Toezichthouder: 'Kabinet zet stap in goede richting, hangt nu af van uitwerking'

De hoogste baas van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) was woensdagavond in Delfzijl om met gedupeerden in gesprek te gaan. Bijna honderd inwoners uit het bevingsgebied waren erbij.

Kockelkoren ging eerst in op het vernietigende rapport van de parlementaire enquetecommissie. Die concludeerde eind februari dat de gevolgen van de jarenlange gaswinning in Groningen rampzalig waren, en dat geld en leveringszekerheid boven de veiligheid van Groningers gingen.

'De conclusies in het rapport zijn heftig en intens', aldus de toezichthouder. Ook als het gaat om de rol van het SodM zelf: 'Wij moesten letten op de veiligheid bij gaswinning. Dat is overduidelijk faliekant misgegaan. We hadden jarenlang nauwelijks mensen met de vereiste kennis. Dat is een grote fout geweest.'

Het kabinet kwam twee weken geleden met een reactie op het enquêterapport. Staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66) van Mijnbouw kondigde vijftig maatregelen aan om de problemen aan te pakken. Als het om de versterking gaat, koerst hij op een gebiedsgerichte crisisaanpak. De bewindsman wil zoveel mogelijk regels en procedures loslaten om de versterking per dorp en per wijk te versnellen.

Het zijn volgens Kockelkoren goede intenties, maar of het genoeg zal zijn moet nog blijken: 'De grote vraag is: hoe dan? Dat wordt nog niet heel concreet. Daarom is het afwachten waar de staatssecretaris mee komt om echt te gaan versnellen. Dat is nodig, want met het huidige tempo gaan we 2028 niet halen.'

De toezichthouder kreeg allerlei vragen vanuit de zaal. Veel inwoners wilden erbij zijn. Bij de Groninger Bodem Beweging - die de avond organiseerde - kwamen zo'n vijftig aanmeldingen binnen. Bijna het dubbele aantal inwoners meldde zich in de zaal in congrescentrum De Molenberg. Vlak voor het begin moesten er nog stoelen bij komen om iedereen een plekje te kunnen geven.

Eén van de inwoners was Marjan Torie uit Siddeburen. Haar huis moet nog versterkt worden. Ze merkt dat de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) druk uitoefent om het doel van 2028 te halen. Daardoor werken aannemers volgens Torie soms te snel, waardoor ze fouten maken.

'Ik hoorde iemand met een nieuw huis die allerlei problemen heeft met de riolering. Of steenstrips die van de gevel vallen bij huizen in Appingedam. Ik wil liever dat het goed gebeurt, dan dat het snel gaat en dat ik straks met een halfbakken huis zit', vertelt ze.

Kockelkoren snapt haar zorgen. 'Huizen moeten goed opgeleverd worden, dat mag niet in het gedrang komen door de haast die deze operatie heeft. Het doel van 2028 is er vooral om procedures plat te walsen en tot een versnelling te komen. Dat mag niet ten koste gaan van het goed versterken van een woning.'

De toezichthouder ging voor zijn bezoek aan de havenstad langs bij verschillende gedupeerden. Met welk gevoel keert hij huiswaarts? 'Ik heb zeker hoop. De reactie van de regering laat zien dat er een wil is om het goed te doen', zegt Kockelkoren. 'Tegelijk laten de mensen hier in de gesprekken doorklinken: eerst zien, dan geloven. Dat begrijp ik heel goed.'