Rijdende supermarkten boeren goed: 'Het gaat als een tierelier'

Decennia geleden werd het straatbeeld mede bepaald door de klingelende bel van de SRV-wagen. Vooral door steeds grotere assortimenten van supermarkten zijn de meeste al lang verdwenen, maar door de coronacrisis zijn ze nu weer populairder dan ooit.
In de provincie Groningen rijden nog drie kleine supermarkten op wielen rond.
Steeds drukker
'Het gaat als een tierelier en het wordt alleen maar drukker', constateert Adolf Schaap. Hij rijdt al meer dan 40 jaar rond in Ulrum en omstreken. Johan Klooster is al 45 jaar zes dagen in de week op pad in Blijham en omgeving. Hij heeft het momenteel 'lekker druk'.
Het is echt ongelofelijk. Ik heb zeker 30 procent meer omzet dan normaal
Ongelofelijk
Richard van der Maar is actief sinds 1999 en hij stuurt zijn winkel op wielen in de regio Bedum, maar ook in Haren, rond. 'Het is echt ongelofelijk. Ik heb zeker 30 procent meer omzet dan normaal. Het is momenteel een kwestie van werken, slapen en weer doorgaan.'
Richard van der Maar in zijn rijdende winkel (Foto: Theo Sikkema/RTV Noord)

'Leve de man van de SRV'
In 1970 waren er 2.000 rijdende SRV winkels in Nederland. Daar zijn anno 2020 nog een honderdtal van over. SRV stond voor Samen Rationeel Verkopen en was van oorsprong gericht op de verkoop van zuivel aan huis. Iedereen kende de slogan; 'Leve de man van de SRV van je hiep hiep hiep hoeree.' De formule werd in 1995 opgeheven.
Kleinere markt
De concurrentie van de supermarkten werd te groot en doordat steeds meer vrouwen gingen werken waren minder huisvrouwen de hele dag thuis. De markt werd kleiner en het aantal rijdende supermarkten nam zienderogen af. De meeste nu nog rijdende winkels zijn aangesloten bij Springer & Partners. Een concept gericht op gezamenlijke ontwikkeling van het boodschappen doen voor de deur.
Geen nee verkopen
Van der Maar kan zich het begin van de opleving een dikke maand geleden nog herinneren. 'Het was op een vrijdag dat hamsteren in het nieuws kwam. Mijn brood was direct op en daar werd ik totaal door overvallen.' De aanvoer werd er snel op aangepast. 'Ik kan iedere ochtend met een volle wagen weg en heb geen nee hoeven verkopen.'
Dubbele omzetten
Afgelopen zaterdag draaide Van der Maar, die als klein jochie melkman Jan Boer in Uithuizermeeden al mee hielp, een dubbele omzet. Iets wat Schaap donderdag nog overkwam. 'Alle lekkere dingen lopen veel harder. Mensen zijn meer thuis. Vaker een koekje bij de koffie en ga zo maar door. En vlak voor Pasen liep gebak ook als een dolle. Het is nu keihard doorwerken.'
Tevreden
Klooster, die over vier jaar als hij 70 wordt een punt achter zijn rijdende loopbaan wil zetten, kijkt tevreden terug op de afgelopen weken. 'Ik zie een duidelijk verschil met maart en april vorig jaar. Ik heb er nieuwe klanten bij gekregen en bestaande kopen vaak wat extra's.'
Johan Klooster in zijn winkel op wielen (Foto: Theo Sikkema/RTV Noord)

