Vroag en antwoord: Plaatsnamen

Want welke bedoelt een Groninger wanneer hij of zij het heeft over (t) Nijlaand: Oosternieland of Westernieland? In Vroag&Antwoord werd (t) Nijlaand regelmatig genoemd, maar het verschilde per deelnemer aan de enquête welke van beide plaatsen bedoeld werd.

Wat schrijft Ter Laan hierover in zijn woordenboek? Hij moet ook gesignaleerd hebben dat de naam voor beide plaatsen gebruikt wordt, want hij zegt: “t Nijlaand = Ooster- of Westernieland, al naar men woont.” Oftewel: welke van beide plaatsen aangeduid wordt, hangt af van waar de spreker vandaan komt. Een inwoner van Oosternieland zou dus gemakkelijk zijn eigen plaats (t) Nijlaand kunnen noemen en Westernieland Westernijlaand. Iemand uit Westernieland zou de eigen plaats (t) Nijlaand kunnen noemen en tegen Oosternieland Oosternijlaand zeggen. Die plaats is voor de spreker verder weg en dus is dit eigenlijk een heel logische benadering.

De verwachting is dat de kwestie hetzelfde is bij Oosterwijtwerd en Westerwijtwerd: inwoners van beide plaatsen zouden met Wietwerd vooral de eigen plaats kunnen bedoelen. Maar dat lijkt niet het geval. Volgens de invullers van Vroag&Antwoord wordt Wietwerd eigenlijk alleen voor Westerwijtwerd gebruikt, Oosterwijtwerd wordt gewoon Oosterwiewerd genoemd.

Kortom: (t) Nijlaand kan voor Oosternieland én Westernieland gebruikt worden, terwijl Wietwerd alleen voor Westerwijtwerd lijkt te worden gebruikt. Een opvallend verschil en zeker de moeite van het vermelden waard!

Dit is de laatste bijdrage met het thema ‘plaatsnamen’. Daarom vroegen we op Facebook: Wat is de mooiste plaatsnaam in het Gronings? Er kwamen meer dan 100 reacties, en dit zijn de meest genoemde: Sodom, Daam, Doodstil en Knoal.

Volgende week gaan we het hebben over Groninger namen voor lichaamsdelen.

Meer over plaatsnamen in het Gronings (én Drents) is te vinden in het pas verschenen boekje Op stee - Drentse en Groninger plaatsnamen verzameld, samengesteld door Abel Darwinkel, Siemon Reker en Eline Brontsema.