Wanhoop bij ondernemers: 'Er komt niks meer binnen'

Er zijn al bijna 80.000 aanvragen voor werktijdverkorting ingediend. NoordZaken belicht vijf sectoren in Groningen waar de gevolgen heel hard aankomen.

Bloemen worden in Nederland voor een heel groot deel geëxporteerd naar het buitenland. Op de veilingen in Aalsmeer, Naaldwijk en Rijnsburg wordt inmiddels dagelijks meer dan de de helft van de aanvoer doorgedraaid. De tulpenexport, waarvan het groeiseizoen loopt van januari tot april, is stilgevallen na de uitbaak van het coronavirus in Italië en dat heeft forse gevolgen. 

Kweker John Schilder van Lopster Kleitulp in Loppersum heeft de schade voor dit jaar al opgemaakt. 'We gaan de omzet van twee miljoen bloemen mislopen. Door nu te stoppen kan ik nog wat besparen op energie en door het ontslaan van tijdelijke krachten op arbeidskosten. Maar de helft van mijn bloemenomzet loop ik nu wel mis. Bij elkaar 250.000 euro.' 

Het verhaal van collega Johan Pauzenga in Kruisweg is niet anders. 'Alles is gestopt. Er gaat niks meer de deur uit. Ik heb tussen de anderhalf en twee ton schade. Ik heb tien man aan het werk. Daarvan hoeven de losse mensen dit seizoen niet meer terug te komen. Het is heel vervelend, maar het moet.' Twee man vast personeel blijven. Investeringen heeft Pauzenga direct stopgezet. 

Wat deze klap op termijn betekent is voor beiden onduidelijk. Schilder: 'We verhuren ook landbouwgrond en ik zou hier iets van kunnen verkopen. Dan boer je wel achteruit en dat is slecht voor de continuïteit. 2,5 ton aan omzet missen is gewoon gigantisch.'

Pauzenga: 'Vorig jaar was een goed jaar, waardoor ik nu veel belasting moet betalen. Als dat uitgesteld wordt helpt dat. Anders kunnen zomaar liquiditeitsproblemen ontstaan.' 

Brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN) was zelf al begonnen met het opzetten van een noodfonds voor gedupeerde horecabedrijven, omdat de overheid volgens de belangenorganisatie te weinig deed. Voor de verplichte sluiting afgelopen zondagavond was de verwachting dat landelijk het omzetverlies richting 700 miljoen zou gaan. 

Zondag legde de KHN een claim bij de overheid om gedupeerde horecaondernemers met zeker 5,1 miljard euro aan noodmaatregelen te steunen. Voor een snelle en toegankelijke werktijdverkortingsregeling en om veel ondernemers in acute liquiditeitsproblemen te helpen.

Alex Boelens en zijn partner Marije moesten zondagavond hun drie zaken hals over kop sluiten. Ze hebben in Groningen twee vestigingen van Eetcafé De Stadstuin en sinds december runnen ze De Norgerberg in Norg. 

Marije Boelens-Munneke. 'Vorige week dachten we: het is mooi als we in ieder geval de vaste lasten nog kunnen verdienen. Nu komt er niks meer binnen. We hebben voor 10 fte arbeidstijdverkorting aangevraagd en we zijn met onze accountant aan het uitrekenen hoe lang we het vol kunnen houden.' 

Wat het lastig maakt is de onzekerheid. 'Veel is nog onduidelijk. Misschien kunnen we gebruik maken van steunmaatregelen, maar dat zal niet binnen een week geregeld zijn. En als we op enig moment weer open mogen, zal de koopkracht eerst een stuk lager zijn.' 

De evenementenbranche is na afgelopen donderdag volledig stilgevallen, nadat het kabinet besloot om bijeenkomsten met meer dan 100 deelnemers per direct te verbieden. De brancheclub Vereniging van Evenementen Makers (VVEM) liet dinsdag weten dat landelijk al duizenden evenementen zijn afgezegd en er een nog groter aantal is waarvan de doorgang meer dan onzeker is.

De VVEM is de totale impact nog aan het inventariseren. In Groningen zijn diverse evenementenorganisaties die momenteel niks te doen hebben. ADGM evenementenbureau is er eentje van.

