'Leer leidinggevenden om stress- en burnout-signalen te herkennen'

Ruim de helft van de werkgevers geeft aan dat zij de mentale klachten onder hun werknemers het afgelopen jaar zagen toenemen. Het bleek uit een enquête van de werkgeversvereniging ANWV naar de mentale gezondheid van personeel.

Werkgevers zien vooral stress, burn-out en vermoeidheid en schatten het aandeel werknemers met klachten op bijna een kwart. Omdat leidinggevenden de klachten vaak niet herkennen nemen werkgevers doorgaans pas maatregelen als mensen uitvallen. Wat de zaak verergert is dat werknemers er lang niet altijd voor uit durven komen dat ze stressklachten hebben.

De resultaten sluiten aan bij eenzelfde soort onderzoek van vacaturesite Indeed onder vijfhonderd werknemers, honderd leidinggevenden en honderd personeelsfunctionarissen. Daaruit kwam naar voren dat een op de vijf werknemers zegt mentale problemen te ervaren.

Een derde vermijdt bespreken van mentale klachten op het werk. Wat ertoe leidt dat de problemen van menig werknemer zich aan het zicht van een leidinggevende onttrekt.

Zorgelijk vind ik ook de vermoeidheid of zelfs uitputting die twee derde zegt te ervaren aan het eind van een werkdag. Die chronische vermoeidheid leidt ertoe dat mensen in hun privéleven juist de dingen die ze leuk vinden laten schieten. Terwijl dat juist het laatste is wat je zou moeten doen wanneer je een beetje in balans wil blijven.

Je kunt je afvragen waarom werknemers hun klachten niet bespreken. Het komt vooral voort uit angst om minder competent over te komen. Dat zegt bijna de helft van de ondervraagden. Ook schaamtegevoelens worden genoemd, evenals bang zijn om geen gehoor te vinden voor de klachten.

Tot slot zegt iets meer dan een op de tien van de ondervraagden regelmatig tot zeer vaak last te hebben van het imposter syndrome, het bedriegerssyndroom. Wie daar last van heeft wijt successen aan toeval, en mislukkingen aan persoonlijk falen. Succeservaringen vallen dan in een bodemloos gat. Je bouwt er geen zelfvertrouwen mee op. Het wekt geen verbazing dat je je dan maar moeilijk blootgeeft als je niet lekker in je vel zit.

Alleen in een veilige bedrijfscultuur en onder competente leidinggevenden voelen werknemers zich vrij om hun stressklachten te bespreken.

Maar lang niet iedereen past een leidinggevende jas. Veel leidinggevenden zijn in die rol beland omdat ze ergens lang werkten. Zo hoorde ik eens van een cliënt dat hij zijn leidinggevende vertelde dat hij last van stress had en ‘s nachts wakker lag van zijn werk. 'Moet je niet doen', was de reactie van zijn baas. 'Dat doe ik ook niet.' Het kan best een betrokken opmerking zijn, maar zo voorkom je uiteraard geen verzuim.

– Zorg als bedrijf dat directe leidinggevenden een rol hebben in het voorkomen en begeleiden bij verzuim

– Maar een op de vijf leidinggevenden herkent de signalen van dreigende uitval (bron: Arboconcern, 2020). Daar kun je wat aan doen. Ik schreef daar eerder over

– Maak mentale problemen bespreekbaar en voer het gesprek erover op de juiste manier

– Train leidinggevenden op hun coachende vaardigheden

– Geef werknemers de vrijheid om de balans tussen werk en privé gezond te houden.