‘Het lied van ooievaar en dromedaris’ en 'Wierdenlandschap' beste Groninger boeken

Winnaars Ben Westerink (links) en uitgever Anton Scheepstra
Winnaars Ben Westerink (links) en uitgever Anton Scheepstra © Jasper Bolderdijk
'Het lied van ooievaar en dromedaris' van Anjet Daanje en 'Wierdenlandschap' van Ben Westerink zijn de beste Groninger boeken van 2023. Dat werd zaterdagavond bekendgemaakt tijdens Beste Groninger Boekenfeest in het Forum in Stad.
Oud-hoogleraar neurowetenschappen Ben Westerink werd door zijn uitgever gevraagd om een boek te schrijven over het Groninger wierdenlandschap. ‘Daar heb ik een jaar voor nodig, antwoordde ik. Maar dat is nu zeven jaar geleden.’ Westerink komt woorden te kort als hij zijn prijs zaterdagavond in ontvangst neemt. ‘Ik heb 140.000 woorden geschreven, maar nu heb ik toch geen woorden meer.’
De prijs voor het Beste Groninger Boek wordt sinds 2010 ieder jaar uitgereikt door de literaire organisatie Noordwoord. Voor de prijs komen boeken in aanmerking die zich afspelen in Groningen, die gaan over Groningen of geschreven zijn door een Groninger schrijver.

De uitreiking vindt altijd plaats in de Boekenweek. Er zijn twee categorieën: fictie en non-fictie. Een jaar geleden ging de prijs naar 'De Mitsukoshi Troostbaby Company' van Auke Hulst en ‘Sprekende stenen: Stolpersteine in de Schilderswijk Groningen’ van Marleen Dohle, Peter Vroege, Mart Coenders, Jan van Maanen en Matteke Winkel.

'Bovenal met liefde gemaakt'

Volgens de jury heeft Westerink een monumentaal werk over het monumentale landschap geschreven. Het boek is ‘al jaren actueel vanwege het borrelen en scheuren, is grondig, volledig maar bovenal met liefde gemaakt’, schrijft de jury.
Alle eer aan het landschap, ik heb daar erg van genoten
Ben Westerink - Schrijver Wierdenlandschap
Westerink: ‘Het is een hele mooie beloning, ik ben er heel blij mee. Maar alle eer aan het landschap, ik heb daar erg van genoten. Het was een avontuur om het te beschrijven.’ De schrijver is blij met de prijs. ‘Het is natuurlijk ook belangrijk voor de publiciteit, want je wil ook dat je boek wordt gelezen. Het zit in mijn bloed om dingen uit te leggen en dit is een mooi steuntje in de rug. Dit helpt om de bekendheid van dit bijzondere gebied te vergroten.’
‘Wierdenlandschap’ beschrijft de geschiedenis van een van de oudste cultuurlandschappen in Noordwest-Europa. ‘Ik heb geprobeerd de ontstaansgeschiedenis en de geschiedenis van de bewoning te pakken te krijgen’, vertelt Westerink.
Het juryrapport over ‘Wierdenlandschap

De jury vindt Wierdenlandschap van Ben Westerink letterlijk en figuurlijk een monumentaal boek. Rijk in woord en beeld vertelt Ben Westerink de fascinerende geschiedenis van een van de oudste cultuurlandschappen van Noordwest-Europa. Wierdenlandschap is volgens de jury zowel een populair wetenschappelijk naslagwerk van hoog niveau, als een fijn leesbaar koffietafelbladerboek voor de geïnteresseerde leek.

Westerink beschrijft in ‘Wierdenlandschap’ eerst de ontstaansgeschiedenis van het wierdenlandschap in het algemeen. Het zijn sprankelende colleges over bijvoorbeeld de geologie, cultuurgeschiedenis en historische ecologie van een rijk historisch landschap, een landschap dat helaas niet overal de vooruitgang ongeschonden doorkwam. Maar Westerink laat ons gelukkig vooral de gaafheid zien en niet de wonden. In het tweede deel neemt hij de lezer aan de hand op een inspirerende reis door de verschillende deelgebieden, van Middag Humsterland tot de Eemsmonding. Een reis waar de liefde voor dat landschap van afspat.

Klassieker in de dop

In de categorie fictie won de Stad-Groninger schrijfster Anjet Daanje met haar boek ‘Het lied van de ooievaar en de dromedaris’. Met die roman won Daanje eerder al de Boekenbon Literatuurprijs 2022 en is ze genomineerd voor de Libris Literatuurprijs 2023.
Anjet houdt niet van deze dingen. Ze zit gewoon thuis te schrijven
Anton Scheepstra - Uitgever Anjet Daanje
De jury kon dan ook ‘letterlijk en figuurlijk’ niet om het werk heen. ‘Groots en meeslepend, een tour de force van elf romans in een. De jury maakt een diepe buiging voor het literaire meesterschap en de verbeeldingskracht van Het lied van de ooievaar en dromedaris van Anjet Daanje’.
Daanje was zaterdagavond niet aanwezig bij het Beste Groninger Boekenfeest. Haar uitgever Anton Scheepstra nam het boek en ontvangst. ‘Anjet zal hier heel blij mee zijn. Het is jammer dat ze er niet is, maar ze houdt gewoon niet van deze dingen. Ze zit gewoon thuis te schrijven.’
Schrijfster Anjet Daanje op archiefbeeld
Schrijfster Anjet Daanje op archiefbeeld © René Walhout/RTV Noord
Het juryrapport over ‘Het lied van ooievaar en dromedaris’

Het boek bevat elf prachtige, fantasierijke novelles waarin Anjet Daanje op stilistisch vlak alles uit de kast trekt en speelt met thema’s als dood en vergankelijkheid, zingeving, waarheid en mythevorming en tijd. De novelles, die elk een eigen hoofdpersonage hebben en waarvan de laatste zich afspeelt in Groningen, zijn met steeds zwakker wordende draadjes aan elkaar verbonden en vormen samen een adembenemende, maar ook zeer complexe literaire puzzel die je desalniettemin in één figuurlijke adem uitleest.
Deze rijke roman is een ode aan de literatuur, de gothic novel en het werk van de gezusters Brönte in het bijzonder. Het lied van ooievaar en dromedaris is een klassieker in de dop, een boek dat je meerdere malen wilt lezen en dat je na elke herlezing heerlijk verward en verwonderd achterlaat.