Eigenaar Steven de Korver moest toezien hoe het ene na het andere evenement uit de agenda werd geschrapt. 'Alles is geannuleerd. Tijdens de vorige crisis heb ik personeel moeten ontslaan. Ik ben blij dat we nu nog maar met twee vaste mensen zijn. We hebben genoeg reserves, maar moeten wel goed opletten hoe we hier doorheen rollen.'

Komt bij dat deze tijd van het jaar voor evenementenorganisaties sowieso lastig is. 'Na de periode van nieuwjaarsrecepties zijn februari en maart de rustige maanden. In april begint het weer te lopen. Dat is nu maar afwachten. Ik reken op steun van de overheid.'

Reisbrancheorganisatie Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen (ANVR) heeft in een gesprek met de minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok aangedrongen op overheidssteun. Samen met Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) is een 'corona-voucher' in het leven geroepen. Daarmee kunnen reizigers hun reis annuleren of omboeken om op een later tijdstip alsnog op vakantie te gaan. 

Directeur Bert Stienstra van Basic Travel Vakantiehuizen in Groningen kan nu al spreken van een fors omzetverlies. 'Niemand boekt meer en veel klanten zitten in de stress. Ze weten niet wat ze moeten doen en zijn bang, maar angst is primair geen reden om te annuleren.'  Stienstra heeft met zijn bedrijf één geluk. 'De meeste boekingen hebben we later dit jaar. Maar ja, wie weet nu hoe het in juli is?' 

Bij Klooster Reizen met zes vestigingen in de provincie vinden ze het onderwerp een 'open deur'. De directie had desgevraagd geen behoefte om te reageren.

Uitzendkoepel Algemene Bond Uitzendondernemingen (ABU) luidde de noodklok en riep het kabinet op om werktijdverkorting ruimhartig, snel en soepel toe te passen op uitzend- en payrollondernemingen. Uitzendkrachten in horeca en de evenementenbranche worden het hardst getroffen. Een inschatting van de totale schade is nog niet bekend.

Bij de vestiging van UBN Uitzendbureau in Groningen zijn nog weinig gevolgen waarneembaar volgens consulent Roy Slagter. 'Bij ons gaan de meeste uitzendkrachten nog gewoon aan het werk. Komt misschien omdat we vooral actief zijn in de logistieke sector. Daar is nog volop werk. Eén bedrijf heeft aangegeven minder in te gaan plannen. Bij een totale 'lockdown' gaan we uiteraard wel problemen krijgen.'

Bij uitzendbureau Mise en Place met een vestiging in Groningen is in korte tijd een groot deel van de boekingen verdwenen. Managing Director Hubbert Ummels: 'In Groningen waren we de laatste vier jaar hard aan het bouwen aan onze lokale zichtbaarheid. Het jaar 2020 was het jaar waarin we de kans gingen krijgen om grote projecten en relaties te ontzorgen. Dat gaat waarschijnlijk dit jaar niet gebeuren.'

Ummels probeert met zijn mensen om de uitzendkrachten elders dan de horeca in te zetten waar hoge nood is, zoals maaltijdbezorging, supermarkten en webshops, maar dat is niet genoeg. 'Dat de overheid moet gaan steunen is een feit, want anders gaan er veel bedrijven omvallen.'

De circa 150 grotere sauna- en wellnessbedrijven van ons land hadden in de aanloop naar zondag, waarop de verplichte sluiting werd uitgevaardigd, al omzetverliezen van 40 tot 60 procent. 'Dat werd zondagavond zes uur in één keer 100 procent omzetderving', zegt Jos Keizer. 'En de bedrijven hebben geen enkele mogelijkheid het te compenseren. Er zijn geen alternatieve inkomsten en wat er nu niet binnenkomt, kunnen we later ook niet weer inhalen.'

Keizer is oud-eigenaar van Fontana Bad Nieuweschans, dat hij vorig jaar verkocht. Nu is hij voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Sauna- en Wellness Bedrijven. Daar zijn zo'n 60 ondernemingen bij aangesloten. 

'Van de meeste bedrijven hoor ik dat ze het wel een maandje of twee kunnen uitzingen. Maar dan houdt het wel een beetje op', zegt Keizer. 'En ik ken een paar bedrijven die het van zichzelf al moeilijk hebben. De concurrentie is hevig en er zijn hoge investering nodig om een goed product te bieden.'