De Hannover Messe, dé inspiratiebron voor ondernemers die vooruit willen
22 april 2023, 08:00 • 5 minuten leestijd
Hallen vol met superslimme robots, de laatste ontwikkelingen op gebied van batterijen, waterstof of andere nieuwe technieken. Op de Hannover Messe zie je de toekomst van de industrie. Een bus met noordelijke ondernemers bezocht de beurs afgelopen week.
‘Idioot druk.’ Zoveel bezoekers als op deze editie zag Hans Praat van de Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland (NOM) niet eerder op de Hannover Messe. Op sommige plekken, zoals bij de stand van publiekstrekker Siemens kon je over de koppen lopen.
Praat, die zich vanuit de NOM bezighoudt met smart industry, denkt dat de drukte veel te maken heeft met de inhaalslag die de Europese industrie momenteel maakt.
‘We hebben drie crises beleefd: corona, toen de tekorten aan materialen en daarna de energiecrisis’, zegt Praat. ’Het thema hier is industrie 4.0. We zien hier hoe druk bedrijven daarmee nu zijn.’
Doorbraak slimme industrie
Die vierde industriële revolutie hangt al een tijdje in de lucht, zegt Praat en de Hannover Messe toont volgens hem de doorbraak ervan. Industrie 4.0 slaat een brug tussen de wereld van de machines en de digitale wereld. Het plaveit de weg naar fabrieken die via zelflerende en zelfsturende processen, foutloos produceren.
Hans Praat maakt deel uit van de delegatie van ondernemers - een handvol ambtenaren en mensen van de RUG, de Hanzehogeschool en mbo-opleidingen - die vanuit de NOM aanwezig is op de Hannover Messe. De NOM heeft een bescheiden hoekje op het oranje gekleurde Netherlands Paviljoen in hal 8, van de 24.
De beurs is immens. Wil je van de noordelijkste hal naar de zuidkant van de Messe, dan ben je ruim een half uur te voet onderweg. Je komt langs stands van fabrikanten en andere landenpaviljoens, je ondertussen vergapend aan waartoe robots in staat zijn, onvermoeibaar, razendsnel en hypernauwkeurig.
Je kunt nu als ondernemer niet even de tijd nemen. Je moet nu voortmaken en meedoen.
De NOM heeft het thema smart industry ook voor de noordelijke regio hoog op de prioriteitenlijst staan. ‘Alles gaat digitaal en het gaat nu heel snel’, zegt Praat. ‘Je kunt nu als ondernemer niet even de tijd nemen. Je moet nu voortmaken en meedoen.’
Helemaal wanneer je bedenkt dat de stap naar industrie 5.0 inmiddels ook wordt gezet, waarbij verduurzaming en hergebruik helemaal in productieprocessen worden opgenomen.
Noordelijke bedrijven zijn overigens best goed bezig, vertelt Praat. ‘Uit eigen onderzoek onder tweehonderd bedrijven blijkt dat de regio het niet beter of slechter doet dan andere. We hebben echte koplopers en bedrijven die wat afwachtender zijn. Maar we zijn best tevreden over hoe bedrijven met digitalisering omgaan.’
Meer durf
Tijdens de rondleiding via het robotica-paviljoen naar de hoek waar de waterstofbedrijven staan, laat Lennart Alserda weten dat ondernemers in Groningen, Friesland en Drenthe wat hem betreft in het gebruik van de nieuwste technieken wel een stapje harder kunnen lopen. Alserda helpt met zijn bedrijf Alserda Media in Groningen en Leeuwarden fabrieken van partijen als Philips en Nedmag met digitaliseren.
‘Ideeën zijn er vaak wel’, verklaart Alserda. ‘Maar ik merk ook veel terughoudendheid. Vaak omdat bedrijven tegen de investeringen aanhikken. Zelfs wanneer we voorrekenen dat een investering een no-brainer is, dan nog durft men vaak niet.’
Alserda gooit het maar op de noordelijke nuchterheid. ‘Bedrijven beperken zichzelf erdoor. We werken ook voor partijen in het midden van het land. Ik zie daar veel meer durf.’
