Verdwenen schilderijen zijn een dubbel raadsel voor Museum Het Hoogeland

Bij het openluchtmuseum zijn ze druk met het herinrichten van Het Vrouw Fransens Gasthuis. Een van de talrijke oude gebouwen op het terrein van het museum. 'Het was te mooi en te rijk ingericht voor een gasthuis waar vroeger arme mensen woonden', zegt Stijn van Genuchten. 'En die herinrichting is een mooie aanleiding om nog eens op zoek te gaan naar de vier schilderijen die ooit in het Gasthuis hingen en spoorloos verdwenen zijn.'

Het Vrouw Fransensgasthuis stond tot 1969 in de stad Groningen, achter het huidige politiebureau op de hoek van de Kostersgang en de Battengang. Het was toen een bouwval en niet meer in gebruik. Het is steen voor steen afgebroken en weer opgebouwd aan de rand van het museumterrein, aan de Hoofdstraat in Warffum. 'Veel Warffumers realiseren zich helemaal niet dat dit gebouwtje er pas sinds 1970 staat', zegt Van Genuchten, 'want het past naadloos tussen de huizen die hier al stonden'.

In het Gasthuis hingen ooit vier schilderijen: portretten van Vrouw Fransens, haar man, zoon en dochter. Maar die zijn zoek. Het gasthuis werd in 1668 gesticht door Geertruyt Fransens. Ze legde vast dat het gasthuis bestemd zou worden voor de huisvesting van vijf of zes oude vrouwen, die van de gereformeerde religie dienden te zijn. Zij verordonneerde tevens dat de vier schilderijen in het huis moesten blijven hangen 'ter eeuwige memoria'.

'Wanneer die schilderijen verdwenen zijn, weten we niet', zegt Van Genuchten. De laatste bewoner van het Gasthuis overleed in 1939 en tot 1969 is het in gebruik geweest als opslagplaats voor het bedrijf Geubels, dat ook het pand naast het Gasthuis bezat. Misschien heeft iemand de schilderijen toen meegenomen, maar dat kan ook veel eerder zijn gebeurd. 'Het andere probleem is dat er geen foto's van de schilderijen bekend zijn', zegt Van Genuchten. 'We weten dus ook niet hoe ze er precies uitzien.'

'Het kan natuurlijk zijn dat iemand thuis vier portretten heeft hangen en niet weet wie dat zijn. Dat horen we natuurlijk graag, dan kunnen we gaan onderzoeken of dit de bewuste portretten zijn. Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat iemand een of meerdere schilderijen heeft en een gedeelte van het verhaal kent. Bijvoorbeeld omdat een vader of grootvader heeft verteld hoe het schilderij er gekomen is.'