Vermoedelijke goudjakhals valt weer aan, maar lammetjes weren zich kranig

Voor de schapen in Lauwersoog betekent het dat ze niet naar binnen hoeven. Eerder had Kingma nog aangegeven dat de dieren niet meer op de zeedijk kunnen blijven als er weer een aanval zou plaatsvinden. Toch acht de schapenhoudster dat nu nog niet nodig: 'Dit gaat ze overleven.'

Rond de paasdagen werd de kudde meermaals aangevallen door een roofdier. Zeker vier lammetjes zijn daarbij gedood. De kudde is er behoorlijk door aangeslagen, vertelt Kingma: 'We merken dat ze heel erg schrikkerig zijn. Andere kuddes zijn veel rustiger.'

Kingma vermoedt dat haar schapen langzaamaan het gedrag van hun belager door beginnen te krijgen: 'En ze groeien snel, waardoor ze groter en sneller worden. Dat maakt ze een steeds moeilijkere prooi.'

De vermoedelijke dader is een goudjakhals, een hondachtige die in Europa vooral voorkomt op de Balkan. Dat vermoeden bestond al naar aanleiding van de manier waarop de jonge schapen waren toegetakeld, maar sinds kort is er meer bewijs. 'Op Paasmaandag hebben we pootafdrukken gevonden. Daar hebben experts naar gekeken en die komen ook tot de conclusie dat het een jakhals moet zijn geweest,' zegt Kingma.

De eerste goudjakhals in Nederland werd in 2016 gezien op de Veluwe. Volgens Pim Lollinga van Faunavisie Westernieland, wordt de goudjakhals ook steeds vaker gezien in Noord-Nederland. 'Hier in Het Hogeland loopt er ook eentje rond. Het is niet helemaal duidelijk hoe ze hier zijn gekomen.'

Jakhalzen leven meestal in stelletjes. Toch zou het volgens Lollinga goed kunnen dat het exemplaar in Lauwersoog alleen handelde. 'De Hogelandse jakhals die hier rondloopt is ook een einzelgänger, die had een partner maar die is overleden.'

Als het überhaupt een jakhals was. Lollinga sluit niet uit dat het een hond kan zijn geweest. 'Ik heb de pootafdrukken niet gezien, maar van wat ik hoor, is het hondenwerk. Het valt me op dat er rond Pasen veel toeristen komen in het gebied die hun hond niet aanlijnen. Dat is heel kwalijk en ten strengste verboden, maar het gebeurt wel.'

Sporen van een jakhals zijn gemakkelijk te herkennen, meent Lollinga: 'Die zijn heel anders dan die van een hond, wolf of vos. Een vos is veel kleiner, een wolf veel groter. Wolven en honden zijn ook agressiever. Goudjakhalzen jagen eigenlijk voornamelijk op muizen en vogels.'

Wel kunnen beide dieren veel schade aanrichten. De provincies hebben daarom besloten om de taxatie en tegemoetkoming van schade aan door mensen gehouden dieren door een goudjakhals op dezelfde manier te behandelen als bij een wolf, vermeldt uitvoeringsorganisatie voor de gezamenlijke provincies Bij12 op hun website.

Net als de wolf, mag de goudjakhals in Nederland niet worden afgeschoten. 'Volgens Europese regelgeving werkt dat als volgt', legt Lollinga uit, 'inheemse dieren zijn beschermd. De goudjakhals is geen inheemse soort. Toch mag je het dier niet doden, slaan mag wel.'

Bij12 speekt dit deels tegen. De goudjakhals is weliswaar in Nederland niet beschermd, maar in Europa wel. 'Het opnemen van de goudjakhals in de Wet natuurbescherming vereist een aanpassing van de wet', vermeldt de organisatie op de website.

Toch zou de goudjakhals als inheemse, en dus beschermde, soort gezien kunnen worden. 'Dat ligt eraan hoe het dier hier gekomen is', vertelt een woordvoerder. 'Als ze op eigen kracht hier naartoe gelopen zijn, dan behoort het gebied waar ze naartoe lopen tot hun leefgebied en zijn ze dus inheems. Alleen als ze zijn geïmporteerd, zijn ze uitheems.'

Omdat het niet zeker is of de vermoedelijke goudjakhals op eigen kracht hierheen is gekomen, kan men uit voorzorg dan ook maar beter het dier niet slaan. 'Als het al een goudjakhals is, wat heb je er dan aan om zo'n dier te slaan?', voegt een Bij12-woordvoerder eraan toe.

De schapen van Kingma zijn bedoeld voor de slacht. 'Ze hebben hier een goed leven op de dijk, waar ze meestal tot augustus of september kunnen grazen. Dit roofdier bezorgt ze een gruwelijke dood', vertelt Kingma.