Bodem Beweging en Gasberaad over IMG-voorstel: 'Goede start, maar jaren te laat'

Het IMG presenteerde donderdagochtend plannen voor een andere manier van schadeafhandeling, als reactie op het rapport van de parlementaire enquêtecommissie.

'Het is het hele pakket of anders niet.' Jan Wigboldus, voorzitter van het Groninger Gasberaad, is duidelijk wat er met de voorstellen van het IMG moet gebeuren. 'Dit is allemaal door de mensen van het IMG bekeken. Dan moet je dat ook in zijn geheel accepteren. Niet zeggen: dit wel, dat niet, alleen omdat je een paar miljoen mist. Want als de helft van het plan wordt ingetrokken, hebben we er nog niks aan.'

Het liefst zou Wigboldus zien dat het kabinet besluit alle regels rond schadeafhandeling te schrappen. 'Helemaal zonder drempels. Dan kan het allemaal nog wat sneller.'

De vergoeding van 2.500 euro die het IMG voorstelt bij elke nieuwe beving, vindt Wigboldus al een goed voorbeeld van het schrappen van regels. Voorzitter Coert Fossen van de Groninger Bodem Beweging (GBB) vindt het opvallend.

'Het is een bedrag waarvan je denkt: hoe komen ze eraan? Ze geven zelf ook al aan dat dit nog uitgewerkt moet worden. We vragen we ons heel erg af of dit kan werken, want het ene huis is het andere niet. En ook de locatie maakt verschil. Als je vlak bij een beving woont, heb je meer schade dan wanneer je verder weg zit. Uiteindelijk gaat het erom dat mensen rechtvaardig behandeld worden en hun schade gerepareerd wordt.'

Dat het IMG de immateriële schade wil verhogen en kinderen gelijk wil trekken met volwassenen, kan op goedkeuring van beide belangenorganisaties rekenen. 'Dat is niks meer dan terecht', zegt Wigboldus.

'Kinderen lijden misschien nog wel meer dan volwassenen. Er is een hele generatie opgeroeid in huizen waar nooit over iets anders wordt gepraat dan 'hoe nu verder met ons huis?' Die kinderen moeten misschien nog wel meer hebben. Ze zijn voor hun leven beschadigd, dat kun je niet in geld uitdrukken.'

Volgens Fossen (GBB) is het hoog nodig dat de vergoedingen omhoog gaan. 'Men geeft hiermee schoorvoetend toe dat mensen de bedragen waarmee we ooit begonnen zijn, niet serieus nemen. De ellende is veel groter.'

Verder vindt hij het terecht dat het IMG het versterkingstraject mee wil rekenen bij het bepalen van immateriële schade. 'Dat is voor veel mensen een zwaar traject, maar tot nu toe ging het alleen om het aantal schades en de wachttijd.'

Fossen is verder positief verrast door de voorstellen van het IMG. 'Ze hebben echt serieus zitten nadenken: wat kan en moet er anders. Ze handelden schades altijd af door te kijken naar de aansprakelijkheid van de NAM. Daar liep het ook vaak op stuk. Nu zeggen ze expliciet: daar moeten we vanaf. Dat vond ik het verrassendste aan de plannen.'

Hij ziet zelfs een aantal wensen van de GBB benoemd in de plannen: 'De causaliteit loslaten, dus aantonen dat een beving de oorzaak van je schade is, bijvoorbeeld. Daardoor raken mensen in beroepsprocedures.' Ook het herstel van schade aan funderingen noemt hij belangrijk. 'Dat moet zo snel mogelijk plaatsvinden.'

Toch is zowel Fossen als Wigboldus ook beducht voor al te veel optimisme. Het uitvoeren van alle voorstellen kan immers nog jaren duren. 'De opties moeten eerst nog uitgewerkt worden en de politiek moet een besluit nemen, want het heeft veel consequenties. Dan is het toch weer zuur voor Groningers dat de beweging wordt ingezet, maar we bij de uitvoering alweer een hele tijd verder zijn.'

Ook Wigboldus toont zich sceptisch. 'We hebben meerdere keren allerlei 'versnellingsteams' gehad. Eerst zien, dan geloven. Het is ook allemaal aan de late kant en de uitvoering kan nog jaren duren. Toch blijft het gewoon nodig, want de bevingen gaan gewoon door.'

Fossen waarschuwt verder voor het effect dat een nieuw pakket aan maatregelen kan hebben. 'Er is een risico dat er een lappendeken van regelingen ontstaat waarin de gedupeerde de weg kwijtraakt.'

Staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) heeft de voorstellen van het IMG nog niet in detail gelezen. In een eerste reactie zegt hij dat het advies hem 'helpt bij het verbeteren van de schadeafhandeling'. 'Er zitten allemaal elementen in waar ik wat mee kan. Absoluut.'

Of het bedrag dat met de plannen gemoeid is (vijf tot tien miljard euro) reëel is, kan hij niet zeggen. 'We moeten doen wat nodig is. Ik zie het als de laatste kans voor Den Haag om het nu wel goed te doen voor Groningen.'

Vijlbrief herhaalt dat het kabinet half mei met een officiële reactie komt op het rapport van enquêtecommissie. 'Dat is niet omdat wij traag zijn, maar de Kamer moet eerst in debat. Zo werkt dat bij een enquête.'

De staatssecretaris wil die tijd benutten door met Groningers te praten over wat zij willen. 'Ik wil graag van hen horen wat er moet gebeuren. Het gaat dan vaak om heel specifieke problemen, niet zozeer om grote bedragen.'