Dagwoord: STEKENS

Verhalen uit de praktijk zijn het en daarmee verwierf dokter én doctor Jan J. Boer zich grote populariteit rond 1980. Hij las voor, zijn vele bundels werden graag verkocht, inclusief dichtbundels. De uitgever schrijft het in een colofon, inclusief aantallen opgelegde exemplaren, zoals in het geval van

. De herkenbaarheid is waarschijnlijk mede zo groot door de vertellende, de lezer aansprekende toon van dr. Boer en het onderwerp, ziekte en fysiek ongemak zijn op z'n tijd voor iedereen weggelegd.

In het tweede deel van het verhaal Swaarde Merie beklaagt iemand op leeftijd zich met de woorden: "'k heb de leste tied nogal wat last van haartkloppens en van stekens in de borst." (blz. 42) Bij deze klachten valt misschien niet eens direct op, hoezeer stekens een dubbel meervoud kent. Eén steek, twee steken maar hier is er zelfs sprake van stekens in de borst.

Dat kan komen door het voorafgaande haartkloppens waar het een normaal (maar in onbruik rakend) meervoud is van haartkloppen 'hartklopping', waarna steken als het ware geïnfecteerd, ja aangestoken wordt en verandert in stekens. Het kan ook zijn dat het bevorderd is door vergelijkbare medische woorden op -ens, zoals zinkens 'zinkingen, pijnlijke trekkingen' of trillens 'trillingen'. En ten slotte lijkt invloed op stekens mogelijk uit een nog duidelijker medische hoek via een woord als verkoldens 'verkoudheid' dat een zelfde uitgang lijkt te hebben. De juiste diagnose laat zich lastig stellen.

Jan J. Boer (1927-2011) begon als populaire voorlezer-schrijver en werd daarna de belangrijkste figuur in de wereld van het Gronings met een reeks voorzitterschappen van stichtingen al dan niet door hemzelf (mede) opgericht. Hij stelde ook een boek met idiomatisch taalgebruik samen.

Jan J. Boer, Kromme Jurrie en aander verhoalen. Groningen, z.j.