Drie Groningse grafische bedrijven bundelen krachten voor zonnige toekomst
11 maart 2023, 08:00 • 6 minuten leestijd
Royal Hoitsema Labels, Lijnco BV en Scholma Print & Media zijn van oudsher traditionele drukkerijen in Groningen. Ze hebben zich de afgelopen jaren alle drie aangepast aan de sterk veranderde digitale wereld in de grafische industrie. De drie bundelen met onder meer een innovatiecentrum de krachten.
Sinds afgelopen zomer hebben de directies van de drie bedrijven de handen ineengeslagen. Ze zitten alle drie in een andere markt waardoor ze elkaar aanvullen.
Royal Hoitsema, de oudste drukker van ons land, richt zich op labels en etiketten voor verpakkingen. Scholma is een drukker gericht op magazines, specifieke klantvragen met kleinere volumes en heeft ook uitgeverij Profiel. Lijnco is gespecialiseerd in beveiligd drukwerk, direct mail en producten als kraskaarten en zegeltjes om de loyaliteit van klanten in een winkel of supermarkt te stimuleren.
Eigenaar geeft vertrouwen
De gemeenschappelijke deler is de eigenaar van het trio bedrijven: Pieter Heerema van Van Ketwich Investments BV. Heerema, die zelf niet in de publiciteit wil, heeft de drie directies het vertrouwen gegeven om te gaan samenwerken en investeert miljoenen om de drie bedrijven state of the art de toekomst in te laten gaan.
Alle drie de drukkers hebben in het verleden te maken gehad met lastige tijden en zijn afgeslankt, maar het is gelukt om de slag te maken en zich aan te passen aan de veranderingen in de markt en drukprocessen.
Dankzij Heerema, die al eigenaar van Lijnco en Scholma is, kan Hoitsema ruim een jaar geleden in afgeslankte vorm een doorstart maken. Al vrij snel gaat de zon zakelijk gezien weer schijnen vertelt directeur Santiago Kuipers (45) met een glimlach. ‘Het is keihard werken geweest en ik hoop het nooit weer mee te maken. Het vertrouwen van de klanten en de eigenaar is belangrijk geweest.’
Wie is Pieter Heerema?
Pieter Heerema (58) is een Groninger die bijna dertig jaar geleden in beeld komt bij een eerder faillissement van Lijnco. Samen met zijn vader ziet hij het als een interessante kans het bedrijf weer op te bouwen. Heerema geeft leiding tot in 2011. Een reorganisatie volgt en Heerema doet een stapje terug, maar is tot op de dag van vandaag wel eigenaar van Lijnco. Vanuit Van Ketwich Investments BV blijft Heerema betrokken bij de grafische wereld.
Pieter Heerema (58) is een Groninger die bijna dertig jaar geleden in beeld komt bij een eerder faillissement van Lijnco. Samen met zijn vader ziet hij het als een interessante kans het bedrijf weer op te bouwen. Heerema geeft leiding tot in 2011. Een reorganisatie volgt en Heerema doet een stapje terug, maar is tot op de dag van vandaag wel eigenaar van Lijnco. Vanuit Van Ketwich Investments BV blijft Heerema betrokken bij de grafische wereld.
Weer meer banen
Het allermooiste is volgens Kuipers dat het door te blijven volharden in het contact gelukt is om Heineken, die in 2017 stopte, weer terug te hebben als klant. Het aantal volledige banen is alweer gestegen van 31 naar 37. ‘Bierbrouwers zijn belangrijk voor ons. Mensen blijven bier drinken, dus etiketten blijven nodig.’
De grafische industrie is in de loop der jaren enorm veranderd
Bij Scholma is de conclusie dat de vraag naar drukwerk blijft, maar het is wel zaak om mee te gaan met ontwikkelingen, zegt directeur Harry Ploeg (59). ‘De grafische industrie is in de loop der jaren enorm veranderd en maakt gebruik van de nieuwste technologie. Daar moet je in mee, en dat is kapitaalsintensief.’
Aan de Atoomweg is Lijnco in ruim tien jaar tijd volledig ingespeeld geraakt op de snel veranderende grafische wereld. De tijd van kettingformulieren bestaat al lang niet meer. Jan de Klein (58) werkt tien jaar bij Lijnco en is sinds vier jaar directeur.
Top van Europa
‘Wat ik zag was dat we veel dingen redelijk deden, maar in weinig dingen echt goed waren. Dat is wel nodig voor bestaansrecht. Daar hebben we hard aan gewerkt en op het gebied van loyalty-drukwerk horen we inmiddels bij de top van Europa.’
Nadat in de loop van vorig jaar intenties tot voorzichtige samenwerking tussen Lijnco, Royal Hoitsema en Scholma zijn uitgesproken gaat in het najaar van 2022 de kogel definitief door de kerk om de krachten te bundelen. Geen fusie, maar wel samenwerken waar het kan.
