacties opgeleverd waarop we op hadden gehoopt', zegt de preventiemedewerker van VNN. 'Van veel mensen hoorde ik namelijk dat ze het behoorlijk wat lastiger vonden dan ze vooraf hadden verwacht. En dat was ook precies de bedoeling, want zo creëer je bewustwording.'

75-15-10

Volgens onderzoeker Boven legt zo'n driekwart van de deelnemers Dry January af met goed gevolg: zij drinken daadwerkelijk een maand lang geen druppel. Zo'n tien procent zondigt één keer, terwijl 15 procent van de deelnemers er op een bepaald moment de brui aan geeft.
Stef Bandstra, één van de RTV Noord-medewerkers die meedeed aan Dry January, behoort tot de 10 procent. Hij ging één keer in de fout.
'Halverwege de maand, tijdens een etentje heb ik een rood wijntje genomen', zegt hij. 'Doordat m'n vriendin, die niet meedeed aan Dry January, er eentje nam, nam ik er ook één. Het feit dat zij niet meedeed, maakte het wel moeilijk.'
Ik heb niet het gevoel dat ik écht heb gefaald, hoewel ik één keer heb gezondigd
Stef Bandstra - deelnemer Dry January
Het was voor Bandstra overigens al de derde keer dat hij meedeed. Hij bracht het nog niet één keer tot een goed einde.
'Maar het ging tenminste beter dan de vorige keer. Toen ging ik al op Nieuwjaarsdag in de fout... Ik heb nu dan ook niet het gevoel dat ik écht gefaald heb. Hoewel dat volgens de letter natuurlijk wél zo is, want een maand geen druppel is een maand geen druppel. Maar daar zie ik, om heel eerlijk te zijn, het plezier niet van in.'

Weer van de partij

Of Bandstra volgend jaar weer mee doet? 'Geen commentaar', lacht hij wijselijk. Wie over elf maanden vast en zeker weer van de partij is, is zijn collega Eddy Zwerver. Zwerver gaf eerder aan dat hij per weekend gemiddeld een flesje wijn drinkt, 'met misschien nog een whiskietje of twee'. Toch ging een maandje droog staan hem vrij gemakkelijk af.
'Ik ben met vlag en wimpel geslaagd', zegt hij. 'Ik heb wel een fles whisky gekocht om m'n voorraad aan te vullen, maar daar kijk ik alleen maar naar. Ik heb zelfs twee feestjes gehad, maar ik had ook daar geen moeite om water te drinken. Nee, van alcoholvrij bier ben ik afgebleven. Ik heb gevoel dat je dan de smaak te pakken krijgt en een drempel overgaat.'

Makkelijker opstaan

'Ik denk zelfs dat ik nog eventjes doorga met niet drinken', denkt Zwerver. 'Ik heb het deze dagen druk, en merk dat ik langer kan doorgaan en makkelijker opsta.'
Ik ga de komende tijd bewust wat minder drinken, al sluipt het oude ritme er straks vast wel weer in
Eddy Zwerver - deelnemer Dry January
Niet dat hij definitief de alcohol zal laten staan, hoor. Zwerver: 'Ik zal de komende tijd bewust wat minder drinken, maar het oude ritme zal er straks heus wel weer insluipen. Nou prima, elk glas alcohol dat je laat staan is tenslotte meegenomen.'
Ook Zwervers collega Erik Hogeboom behoort tot de 75 procent van Dry January-deelnemers die als overwinnaar de finish haalde. 'En dat is me alleszins meegevallen', zegt hij achteraf. Hogeboom gaf aan het begin van dit jaar aan dat hij dankzij voetbaltrainingen, bijeenkomsten en vrijmibo's 'zo maar drie tot vijf avonden per week' aan de alcohol zat.
Hij zegt: 'In de nacht van 31 januari op 1 februari heb ik er een biertje op genomen om het einde van Dry january te vieren, maar dat had achteraf even goed een watertje kunnen zijn.'

Katterig gevoel

Net als Zwerver zal ook Hogeboom in de toekomst de alcohol wat vaker laten staan. 'Maandagavond na Noorderpers heb ik ook nog wat gedronken. Waarna ik dinsdag op m'n werk dacht: zonder dat bier had ik hier nét even wat frisser gezeten. Dat wat katterige gevoel heb ik de afgelopen maand bepaald niet gemist.'
Wellicht dat we de campagne volgend jaar richten op groepen. Daar is nog veel winst te behalen
Rob Otten - Preventiemedewerker
En dat geldt voor de meeste deelnemers. Volgens Rob Otten werd Dry January dit jaar meer dan voorgaande jaren beleefd door groepen deelnemers samen, zoals bedrijven. Een goede zaak, meent hij.
'Als je in groepsverband een maand besluit niet te drinken', zegt hij, 'is de onderlinge stimulans natuurlijk veel groter. Als er iemand over de schreef dreigt te gaan, hoor je: 'Hé, dat zouden we niet doen hè!' En tijdens de koffiepauze kun je misschien wat ervaringen uitwisselen.'

Extra fruit

Wellicht, denkt Otten, zullen campagnes daarom volgend jaar wat meer toegespitst worden op groepen; op (sport)clubs en vooral bedrijven.
'Daar is nog veel winst te halen', denk Otten. 'Onderling kunnen mensen dan ook tips uitwisselen. En wellicht kun je die bedrijven dan ook bewegen door voor extra stimulans te zorgen, door bijvoorbeeld extra fruit aan te schaffen.'