Uitleg: drukte bij aanmeldcentrum Ter Apel

Wie naar Nederland vlucht, komt eerst langs het aanmeldcentrum in Ter Apel. Maar sinds eind 2021 kan het aanmeldcentrum de toestroom van asielzoekers niet meer aan. Dat komt doordat ze niet kunnen worden overgeplaatst naar andere (volle) asielzoekerscentra in het land.

In 2022 loopt ook het registratieproces in Ter Apel vast. Het COA heeft geen overzicht meer omdat de vele asielzoekers over het hele land worden verspreid en de organisatie niet precies weet wie waar zit en welke stappen zij nog in Ter Apel moeten doorlopen. Het normaal 1 of 2 dagen durende registratieproces duurt nu al snel een maand.

De belangrijkste ontwikkelingen:

- September 2020: COA doet een aanvraag voor de nachtopvang in Ter Apel. Asielzoekers, die in de nacht aankomen, moeten één avond in die nachtopvang slapen zodat ze de volgende dag geholpen kunnen worden. Zo kan het COA ongeregistreerde asielzoekers scheiden van de rest.

- Augustus 2021: Stroom asielzoekers Ter Apel wordt weer groter vanwege eindigen coronacrisis en het opheffen van reisbeperkingen.

- 6 oktober 2021: Een agent concludeert dat tenten van de nachtopvang in Ter Apel overvol zitten. Er verblijven 650 mensen, terwijl er maar plek is voor 250. Het blijft die maand druk in Ter Apel. Er ontstaan opstanden en vechtpartijen met de Mobiele Eenheid (ME) van de politie.

- 19 oktober 2021: Burgemeester Jaap Velema van gemeente Westerwolde luidt de alarmklok bij regionale media: 'Het gaat echt mis in Ter Apel.'

- 20 oktober 2021: De Veiligheidsregio Groningen roept het Rijk om hulp. Die noemt het geen crisissituatie, maar vraagt gemeenten wel om opvangplekken te openen.

- 23 november 2021: Gemeente Westerwolde stelt boetes - dwangsommen - in van 20.000 euro voor elke nacht waarop het maximale aantal van 275 asielzoekers wordt overschreden.

- December 2021: Te weinig gemeenten melden zich voor opvangplekken. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (VVD) van Asiel en Migratie dwingt een aantal gemeenten om asielzoekers op te vangen. Het blijkt juridisch niet te mogen.

- 18 april 2022: De dwangsommen werken niet: de tenten van de nachtopvang in Ter Apel blijven overvol. De gemeente haalt de tenten weg.

- 13 juni 2022: Het Rode Kruis plaatst nieuwe tenten voor asielzoekers die in de avond geen plek meer hebben binnen de hekken van het aanmeldcomplex.

- 17 juni 2022: Het Rijk roept de situatie in Ter Apel uit tot nationale crisis.

- 6 juli 2022: Kabinet maakt bekend dat Bant in Flevoland een tweede aanmeldcentrum moet worden. De komst staat op losse schroeven, omdat de gemeente niet wil meewerken.

- 13 juli 2022: Voor het eerst slapen asielzoekers gedwongen buiten in Ter Apel. De tenten van Het Rode Kruis zijn dan inmiddels weer verwijderd. Ongeveer honderd asielzoekers slapen voor het COA. Sommigen weigeren naar een crisisopvang met plek te gaan, omdat ze vrezen dat het anders weken duurt voordat ze zich kunnen registreren in Ter Apel.

- 21 juli 2022: Het Kabinet kondigt extra maatregelen aan om buitenslapende asielzoekers tegen te gaan. Zo onderzoekt ze of asielzoekers opgevangen kunnen worden op cruiseschepen op zee.

Wie melden zich in Ter Apel?

Iedereen die asiel wil aanvragen, moet zich melden bij het landelijke aanmeldcentrum in Ter Apel. Vluchtelingen uit Oekraïne vragen geen asiel aan, omdat zij tijdelijk in Nederland mogen verblijven vanwege Europese verdragen. Zij hoeven dus niet langs Ter Apel. Evacuees uit Afghanistan hoeven ook niet naar Ter Apel omdat zij op uitnodiging van Nederland naar ons land zijn gehaald.