Oud-HSC'er Niels Hartman voetbalt maandag met Gibraltar tegen Oranje: 'Het is echt een jongensdroom'
Anderhalf jaar geleden voetbalde Niels Hartman op een knollenveldje in Sappemeer bij derdeklasser vv HSC. Maandagavond mag hij met Gibraltar misschien wel spelen tegen grote namen als Memphis Depay, Georginio Wijnaldum en Virgil van Dijk. RTV Noord-redacteur Jasper Schaank was zijn teamgenoot bij HSC en sprak hem afgelopen week over 'een droom die uitkwam'.
Door Jasper Schaank
De 22-jarige Niels Hartman is zeker geen typische derde klasse voetballer. Als hij één jaar oud is, emigreert het gezin Hartman van Nederland naar Spanje vanwege het werk van zijn vader. Daar voetbalt Niels in de hoogste jeugdteams van Spanje en uiteindelijk bij seniorenclubs die uitkomen in de derde divisie van het land. Hij gaat werktuigbouwkunde studeren in Loughborough in Engeland, waar hij in het universiteitsteam zit. Hij wint onder meer met 2-1 van de beloften van Watford, een club die vorig jaar nog uitkwam in de Premier League.
Als hij een stageplek zoekt, belt vader Hartman golfvriend Hans Nijland: heeft die misschien contacten bij Gasunie in Groningen? Die heeft Nijland en Niels mag bij Gasunie stage lopen. Hij gaat bij een vriend in Veendam wonen en Nijland, oud-algemeen directeur van FC Groningen maar tegenwoordig voorzitter van vv HSC, ziet ook meteen sportieve mogelijkheden. 'Dan kom je toch lekker bij ons voetballen?' Zo speelt Hartman (via een kosteloze huurconstructie) een half jaar in 'mijn' voetbalteam. Ik leer hem kennen als een bescheiden en aardige jongen. Bij 'de Kraaien' in Sappemeer wordt hij naar eigen zeggen geweldig opgevangen en leert hij dat je niet per se hoeft te paintballen om een team te smeden: bier drinken werkt ook prima.
Gibraltarees paspoort
Dat verklaart nog niet waarom hij ineens onderdeel is van het nationale elftal van dwergstaat Gibraltar. Hartman komt in aanmerking voor een Gibraltarees paspoort omdat hij op zijn twaalfde naar het schiereiland verhuist om Engelstalig onderwijs te volgen. Als je vijf jaar op het schiereiland woont, mag je een paspoort aanvragen. Wanneer de universiteit van Hartman in 2020 de deuren sluit vanwege corona, gaat hij terug naar het eiland en speelt hij drie wedstrijden bij de Gibraltarese voetbalclub Lynx FC. Als hij daar signalen van de bondscoach opvangt dat hij kans maakt op een oproep voor het nationale elftal, twijfelt hij niet en vraagt hij het paspoort direct aan. Door de Brexit - Gibraltar ligt in het zuidelijkste puntje van Spanje, maar is een Brits overzees gebied - duurt het wat langer dan hij hoopt, maar inmiddels maakt hij officieel deel uit van het schiereiland én de nationale selectie.
De trainer van Gibraltar nodigde de verdedigende middenvelder, die ook als voorstopper uit de voeten kan, een week voor de bekendmaking uit om mee te trainen. Vrijdag 17 maart kwam het verlossende woord: hij zat bij de nationale selectie. Hartman was dolblij: 'Het klinkt een beetje cliché, maar als kind droom je om internationaal te mogen spelen. Dit had ik echt nooit verwacht en ik vind het hartstikke mooi.'
Je wil de nul houden en dan hopen dat je zelf een goal maakt
Wedstrijd tegen het Nederlands elftal
Als ik met Niels Hartman bel, heeft hij net geluncht met de selectie in een hotel in Portugal. Daar worden de thuiswedstrijden gespeeld van de EK-kwalificatie omdat het stadion op Gibraltar is afgekeurd door de UEFA. 'Jammer', vindt hij, 'als er op het eiland wordt gespeeld, ontstaan er enorme files op de weg naar het stadion toe, zo enthousiast zijn de mensen.' De files zeggen niet alleen iets over het enthousiasme, maar ook over de bevolkingsdichtheid van Gibraltar: op zes vierkante kilometer wonen zo'n 30 duizend mensen.
Vorige week speelde Gibraltar de thuiswedstrijd tegen Griekenland. Zaterdag reisde de selectie af naar Nederland voor de wedstrijd tegen het Nederlands elftal in de Kuip, het stadion van Feyenoord. De dagen zijn volgepland, zegt Hartman. 'We hebben een druk programma. We trainen intensief en ook erg tactisch om ons goed voor te bereiden op de wedstrijden.'