Volgens Kuipers is dat goed. ‘Los van het feit dat we alle drie sterke merken zijn, is de dynamiek ook anders. Hier werken we bijvoorbeeld veel planmatiger dan bij Scholma. De aantallen die we drukken liggen ook veel hoger.’
‘Onze binding met en bekendheid in de regio is groot. Daarom is het goed om onze namen te behouden’, voegt Ploeg toe.
Scholma trekt in het vierde kwartaal bij Hoitsema in, omdat in Bedum geen ruimte meer is om uit te breiden. ‘We groeien gestaag en willen mee blijven doen in het segment magazines en boeken. De kans om nu in ruimte te verdubbelen geeft mogelijkheden.’ De verbouwing start in april.
Samenwerking kan op vele manieren. Kuipers noemt een voorbeeld. ‘We hebben soms dezelfde leverancier. Als we dan samen aan tafel zitten, staan we sterker en profiteren we daarvan in het maken van afspraken of hebben kostentechnische voordelen.’
Het is een monsterachtige pers en een behoorlijke capaciteitsuitbreiding
Dankzij een investering van vier miljoen euro door Heerema lukt het om te gaan werken met de Rollce-Royce onder de drukpersen: een achtkleuren pers van het Duitse merk Heidelberg met een capaciteit van 18.000 vellen per uur. Snellere machines zijn er momenteel niet. ‘Los van ruimtegebrek zouden we dat nu financieel zelf natuurlijk nooit kunnen doen’, stelt Ploeg.
Kuipers kan niet wachten tot de installatie in oktober een feit is. ‘Het is een monsterachtige pers en een behoorlijke capaciteitsuitbreiding voor ons. We gaan er in drukkwaliteit en kortere insteltijden voor opdrachten verder op vooruit. Op termijn hebben we hier veel profijt van.’
‘Wij doen soms een beroep op een vellendrukker. Dat kan straks op de nieuwe machine en hoeft niet meer extern’, aldus De Klein.
Hoe ontwikkelt de industrie zich?
In de afgelopen ruim tien jaar heeft de grafische industrie enorme klappen gehad, zo laten cijfers van de branchevereniging KVGO zien. Het totaal aantal bedrijven is met bijna 30 procent afgenomen tot bijna 2.800, waarvan een kleine honderd in Groningen. De totale netto omzet is gedaald van 4,6 naar 2,9 miljard euro. Daar staat tegenover dat het bedrijfsresultaat gegroeid is van 4,5 naar ruim 7 procent.
In de afgelopen ruim tien jaar heeft de grafische industrie enorme klappen gehad, zo laten cijfers van de branchevereniging KVGO zien. Het totaal aantal bedrijven is met bijna 30 procent afgenomen tot bijna 2.800, waarvan een kleine honderd in Groningen. De totale netto omzet is gedaald van 4,6 naar 2,9 miljard euro. Daar staat tegenover dat het bedrijfsresultaat gegroeid is van 4,5 naar ruim 7 procent.
En een andere tastbare vorm van de samenwerking is het maken van het Royal Hoitsema Lijnco Scholma (RHLS)-innovatiecentrum. Een ruimte om verschillende druk en printtechnieken bij elkaar te brengen. ‘Er zit veel kennis bij de drie bedrijven en dat kunnen we nu mooi bundelen’, concludeert Kuipers met twinkelende ogen.
Snelheid is voor ons van levensbelang
Daar zit voor De Klein het voornaamste belang. ‘We moeten vooruit denken. Ons speelveld verandert zo snel. Als je nu niet nadenkt voor de situatie over twee of drie jaar ben je te laat. Snelheid is voor ons van levensbelang. Als je het er bij moet doen gaat het te langzaam. Nu brengen we kennis bij elkaar. Dat geeft meer structuur en innovatiepower.’
Een ander aspect is duurzaamheid. ‘Onze branche heeft denk ik ten onrechte een negatief imago. Daar moeten we aan werken. Ons bedrijfsproces is inmiddels CO2-neutraal en we kunnen van ieder product de footprint uitrekenen. Dat kunnen we samen verder oppakken’, zegt De Klein kijkend naar de toekomst.
We moeten de toekomst waarborgen voor iedereen die hier werkt
De drie zijn samen goed voor ongeveer 45 miljoen omzet en rollen daarmee de top tien van Nederland binnen. Dat geeft meer slagkracht volgens De Klein. ‘We krijgen meer inkooppower en kunnen leveranciers bijvoorbeeld ook vragen om met CO2-reductie aan de slag te gaan. Gezien onze grootte zijn ze daar wel gevoelig voor.’
De zon
Zo nemen de drie directeuren ruim 150 medewerkers mee de toekomst in. Alle drie de bedrijven hebben grafische stormen overleefd en zien de zon schijnen. De Klein, Kuipers en Ploeg voelen de verantwoordelijkheid om dat zo te houden. ‘We moeten de toekomst waarborgen voor iedereen die hier werkt.’
