Nieuw provinciebestuur wordt niet 'links' of 'rechts': 'Dit is spannend, maar zo werkt democratie'

Een week na de verkiezingsuitslag kwamen de nieuwe politieke leiders van de provincie Groningen bij elkaar voor een duidingsdebat. Alle kopstukken van de veertien partijen blikten terug op de verkiezingsuitslag. Alle ogen waren gericht op de BBB van Gouke Moes. Hij sprak over hoop en verwachting. De hoop dat de beweging naar 'gewone mensen' weer op gang komt en de verwachting dat ook na zijn zege niet alle problemen plotsklaps zijn opgelost.

Het is nu aan hen om het voortouw te nemen rondom het vormen van een nieuwe coalitie. ‘Moeten we dan over rechts of over links?’, vraagt de nieuwbakken politicus zich af tijdens het debat om vervolgens het antwoord te geven. ‘Nee, we gaan niet rechts of links. We willen de echte problemen van mensen nou eens gaan oplossen. Dat is wat nodig is. We denken niet in hokjes, vakjes of modellen.’

Waar coalitieakkoorden normaliter toch wel aardig omlijnd zijn, daar wil de BBB het anders doen. Er wordt gedacht aan een akkoord op hoofdlijnen en dat kan volgens de partij ook zonder een meerderheid. Op die manier moet er ruimte zijn voor alle statenleden om de plannen van de provincie vorm te kunnen geven. ‘De burger wil vertegenwoordigd worden en dat kan alleen als je luistert naar alle partijen. We moeten zoveel als kan overlaten aan de statenleden. Dat is spannend, maar zo werkt de democratie’, zegt Moes.

Als de BBB aan het roer komt te zitten, die kans is uiteraard levensgroot, dan zal het coalitieakkoord na twee jaar worden geëvalueerd. ‘We zien dat de wereld snel verandert’, is daarbij de uitleg van de lijsttrekker

Voor de zittende coalitiepartijen, GroenLinks, CDA, PvdA, D66 en ChristenUnie, is het afwachten of het pluche weer voor hun bestemd is. CDA-voorman Robert de Wit is het meest gereserveerd. ‘Het grote verlies is hard aangekomen en wij hebben de landelijke wind niet meegehad. We verloren van onszelf. Ons past bescheidenheid.’ Ook de VVD laat weten nu niet aan de bal te zijn.

GroenLinks, dat één zetel verloor, wijst vooral naar Den Haag. ‘Het signaal van de kiezer is verpletterend. We interpreteren dat dan ook vooral als een signaal richting de landelijke politiek en minder naar Groningen. Mensen hebben tegen dertien jaar Rutte gestemd.’ De ChristenUnie wijst de BBB op de grote verantwoordelijkheid die de partij nu heeft. Lijsttrekker Johan Hamster wil ook meegaan in de transparantere houding die Moes voorstaat. ‘Ik heb de afgelopen jaren meermaals meegekregen dat er stevige scheidslijnen zijn tussen de coalitie en oppositie. Zo willen wij ook niet werken.’

Alle veertien partijen kwamen dus aan het woord. Verkenner en tevens Westerkwartier burgemeester Ard van der Tuuk (PvdA) was ook bij het duidingsdebat aanwezig. Daags na de verkiezingen schreef hij al met potlood een mogelijke coalitie op een kladje. De combinatie van die partijen wil hij niet delen. Vanaf volgende week begint hij gesprekken te voeren met alle partijen. Groninger Belang verwacht ‘gas’ van de verkenner. ‘Ik hoor hier mensen spreken over een eerste tussenstand na drie weken of een college dat minimaal voor de zomer geïnstalleerd moet zijn. Ik vind dat je zo snel mogelijk tot een coalitie moet komen. De vier jaar zijn zomaar voorbij.’

Donderdagmiddag wordt de verkiezingsuitslag definitief bekend gemaakt. Dan moet ook blijken welke statenleden op basis van een voorkeurszetel nog aanspraak maken op een plek in Provinciale Staten.