Eén van die wedstrijden is dus maandag tegen het Nederlands elftal. Hartman hoopt vurig dat hij minuten mag maken. 'Dat zou echt fantastisch zijn. Hoeveel mensen passen in de Kuip? Vijftigduizend, toch? Voor zoveel man heb ik nog nooit gespeeld.' Hoewel hij realistisch is en het grote niveauverschil erkent, hoopt hij op een gunstig resultaat. Ook omdat Gibraltar door de wedstrijden in de Nations League inmiddels weet wat winnen is. 'Natuurlijk weten we dat het lastig is, maar we gaan de wedstrijd in met een goede mentaliteit. Onze coach motiveert ons erg en zegt bijna elke dag dat het kan gebeuren. Dat we geschiedenis kunnen schrijven. Je voelt de hoop echt met de dag toenemen.'
Hopen op speeltijd
Of Hartman daadwerkelijk gaat spelen, is onzeker. Vrijdagavond tegen Griekenland zat hij nog op de bank. Maar hij zou 'hartstikke blij' zijn als hij tegen Nederland zijn debuut mag maken. Wat hij op het veld van zichzelf verlangt, vindt hij een lastige vraag. 'De basis is hard werken en op de goede posities staan. En als we de bal hebben, geen slordige fouten maken.'
Het is duidelijk dat Gibraltar geen topfavoriet is. Het schiereiland heeft zoals gezegd zo'n 30 duizend inwoners (10 duizend meer dan Hoogezand-Sappemeer) en de meeste spelers hebben gewoon een baan naast het voetballen. Bijna alle internationals spelen in de lokale competitie. Dat roept de vraag op met welke insteek ze de wedstrijd ingaan. Proberen ze te winnen, de nul te houden of de score van de tegenstander beperkt te houden? 'Eigenlijk een combinatie van die drie', zegt Hartman. 'Je wilt de nul houden en als dat lukt mag je hopen dat je een goal maakt uit de enkele kansen die je krijgt. En daar geloven we echt in.'
'Ik zit in het team van mijn leraar'
Volgens Hartman is de sfeer in het team uitstekend. De oud-HSC'er is in de selectie geweldig opgevangen, bijna net zo goed als destijds bij de Kraaien. 'Iedereen kwam naar me toe en vroeg van alles over mijn leven en over mijn universiteit.' Wat ook hielp is dat Hartman al een paar andere spelers kende. 'Bij sommige jongens heb ik op school gezeten op Gibraltar. Er zit zelfs een oud-leraar van mij in het team.'
Wie niet waagt...
Niels Hartman speelde dus een half jaar in mijn voetbalteam bij vv HSC. In een eerder interview gaf hij aan dat er een paar heel goede spelers bij HSC rondlopen. Ik kan niet laten het te vragen: 'Daar ben ik er toch zeker wel een van, hè?' Niels blijkt echt een aardige jongen: 'Jazeker, honderd procent.'
Geschiedenis Gibraltar
Gibraltar ligt in het zuidelijkste puntje van Spanje, maar is een Brits overzees gebied. In 1704 veroverde een Brits-Nederlandse legermacht het schiereiland. Bij de Vrede van Utrecht in 1713 werd besloten dat Gibraltar voor eeuwig Brits grondgebied zou zijn. Dat wringt, want de meeste Spanjaarden vinden eigenlijk dat het schiereiland bij Spanje hoort.
Gibraltar ligt in het zuidelijkste puntje van Spanje, maar is een Brits overzees gebied. In 1704 veroverde een Brits-Nederlandse legermacht het schiereiland. Bij de Vrede van Utrecht in 1713 werd besloten dat Gibraltar voor eeuwig Brits grondgebied zou zijn. Dat wringt, want de meeste Spanjaarden vinden eigenlijk dat het schiereiland bij Spanje hoort.
Toetreding tot internationale voetbaltoneel
In 1999 begon Gibraltar met de eerste (vergeefse) aanvraag voor toetreding tot de Europese voetbalgemeenschap. Dat werd een lange strijd met nog een poging in 2007. Toen Spanje - dat zich erop beriep op dat Gibraltar geen soevereine staat was - zich met alle ploegen dreigde terug te trekken uit de Europese competities als de ministaat lid zou worden, viel het doek opnieuw voor Gibraltar. Ze lieten het er niet bij zitten en stapten naar het internationaal sporttribunaal (CAS). Het CAS oordeelde in 2011 dat de UEFA het besluit moest heroverwegen. Het werkte: Gibraltar mocht zich in 2013 officieel lid van de UEFA noemen.
Ook de FIFA (organisator van het wereldkampioenschap) wilde in eerste instantie niets weten van Gibraltar omdat het geen onafhankelijke staat is. De dwergstaat stapte in 2015 opnieuw naar het internationaal sporttribunaal om lidmaatschap af te dwingen. Daar werd besloten dat het FIFA-congres zich opnieuw moest buigen over een lidmaatschap. Met als resultaat dat Gibraltar in 2016 alsnog lid mocht worden van de FIFA.
