'Bedreigde grutto staat voor waar wij met de landbouw naartoe zouden moeten'
Het gaat niet goed met de grutto, de Nederlandse weidevogel bij uitstek. Rond 1970 waren er nog zo'n 120.000 broedparen, nu zijn dat er nog zo'n 25.000. 'Er gaat nogal wat verloren. Het is niet alleen een vogel die je weg kunt strepen, een naampje op een lijstje, maar dan zijn we onze nationale vogel kwijt', zegt Theunis Piersma over het scenario waarin de grutto helemaal zou verdwijnen.
'Zelf zou ik het verschrikkelijk vinden. En je moet je voorstellen dat je in een armoedige omgeving komt te wonen.' Piersma is hoogleraar Trekvogelecologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en staat wereldwijd bekend als grutto-expert.
'Heel armoedig, uniform landschap'
'Je leest ook steeds meer van mensen die naar plekken gaan en niks meer horen. Geen grutto's, maar ook geen tureluurs en kieviten, je ziet geen bloemen in de wei. Het is een heel armoedig, uniform landschap. Wat je kwijtraakt, is een landschap waarin ook mensen ontzettend goed kunnen gedijen. Sterker nog: we missen dan een landschap waar we voor de toekomst ongelooflijk behoefte aan hebben.'
Anders boeren
Om ervoor te zorgen dat het goed gaat met de grutto, moet je volgens Piersma ook kijken naar de wijze waarop met name de melkveehouderij ingericht wordt. Minder intensieve veehouderij, meer aandacht voor de kwaliteit van de bodem.
Je zou kunnen zeggen dat de grutto hetzelfde nodig heeft als een goede boer
'De grutto staat niet voor natuurland, die staat voor boerenland. Maar wel voor een bepaald soort boerenland', stelt Piersma.
'Leidraad voor de toekomst'
'De grutto heeft hetzelfde nodig als wij allemaal om goed te gedijen: een gezonde bodem, genoeg water en genoeg te eten. Eigenlijk staat hij voor waar wij met de landbouw naartoe zouden moeten. Een bodem die CO2 opslaat, die water vasthoudt, een bodem waar heel gezonde zuivelproducten vanaf komen. De grutto is echt een boerenvogel. Je zou kunnen zeggen dat hij hetzelfde nodig heeft als een goede boer.'
Geld blijft op de plank
Dagblad Trouw meldde afgelopen weekend dat er 68 miljoen euro in Den Haag klaarligt om maatregelen te nemen, maar dat het geld op de plank blijft liggen, omdat provincies en Rijk het niet eens worden over het laatste deel van de financiering.
Volgens Piersma biedt het gesteggel over geld juist ook kansen. 'Om nog verder door te denken over de vraag waar de grutto eigenlijk voor staat. Je kan hem zien als een probleemvogel, hij mag niet uitsterven. Je kan hem ook zien als een toekomstvogel, hij geeft aan waar het met de toekomst van de melkveehouderij naartoe zou moeten. Het zou geweldig zijn als dat geld wordt ingezet voor de zoektocht naar die toekomst. Dat is mijn pleidooi: zoek nog beter naar de raakvlakken tussen de toekomst van het boeren en die van de grutto.'