Beter en sneller beslissen
Gids bij de rondleiding is Arno Cazemier van Langout en Cazemier Consultants in Drachten. Met in de ene hand een gele vlag om zijn gevolg niet kwijt te raken en in de andere hand een microfoon, vertelt hij losjes wat links en rechts aan trends en opkomende technologieën voorbij komt. ‘Industrie 4.0 is eigenlijk meer een evolutie dan een revolutie’, zegt hij. ‘Het wordt wel met veel bombarie gebracht, maar het is in feite een ontwikkeling die zich nu overal voltrekt.’
Cazemier ontwerpt productielijnen in fabrieken. De kern daarvan is tegenwoordig data, gegevens, legt Cazemier uit. Maar daar ligt ook het vraagstuk. ’Er staan best veel slimme machines opgesteld in bedrijven, ook in het mkb’, zegt Cazemier. ‘Die genereren een enorme hoeveelheid gegevens. Maar daar wordt vaak niks of te weinig mee gedaan; ze belanden op het datakerkhof.’
Grote bedrijven hebben mensen in dienst die dat allemaal kunnen analyseren en wat met die gegevens doen. Productieprocessen efficiënter maken bijvoorbeeld, of onderhoud voorspellen zodat dat preventief gedaan kan worden.
Cazemier: ‘Het gaat erom dat jij als bedrijf informatie uit die data filtert waarmee je betere en snellere beslissingen kunt nemen dan je concurrent. Veel mkb’ers missen de mensen en de capaciteit om dat te kunnen. Zij wachten eigenlijk op oplossingen waarbij zij hun data aanbieden aan iemand die ze analyseert en dan met een advies komt.’
Nominatie op zak
Het is zoeken naar Groninger bedrijven die met een eigen stand op de beurs staan. Op het NL Innovation Square treffen we ACS Buildings en ook Deepatlas. Chantal Roukema bemant met een collega de bescheiden stand van het bedrijf dat met data klimaatsystemen van gebouwen verbetert. ACS staat er vooral omdat het bedrijf buitenlandse markten wil veroveren en daarvoor klanten en partners zoekt.
‘We willen snel groeien’, zegt Roukema van ACS. ‘De markt is er klaar voor. Wat we hier doen is uitleggen, uitleggen en nog eens uitleggen. Want het is best lastig duidelijk te maken wat de meerwaarde is van onze techniek.’
Maar hoe kom je op zo’n kolossale beurs nou bovendrijven. Met andere woorden: wat heeft ACS eraan? ‘Voorbijgangers zijn geïnteresseerd in wat we doen’, aldus Roukema. ‘We hebben best veel gesprekken met potentiële doorverkopers of partners. Dus ik denk dat het goed komt.’
Wat ACS in elk geval in de zak kon steken was een nominatie voor de prestigieuze Hermes Award die de beursorganisatie uitreikt aan een bedrijf met een opvallend innovatief product. ACS eindigde als derde. ‘Jammer dat we niet wonnen. Maar het was heel lekker om te horen dat we naast twee giganten ook genomineerd waren.’
Een busvol studenten naar de beurs: vijftig jongens, nul meiden
‘Ik wist niet wat ik zag’, zegt Hans Praat van de Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland verontwaardigd. ’Het is iets waarvoor we ons zouden moeten schamen.’ Ook een groep Groningse techniekstudenten van het Noorderpoort en de Hanzehogeschool bezocht de Hannover Messe. De bus zat met vijftig studenten vol. Maar er was geen enkel meisje bij.
Niet meer van deze tijd, vindt Praat, maar het is vooral heel erg jammer dat meisjes zo weinig belangstelling tonen. ‘Het is gewoon onverantwoord, want we hebben mensen in de techniek echt heel hard nodig.’
Docenten Hermann Eberlei en Oscar Admiraal van het Alfa College, afdeling engineering, zien het ook op school. ‘Bij de 53 eerstejaars zijn maar twee meiden’, zegt Eberlei.
‘Techniek, dan word je vies, is het idee dat leeft onder meiden’, vult zijn collega aan. Campagnes om meisjes te interesseren, halen weinig uit. ’Onze opleiding voor installateur groeit gigantisch, maar meisjes trekken we niet. Die gaan allemaal naar interieurdesign. Maar wat gaan ze daar mee doen?’
