Door de mand: Kees Vlietstra adviseert de politie 20 Edo's uit Muntendam

Zomaar een zaterdagnacht ergens in de beginjaren ‘90.

Na een mooie avond aan de wandel fiets ik naar het ouderlijk huis. Café West End, Groningen. Er brandt nog licht. Sterker nog, er zitten klanten aan de stamtafel. Hoe kan dat nou? Het is vier uur ‘s nachts. Mijn vader is normaal gesproken een Zwitserse atoomklok wat sluitingstijd betreft. Klokslag drie minuten voor twee zet hij altijd ‘De hoogste tijd’ van André Hazes op waarna hij de klanten onder lichte dwang laat betalen, er nog één rondje in gooit om dan de gasten gedecideerd zijn kroeg uit te vegen. 'Tot maandag.'

Nu is het vier uur en de kroeg zit vol. Alleen maar mannen. Aan de koffie.

'Keessie, goud dast der bist', begint vader die achter de bar staat. 'Trek eem snel wat waarms en dien rubberen stevels aan.'

Ik moet hem troebel hebben aangekeken, wat op zich niet zo gek was na een schip vol bier, want zijn vervolgopdracht loog er niet om:

'Nou Popke Nathaals vandoag nog? Doe most met. Wie goan zeevissen.'

Zeevissen? Ik was op slag nuchter. Met warme kleding en rubberlaarzen stap ik met nog zeven man achterin de bedrijfsbus van Gerrit. De vrouw van Gerrit rijdt. Naar Zoutkamp. In colonne. Er zijn nog twee busjes. Ook met acht mannen. In Zoutkamp nemen we afscheid van de chauffeurs en stappen via een smal loopplankje aan boord van de ZK’24.

Rond zes uur varen we tussen Schiermonnikoog en Ameland door de Noordzee op. Ik zit naast mijn vader in het vooronder. Er komt een krat bier op tafel. Heineken. 24 flesjes. Ik kijk eens om me heen en tel de mannen uit Groningen. Precies 23, met mij 24. Mijn vader ziet me tellen.

‘Henkie is zaik. Doarom bist doe mit.'

Woensdag 8 maart 2023, RTV Noord:
‘We zien dat het steeds meer van ons als politie vraagt.' Daarbij doelt de politie op vernielingen in de trein terug van Excelsior. Ook zijn agenten, die onder meer de FC-supporters begeleiden naar uitduels, meermaals bedreigd door aanhangers van FC Groningen.’

ZK’24, Noordzee onder Denemarken. We vissen boven wrakken op kabeljauw. Ze willen niet echt bijten. Wij wel drinken. Flesje teveel, kratje te weinig. Als we zonder kabeljauw maar met een stuk in de warme kraag wankel van boord stappen, gaan we nog eem in Zòltkaamp kieken.

Met de laatste lijnbus 65 willen we na wat rondjes rond de tafel naar Stad. Van de 24 mannen roken er zeker een twintig man. De meesten shag. Ook in de bus. Ondanks dat Edo de chauffeur via de intercom er herhaaldelijk op wijst dat roken verboden is in de bus. ‘Kijk maar even op het bordje boven in de bus mensen.’ Dat bordje met ‘verboden te roken’ is door de blauwe rook echter niet meer te zien.

Woensdag 8 maart, RTV Noord, FC directeur Wouter Gudde:
‘Wij zijn ondertussen ook voor een dadergerichte aanpak. Ik denk dat iedereen de intentie heeft om voetbal op een mooie manier te beleven. Daar horen thuis- en uitsupporters bij die zich goed gedragen. Het is op dit moment onvoldoende geregeld om de kleine groep die zich misdraagt aan te pakken, waardoor een grote groep er de dupe van is.’

Buslijn 65, ter hoogte van Wehe den Hoorn.

Andy schreeuwt: 'Hé chauf, ik mot pissen. Effe pispauze.’ Andy komt uit Amsterdam en is voor de liefde in Stad terecht gekomen. Chauffeur Edo komt uit Muntendam en houdt zich Oost-Gronings doof. Dat zint Andy niet want hij staat op knappen. Dus loopt hij zigzaggend door het gangpad naar voren. Naar de buschauffeur.

'Hé chauf, als je nu niet stopt pis ik over je stuur.'

De buschauffeur kijkt strak voor zich uit. 'Ik meen het vriend, ik zeikstraal je achter het stuur weg als je nu niet stopt.' Om zijn woorden kracht bij te zetten begint Andy zijn rits naar beneden te trekken.

En dat heeft effect. Edo stopt de bus.

Woensdag 8 maart, RTV Noord,
voorzitter Supportersvereniging FC John de Jonge:
“We vinden het vreselijk dat politiemensen in hun privé-omgeving bedreigd worden, dat kan absoluut niet. Ook in hun werk kan dat echt niet. Mensen die dat doen moeten keihard aangepakt worden.'
Maar, voegt hij daaraan toe: 'Dat rechtvaardigt echter niet dat ook goedwillende supporters worden gestraft.

Zaterdag 11 maart, AD, columnist Sjoerd Mossou:
“Maar op welke grond mag je complete groepen mensen over dezelfde kam scheren, uitsluitend omdat ze toevallig fan zijn van dezelfde club? Gaan we voortaan alle ANWB-leden bestraffen, omdat Gerrit uit Jubbega vorige week dronken achter het stuur zat?”

Buslijn 65 ter hoogte van Sauwerd. Edo zet zijn panieklampen aan en laat de voordeur sissend open gaan. Andy sprint naar buiten en begint te wateren in de sloot langs de N361.

Edo ondertussen sluit de deur, panieklampen uit, geeft gas en vervolgt zijn route naar Stad. Andy sprint met zijn broek op de enkels achter de bus aan. Wij zwaaien naar Andy.

Tip voor de politie en burgemeester Schuiling: neem twintig Edo’s uit Muntendam in dienst voor de de uitwedstrijd naar Fortuna om de Andy’s van deze wereld terug te laten lopen vanaf Sittard. Probleem opgelost.