Plan voor de Groningers: ‘Iedereen een veilig, gezond en energiezuinig huis’

Het staat in een plan dat op initiatief van werkgeversorganisaties is gemaakt door dertig organisaties, uiteenlopend van het Groninger Gasberaad, de Rabobank, vakbonden FNV en CNV, het Ommelander Ziekenhuis tot LTO Noord en ook Natuur en Milieufederatie Groningen.

‘Plan voor de Groningers’ heet het en het is een aanvulling op het pakket aan maatregelen dat de regio zelf onlangs presenteerde voor het inlossen van de ereschuld.

Daarvoor heeft de regio alvast een claim neergelegd van dertig miljard euro, plus kosten van bevingsschadeherstel en de kosten van versterking. Het kabinet denkt vooralsnog aan in totaal twintig miljard, lekte uit via NOS.

Dinsdag komen premier Rutte en staatssecretaris Vijlbrief van mijnbouwzaken naar Garmerwolde om er hun eerste formele reactie te geven op het rapport van de parlementaire enquête gaswinning Groningen. Naar verwachting zullen ook zij dan zeggen hoe ze de ereschuld denken in te lossen en hoeveel geld ze daarvoor over hebben.

‘Het Plan voor de Groningers is niet het antwoord op alles wat er nu in Groningen moet gebeuren. Maar dit is wel een gemeenschappelijke stip op de horizon waar we met z'n allen naartoe kunnen werken’, zegt Sieger Dijkstra, voorzitter van VNO-NCW MKB Noord en aanjager van Plan voor de Groningers.

Alles begint met een goed, veilig, energiezuinig en levensloopbestendig dak boven ieders hoofd, legt Dijkstra uit. De woning en de leefomgeving zijn namelijk sterk bepalend voor wat het best omschreven kan worden als ’brede welvaart’ van de inwoners. Een begrip dat meer omvat dan alleen het inkomen van de mensen.

Het plan wil hulp aan de regio praktisch invullen. Dijkstra: ‘Brede welvaart gaat ook over de energierekening. Energiearmoede is in het gebied van Dokkum tot Emmen en dan vooral in Groningen een ernstig probleem. Dus als je de energielasten omlaag krijgt, hebben mensen meer besteedbaar inkomen. Dat betekent dus dat je moet starten bij de woningen.’

Met Plan voor de Groningers willen de bedenkers vooral ook recht doen aan aanbeveling 11 uit het parlementaire enquêterapport. Daarin staat dat de Groningers nauw betrokken moeten worden bij de toekomst van hun provincie. ‘Daar past dit heel erg goed in’, aldus Dijkstra. ‘Laten we nou samen de schouders onder zetten en gezamenlijk iets doen wat voor de Groningers en hun leefomgeving en werkomgeving van belang is.’

’Wat zich hier voltrekt mogen we gerust een ramp noemen’, benadrukt Dijkstra. ‘Wanneer we willen doorpakken betekent het dan ook dat oplossingen boven de regels gesteld moeten worden. Het is ook het allerlaatste moment dat het nog kan, denk ik. Straks zijn we een jaar of twee verder en zitten we nog steeds in de bureaucratie en de stroperigheid.’

Niet alleen moet er worden gewerkt aan schadeherstel en versterking, zaken die nu om aanpak vragen. Wanneer Groningen een ‘rechtvaardiger deel’ krijgt uit de circa 400 miljard euro die het gas heeft opgebracht dan moet dat geld ook worden besteed aan ‘een economie die blijft’, zoals Dijkstra het omschrijft.

’Als je niet oppast, dan laten we allerlei producten uit de hele wereld invliegen. En als het klaar is, heeft iedereen een mooie woning maar verder niks.’

De regio moet dus zelf de kennis over onder meer versterking opbouwen en bedrijvigheid eromheen laten groeien. ‘Zodat er ook echt iets ontstaat, waarbij wij voorop lopen en wij dat op termijn in de rest van Nederland en in Europa kunnen verkopen.’

Zo zouden hennepproducten die hier worden geproduceerd verder ontwikkeld kunnen worden tot moderne isolatiematerialen, schrijven de plannenmakers. Ook met ontwikkeling van kunststofkozijnen gemaakt van landbouwproducten uit de provincie snijdt het mes aan twee kanten. De producten kunnen gebruikt worden in de herstel- en versterkingsoperatie en het levert innovatieve bedrijvigheid op.

Dijkstra: 'Daarmee versterken we ons bedrijfsleven dat nu uit veel kleinere mkb-bedrijven bestaat en te weinig capaciteit en kracht heeft om voor 2035 alle bestaande- en nieuwbouwwoningen energiezuinig, levensloopbestendig en duurzaam te maken.'