Economic Board Groningen: 'Die honderd miljoen is goed besteed'

Een camerawagen van Horus in Bedum, een van de bedrijven waar EBG in investeert
Een camerawagen van Horus in Bedum, een van de bedrijven waar EBG in investeert © Horus
Bij de start van de Economic Board Groningen in 2014 waren er twijfels. Honderd miljoen euro om het bedrijfsleven in de aardbevingsregio een duw in de rug te geven. Waar zou dat geld aan besteed moeten worden in een gebied waar het aantal bedrijven niet overhoudt en de economie zo dun is?
Vijf jaar investeren en financieren later maakt EBG de tussenbalans op en trekt de conclusie dat het geld een goede bestemming heeft gekregen. Donderdag gaf EBG op het kantoor in Winsum een toelichting op de resultaten van de voorbije jaren.

750 banen

Samengevat: er zijn zeventig bedrijven geholpen met leningen en participaties, dankzij de investeringen zijn er 750 banen bijgekomen. Er lopen innovatieprogramma's voor de bouw, voor supersnel 5G mobiel internet en voor vergroening van de chemie. Ook hebben bijna vijfduizend leerlingen in het gebied via EBG-onderwijsprogramma's computerles gekregen.

Bewezen

Dan zijn er nog Moi-werkplekken voor zzp'ers ingericht in Bedum, Winsum en Delfzijl en heeft EBG tientallen bijeenkomsten georganiseerd voor bedrijven. 'We hebben onze toegevoegde waarde bewezen', stelt voorzitter Emme Groot van de Economic Board.

Flinke zeperds

Opvallend genoeg ging het afgelopen jaar de aandacht vooral uit naar twee flinke zeperds van investeringen door EBG: die in het bedrijvenconglomeraat Ten Hove in Delfzijl en die in Venema Installations in de Eemshaven. Door het bankroet van die bedrijven verloor EBG tonnen. Venema maakte overigens onlangs een doorstart.
Missers horen erbij
Marco Smit - Economic Board
'Dat soort missers horen erbij', zegt Marco Smit, die de dagelijkse leiding bij EBG heeft. Dat komt vooral doordat er volgens Smit geen fonds te vinden is dat zoveel risico's kan nemen als het Groeifonds van EBG, het belangrijkste investeringsinstrument van de Economic Board.
Dat heeft veertig miljoen euro in kas, waarvan nu ruim zestien miljoen is uitgegeven. Het is geïnvesteerd in 28 ondernemingen.
Juist omdat het Groeifonds zoveel risico kan en mag nemen gaat er wel eens wat mis. Sterker, móet er zelfs af en toe een investering mislukken. 'Briljante mislukkingen', zoals Marco Smit het ziet.

Terugbetalen

Het Groeifonds is een zogeheten revolverend fonds. Leningen en deelnemingen moeten uiteindelijk door de bedrijven worden terugbetaald. 'Wanneer 95 procent van het geld terugkeert, hebben we iets niet goed gedaan', zegt Groot. 'In dat geval zouden we dus niet genoeg risico hebben genomen.'
Overigens liep ook de aanleg van het glasvezelnetwerk waar EBG bij is betrokken flink vertraging op en ging vestiging van een fabriek voor zonnepanelen in Appingedam niet door.

Overweldigend

Die onzekerheid over waar de enorme bulk geld aan besteed zou moeten worden had Smit bij zijn aantreden in 2014 ook. 'Ik heb me erin vergist. Wat ons aan initiatieven wordt aangeboden is echt overweldigend. We liggen volledig on track met de besteding van de honderd miljoen.'

Vliegwiel

Smit wijst ook op de indirecte effecten van het werk van EBG. De organisatie heeft becijferd dat het geld dat het Groeifonds in de bedrijven heeft gestoken  ook weer zo'n honderd miljoen aan investeringen heeft uitgelokt. Zo heeft het Groeifonds een vliegwieleffect, ook omdat banken veel sneller willen meefinancieren wanneer het Groeifonds instapt.
Weet wat je kwijtraakt wanneer de Economic Board verdwijnt
Emme Groot - voorzitter EBG
Nog twee jaar en dan is de periode waarvoor de EBG is ingesteld afgelopen. Tussen de regels door valt duidelijk te beluisteren dat Smit en Groot niets liever willen dan in elk geval de programma's voortzetten. Dat zou volgens hen kunnen onder de vlag van het Nationaal Programma Groningen, samen met de NOM en Groningen Seaports.

Verknopen

Groot: 'Als men vindt dat wij wat betekenen voor het gebied en toegevoegde waarde hebben, zorg dan dat het instituut blijft. Weet in elk geval wat je kwijtraakt.' Werk genoeg nog, zegt Groot.
Zo richt EBG in 2019 de aandacht op het versterken van de groene chemie. Vooral door de kennis die er in de stad bij de universiteit en Hanzehogeschool zit beter te verkopen met de chemiebedrijven in Delfzijl.

Flevoland

Marco Smit, die zal het slotakkoord van zijn organisatie niet meer beleven. Hij vertrekt per 1 maart en gaat aan de slag als directeur bij de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij (ROM) Flevoland.
'Mijn kracht zat in het opbouwen van de organisatie. We zijn nu aan het oogsten en we komen in een periode van borgen. Dat is minder mijn sterkte. Ik zou niet zijn vertrokken wanneer ik niet zeker wist dat de club staat alseen huis.'

Nieuwe bedrijven in 2018
EBG trekt in de rest van het land erop uit om bedrijven naar Groningen te halen. In 2018 toonden veertig bedrijven interesse voor vestiging. Vijf ondernemingen besloten daadwerkelijk hier een bedrijf te beginnen: Solar Succes, Coolback, Flexiplusm Cellx en PMC. Bij elkaar levert dat volgens EBG 188 nieuwe banen op.