De motor
'De klanten komen soms van alle kanten. Vaak met briefjes en dan zoek ik het snel bij elkaar', zegt Schaap met een glimlach. En als het te druk wordt dan springt mijn vrouw bij.' Zonder partner zou het Klooster niet gelukt zijn om al 45 jaar op pad te zijn. 'Als je vrouw er niet achter staat kun je het vergeten. Ze is de motor in huis.'
Als je je op laat jagen is de lol er af. Dan maar wat langer onderweg
Langer onderweg
Het zijn langere werkdagen maar de Blijhamster laat zich niet opjagen. 'Ik kijk niet naar de tijd. Als je je op laat jagen is de lol er af. Dan maar wat langer onderweg.' De tijd nemen, een praatje maken is iets waar zeker de senioren waarde aan hechten, stelt Klooster vast, al zijn ze wel voorzichtiger geworden.
Afstandelijker
Het sociale aspect is de afgelopen weken veel kariger geworden, constateert Van der Maar. 'Er zijn klanten die ik sinds de corona uitbraak nog niet weer heb gezien. Die hangen de tas en een lijstje aan de deurkruk of ze appen het lijstje en maken het geld over. Het mooie van het werk is wel even weg. Mensen zijn afstandelijker.'
Schaap herkent dat. 'Doordat de limiet op het pinpasje verhoogd is naar 50 euro zie ik vooral meer ouderen die het pasje in de tas doen en buiten klaarleggen. Dit zijn trouwens veelal klanten waar ik mijn hele leven al loop.'
Liever geen corona
Alle drie hechten ze er overigens aan om te zeggen dat ze de extra omzet liever niet hadden gehad en dit voor hun positieve corona-effect uitgebleven was. Ze proberen het werk uiteraard zo hygiënisch mogelijk te doen.
Schaap hierover. 'We maken de kar iedere dag schoon met alcohol en bij mij mogen ze met twee klanten tegelijk de kar in. Mijn gangpad is 1 meter 25 breed. Dan kunnen ze elkaar als het moet met de rug naar elkaar toe passeren. Meer kan ik er ook niet aan doen.'
Winkeleigenaar Adolf Schaap (Foto: Theo Sikkema/RTV Noord)

Kozijntje
Van der Maar maakte een kozijntje met plexiglas om bij het afrekenen extra bescherming tussen de klant en hem te bieden. Er mag maar één klant in de wagen. Klooster geeft net als Schaap maximaal twee de ruimte.
In de spaarpot
Ondanks de stevige omzettoename blijven de drie met beide benen op de grond staan. 'Ik betwijfel of het op termijn een extra is', kijkt Van der Maar vast vooruit. 'De vraag is wat de mensen de komende jaren te besteden hebben. Het extraatje van nu gaat in de spaarpot.'
We zullen weer mindere tijden krijgen. Uiteindelijk moeten we een recessie met elkaar gaan betalen
Met elkaar betalen
Daar sluit Schaap zich bij aan. 'We zullen weer mindere tijden krijgen. Uiteindelijk moeten we een recessie met elkaar gaan betalen.'
Groei blijvend
Klooster is er echter van overtuigd dat de groei blijvend is en het meer aan huis bezorgen van boodschappen terugkomt. 'Iedereen die vroeger wat verdiende was bij de weg.'
Melkboer keert niet terug in straatbeeld
Professor Laurens Sloot, hoogleraar Ondernemerschap in de detailhandel aan de Rijksuniversiteit Groningen voorziet geen terugkeer van de bellende melkboer in het straatbeeld.
'Voor de lockdown was iedereen gewoon aan het werk en deden de mensen in het weekend of avond snel de boodschappen. Boodschappen doen begint nu bijna een uitje te worden en consumenten waarderen gemak. Maar ook een persoonlijke benadering en de klantgerichtheid van speciaalzaken.
Boodschappen een moetje
Alleen door de tijdsdruk doen ze liever alles tegelijk. Voor de meesten is boodschappen doen een moetje en zeker geen hobby. Onderhand begint de lockdown eentonig te worden en mensen gunnen de specialist wel wat. We gaan straks in een loeier van een recessie terecht komen en moeten we op de prijzen gaan letten. Door de krappere portemonnee gaat iedereen straks weer de andere kant op lopen.
Veel senioren zullen schuwer blijven vanwege corona. Dat effect kan ik me wel voorstellen, maar het normale ritme zal terugkomen. Een variant van de rijdende winkel is het online bezorgen, maar dan moeten ze ook reële bezorgkosten gaan rekenen om het vergelijkbaar te maken met een rijdende winkel met veel servicekosten.
Groot marktaandeel
Dat gebeurt nu niet. Iedere supermarkt lijdt verlies op bezorgen, maar wil een zo groot mogelijk marktaandeel. En een rijdende winkel heeft misschien 500 artikelen, terwijl een grote supermarkt 35.000 artikelen online heeft.'