Koningspaar op Schier: 'Het is een eer dat ze interesse tonen in de boeren'

Het koninklijk echtpaar heeft dinsdag en woensdag alle Waddeneilanden bezocht en ging met eilanders in gesprek over zaken die er spelen.

Op Schier mochten de zeven boeren van het eiland in gesprek met het koningspaar over hun bedrijven. De agrariërs zijn bezig met een proefproject, het zogeheten Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. In dit project staan stikstofreductie en natuurverbetering centraal.

‘Het is ontzettend mooi dat het koningspaar hierin interesse toont’, zegt Van der Bijl. Hij heeft samen met de andere boeren hun verhaal uitgelegd aan de koning en koningin. ‘De overheid wilde een bedrijf uitkopen op het eiland. Alle boeren op het eiland wilden dat niet. Als er één weggaat dan volgen er meer. Er zijn hier vooral ook nog jonge boeren die net het bedrijf hebben overgenomen en niet van plan zijn om te stoppen. Dus we hebben ons eigen plan gemaakt en dat voeren we nu uit.’

Het koninklijk paar luisterde aandachtig naar het verhaal van de boeren.

De boeren hebben zo’n veertig procent van hun veestapel ingeleverd om stikstof te reduceren met als doel de natuur te verbeteren. ‘Dat is het ergste wat je als boer kunt doen, vee inleveren. Maar goed, we hebben hier ook geen keus. Het is kiezen tussen minder koeien of stoppen. Dat laatste willen we niet’, legt Van der Bijl uit.

Ook geven de boeren ander voer aan hun vee. Boer Rutger Talsma: ‘We zijn bezig om wat minder eiwitten in het voer voor de koeien te doen. Eiwitten geven stikstofuitstoot. Dus dat zijn we aan het aanpassen. Belangrijk is daarbij wel dat de koeien gezond blijven.’

Niet alleen de stikstoflast op de omringende natuur wordt verminderd, de biodiversiteit en bodem- en waterkwaliteit willen de boeren ook verbeteren.

'We hebben daarvoor een streefplan opgezet. Om te kijken hoe we onze bodemvruchtbaarheid kunnen vergroten', legt boer Peter Visser uit. 'Dat kan bijvoorbeeld met maaisel omzetten naar compost en dat weer op het land te brengen. Daardoor gaat de bodemvruchtbaarheid omhoog. Dus het is niet alleen stikstofreductie. Het is een veel groter plan.'

Ook de problemen die de boeren hebben, zijn overgebracht op het koningspaar. Boer Visser: ‘Het is logisch om te concluderen dat we minder stikstof uitstoten omdat we minder koeien hebben. Maar we weten niet precies wat de depositie is op het natuurgebied. Dat moet gemeten worden. En daar wordt naar mijn mening te weinig geld in gestoken.’

Hij vervolgt: ‘Dat is jammer. Aan het begin kun je heel makkelijk koeien weg doen, maar dan moet je ook het resultaat ergens kunnen zien. De metingen moeten dus beter. Dat vind ik wel heel belangrijk.’

Het koningspaar kreeg ook een blokje kaas aangeboden. Want de boeren zijn een zuivelcoöperatie begonnen om de vermindering van de opbrengsten te compenseren. Minder vee betekent immers minder melk. De eigen Van Schier-merkkaas wordt verkocht in een eigen boerenwinkel.

‘2022 was het eerste jaar en we zitten nu in 2023 en er is al veel gerealiseerd’, legt René de Vries uit. Hij is voorzitter van de zuivelcoöperatie. ‘Er is een prachtig receptuur en we hebben allerlei kazen gemaakt die in de smaak vallen bij de consument. Dus de receptuur is goed, maar we verkopen nog niet op een schaal en manier die rendabel is voor de boeren. Daar moeten nog stappen in gezet worden.’

Naast de eigen winkel is de kaas ook in diverse winkels op het vasteland te vinden. ‘We zijn vol goede moed om de melk van de leden van de zuivelcoöperatie tot een hogere waarde te brengen en de verloren inkomsten van de boeren te compenseren.’

‘Het is echt een eer dat het koningspaar interesse toont in ons zodat we ons verhaal kunnen vertellen’, zegt Van der Bijl. ‘Dit maken we natuurlijk nooit meer mee.’

Visser vult zijn collega-boer aan. ‘Hier op Schiermonnikoog steken we toch een beetje onze hoofden boven het maaiveld uit. Het is mooi dat we daar nu door dit bezoek een aai over de bol voor krijgen.’

Het koningspaar ging ook langs bij de ambulancepost op het eiland, waar ze spraken met zorgverleners. Ook het klooster en de plaatselijke vernieuwde supermarkt werden bezocht.