In Oranje gaat niets boven Groningen: 'Het zijn stuk voor stuk jongens met hun poten in de klei'

De gehele trainersstaf van het Nederlands elftal heeft een Groningse link. Van bondscoach Ronald Koeman tot zijn assistenten Erwin Koeman en Sipke Hulshoff tot keeperstrainer Patrick Lodewijks. Gemene deler: bij voormalig FC-verzorger Henk Hagenauw (67) lagen drie van de vier jarenlang op de massagetafel. Vrijdagavond openen de vier met Oranje de EK-kwalificatie tegen Frankrijk.
Hagenauw werd in 1974, na de degradatie uit de eredivisie, keeper van FC Groningen. Lang duurde zijn carrière niet, omdat een knieblessure roet in het eten gooide. 'Ik ben me tijdens m'n afkeuringsperiode wat gaan verdiepen in m'n knie', zegt hij. 'Vond ik best interessant, en voor ik het wist liep ik als verzorger bij het tweede van FC Groningen met zo'n waterzak.'
Nee, ervaring had hij op dat moment niet. 'Maar daar werd destijds nog niet zo moeilijk over gedaan. Later heb ik uiteraard keurig mijn sportmassage-papieren gehaald hoor.'
Henk Hagenauw nam de complete staf van Oranje onder handen
Klankbord voor die jongens
En dus kreeg hij vervolgens bij FC Groningen vier decennia lang voetballers onder zijn knedende handen, spelers die van hun hart vaak geen moordkuil maakten. 'Dat beeld klopt wel, van spelers de massagetafel hun hart luchtten. Als masseur was je vaak een klankbord voor die jongens. Dan ging het over thuis, maar ook over de trainer. Dat was natuurlijk een klootzak, als ze er niet in stonden.'
In 1978 ontmoette Hagenauw voor het eerst Erwin Koeman. 'Zeventien was-ie, en echt een heel groot talent. Maar, zei z'n vader Martin: die jongste van mij is nóg beter. Wat loopt die ouwe Koeman nou op te scheppen, dachten wij, want we hadden bij Groningen nog nooit zo'n groot talent gehad als Erwin. Maar twee jaar later klopte Ronald op de deur en bleek Martin niks teveel te hebben gezegd.'

Ik zal maar niet vertellen wat ik over jou in het uitgaansleven hoor, zei Ronald tegen Verlangen
Hoewel, Ronald stond er niet meteen. 'Hij was pas zestien toen-ie bij ons in het tweede terechtkwam, en net was overgekomen van GRC. Toen bracht ik 'm ook wel eens thuis van de training. Hij vertelde dan dat hij die overgang best moeilijk vond. Al duurde dat niet zo heel lang, hoor. Ronald was toen al een enorme persoonlijkheid, die zich meer dan staande hield.'

Mooi verhaal: 'Ronald, pas zeventien jaar, lag eens bij me op tafel, toen Theo Verlangen, destijds trainer, binnenkwam. Het ging eerst wat over koetjes en kalfjes, totdat Verlangen zei dat-ie had gehoord dat Ronald regelmatig in het uitgaansleven te vinden was. Maar Ronald had z'n woordje wel klaar. 'Ik zal maar niet vertellen wat ik in het uitgaansleven allemaal over u hoor'...'
Bondscoach van Hongarije
Ronald ging na drie jaar FC Groningen naar Ajax en keek nooit meer achterom. Erwin toog al als zeventienjarige naar PSV en kwam daarna nog twee keer terug bij de FC.
'Erwin was veel zachter dan Ronald. Hem leerde ik pas goed kennen tijdens z'n derde periode hier. Later, toen Erwin bondscoach was in Hongarije, hebben we hem in Boedapest nog eens opgezocht met een groepje oud-FC-spelers, toen Erwin tegen het Zweden van Andreas Granqvist en Marcus Berg moest.'

Iedere dag ingetaped
Keeper Patrick Lodewijks kwam in 1989 van PSV naar het Oosterpark. Hij zou uiteindelijk liefst negen jaar bij de Trots van het Noorden blijven. 'Met hem kreeg ik al vrij snel een goede verstandhouding. Was zijn vrouw bij het volleybal door de enkel gegaan, dan belde hij met de vraag wat hij moest doen. Waarop ik in de auto stapte en naar hun huis in Annen reed. Patrick wilde ook voor iedere training en wedstrijd ingetaped worden, dus ik bracht veel tijd met hem door.'
Lodewijks witheet
Nog een anekdote: 'Begin jaren negentig. Heerenveen stond op punt van degraderen en moest winnen om überhaupt een kans te maken op handhaving in de eredivisie. Dat gunde Groningen ze wel, maar Heerenveen speelde zó slecht, dat wij bij rust toch gewoon met 2-0 voor stonden. 'Als ze echt niet beter kunnen, slachten wij ze ook af', was de gedachte. Maar wat denk je: Heerenveen herpakte zich, en won nog met 5-2 ook. Best, vond iedereen, want Heerenveen degradeerde alsnog. Alleen Patrick Lodewijks was laaiend. Vijf tegentreffers was zijn eer te na als keeper, en hij dacht dat die wedstrijd verkocht was. Was niet zo, maar Patrick ging he-le-maal door 't lint.'
De uitvaart van Lodewijks' vrouw was op dezelfde dag als de huldiging van de FC. Wát een tegenstelling
Veel minder leuk was het overlijden van de vrouw van Patrick Lodewijks. 'Zij verongelukte in 2015', weet Hagenauw nog als de dag van gisteren. 'Wát een drama. Ver-schrik-ke-lijk. En wat een bizarre dag: de uitvaart van Patricks vrouw was op dezelfde dag als de huldiging van FC Groningen in het Stadspark, na het winnen van de KNVB-beker. Zat ik 's middags in Eindhoven bij die dienst, en 's avonds bij het FC-feest. Wat een tegenstelling was dat. Echt genieten was er voor mij toen niet bij natuurlijk.'

Of hij in de Koemannen en Lodewijks ooit trainers zag? 'In een piepjonge Ronald natuurlijk nog niet', zegt Hagenauw. 'Dat was als tiener een echte kwajongen. Maar niet veel later: absoluut. Hij liet toch al vrij snel zien dat hij iemand was met leidinggevende kwaliteiten, die de lijnen wilde uitzetten en beslissingen durfde te nemen. Bij Erwin had ik dat wat minder. Die stond wat minder graag op de voorgrond en was als gezegd ook veel zachter. Erwin is echt een heel sociale jongen.'
Gratis naar Roden
Wat de 'Groningse' Oranjetrainers in ieder geval gemeen hebben, zegt Hagenauw, is dat het nog altijd hele normale jongens zijn, zonder spatjes. 'Stuk voor stuk met hun poten in de klei', schetst Hagenauw, die een verhaal aanhaalt van nog maar een paar jaar geleden.
'Ik woon in Roden en doe dingen voor de plaatselijk VV, waar we in 2020 na jarenlang zeuren eindelijk een nieuw kunstgrasveld kregen. Of ik die jongens van Koeman niet even kon regelen voor de opening, vroeg de voorzitter. Ik Ronald bellen. 'Tuurlijk, geen enkele probleem', en hij hoefde er niks voor te hebben ook, ben je gek. Net als Patrick. 'Doen we voor jou!' Door corona ging het uiteindelijk niet door, maar vanwege onze band waren ze dus beiden bereid om vanuit Bussum en Eindhoven voor niks even op en neer naar Roden te rijden, om een veldje te open. Dat zegt alles.'