Commentaar: Mag het voortaan milder, makkelijker en vooral ook menselijker?

Terwijl de grote olie- en gasbedrijven miljarden verdienden, en achtereenvolgende kabinetten hun (riante) uitgaven voor een aanzienlijk deel bekostigden met de opbrengsten uit de Groningse bodem, lieten ze de Groningers jarenlang in hun sop gaar koken.

Met de scheuren in de muren en funderingen van hun huizen kwamen de barsten in het vertrouwen van de Groningers in de overheid. De Nederlandse overheid, die de plicht heeft om haar onderdanen een veilig bestaan te bieden. Dat is in al die jaren overduidelijk niet het geval geweest, als het om Groningen gaat.

Den Haag lag tot nu toe altijd ver weg van Groningen. Qua geografische afstand, maar vooral ook qua aandacht. Waarom ook? De aardgasbaten stroomden toch wel jaar na jaar naar de schatkist.

Om over na te denken: ‘De gaswinning in Groningen’ en ‘de Groningers’ zijn frases die om de drie zinnen in allerlei interviews, berichtgeving en opiniestukken opduiken. Ze wekken onbedoeld (?) de indruk dat Groningen en Groningers buiten de Nederlandse landsgrenzen vallen. Waarom niet ‘de gaswinning in het noorden van Nederland’ en ‘de Nederlanders die in het gaswinningsgebied wonen’?

Op de keper beschouwd staat er weinig nieuws in het rapport van de commissie. Alle ellende in het Nederlandse gaswinningsdossier is de afgelopen jaren breed uitgemeten in de (regionale) media en in een schier eindeloze reeks onderzoeksrapporten.

Maar toch is het goed dat het omvangrijke rapport van de commissie Van der Lee er nu is. Staatssecretaris Vijlbrief zei het vrijdag treffend: ‘De Groningers hebben altijd al gelijk gehad.’ Het bewijs daarvoor staat nu zwart op wit.

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Tweede Kamer, de belangrijkste gekozen volksvertegenwoordiging van ons land. Geen politicus of ambtenaar in Den Haag kan er nog omheen: Nederland staat in het krijt bij diegenen die opgezadeld zijn met de lasten van de gaswinning, terwijl de rest van het land profiteerde van de lusten.

De commissie geeft ook aan wat zij als oplossing ziet: het moet afgelopen zijn met de eindeloos bureaucratische versterkingsregelingen en met het traineren van de schadeafhandeling. En die schade is zeker niet alleen materieel.

Alleen zo kan er een begin worden gemaakt met het herstel van het vertrouwen van de gedupeerden. De commissie pleit daarom voor een speciale ‘dialoog met de Groningers’.

Of het helpt, is afwachten. Want hoe vaak is ons al niet beloofd dat het goed komt?