De meest krankzinnige Leiden-Donar ooit: 'Ondanks de afloop ben ik blij dat ik bij dat stukje historie aanwezig was'

Dat zit zo. Precies twaalf jaar geleden, op 29 mei 2011, speelden Donar (onder de naam GasTerra Flames) en Leiden ook tegen elkaar. Ook die wedstrijd was een finalewedstrijd om de landstitel en werd gespeeld in de Sleutelstad, in een snikhete Vijf Meihal. Er moesten destijds niet minder dan drie verlengingen aan te pas komen om een winnaar aan te wijzen.

Die winnaar werd ook meteen landskampioen, want het betrof de zevende wedstrijd van een best-of-seven. Een do-or-die-wedstrijd dus, van alles of niets, van de dood of de gladiolen. Na de reguliere speeltijd stond er 69-69 op het bord. Een verlenging later was het 80-80. En ook de tweede verlenging bracht geen uitsluitsel: 86-86.

Pas na de derde vijf minuten extra viel de beslissing. Helaas voor heel Groningen trok daarin niet GasTerra, maar Leiden uiteindelijk met 96-95 aan het langste eind. Verliezend coach Marco van den Berg was na afloop ondanks het krankzinnige verloop van het duel verrassend snel bij zijn positieven. Van den Berg, die halverwege het seizoen al te horen had gekregen dat zijn contract niet zou worden verlengd, noemde de wedstrijd ondanks de nederlaag 'één van de mooiste wedstrijden van de laatste jaren. Prachtig slot, alleen zuur voor ons'.

Daarin stond hij niet alleen. In het lijvige boekwerk Game Changers dat eind vorig jaar verscheen, over de geschiedenis van het Nederlandse basketbal, wordt de wedstrijd de 'meest intense wedstrijd ooit' genoemd. Wedstrijd 7 op 29 mei 2011 wordt in het boek op maar liefst zes pagina's belicht.

In het boek komt ook Arvin Slagter - toen Leiden, later Donar - aan het woord. 'Ik was extreem moe, richting uitputting. Maar in zo'n wedstrijd ga je gewoon verder, op wilskracht.' Tussen twee verlengingen door had hij moeten overgeven van vermoeidheid. 'Ik was alleen van het veld gegaan als het echt niet anders had gekund.'

Ook Donar-icoon Jason Dourisseau heeft de wedstrijd uit 2011 nog altijd op het netvlies staan. 'Het is nog steeds pijnlijk en ik heb de wedstrijd nooit meer teruggekeken. Maar ik heb de Vijf Meihal met opgeheven hoofd verlaten, ben er trots op dat ik van die geweldige finale deel heb mogen uitmaken.'

De winnende coach Toon van Helfteren kwam vijf jaar geleden naar de studio van RTV Noord om te praten over die legendarische zevende wedstrijd. Recordinternational en viervoudig coach van het jaar Van Helfteren had nog nooit zoiets meegemaakt, vertelde hij in Noord Vandaag. 'Héél speciaal.'

Van Helfteren was onmiddellijk na de winst even naar buiten gegaan. 'Even een moment voor mezelf, al had dat ook een andere reden. M'n vader was twee weken daarvoor overleden. Er was dus héél even sprake van mixed emotions. Al ben ik direct daarna wel weer die zaal ingegaan hoor.'

Het pak dat hij die wedstrijd had aangehad kon hij uitwringen. Dat was namelijk doordrenkt met zweet. 'Nee, die wedstrijd in z'n geheel heb ik trouwens nooit meer teruggezien. Heel bewust. Ik had 'm immers zelf beleefd en wilde dat gevoel dat ik eraan heb overgehouden graag behouden.'

Jack Suiveer was destijds bestuurslid bij GasTerra Flames. Hij zag zichzelf terug op één van de finalefoto's bij het artikel in Game Changers. Achter één van de baskets slaat hij de finale aller finales gade.

'Ik had', zegt Suiveer, 'ook bij de mensen van Leiden op de tribune kunnen gaan zitten, maar ik koos ervoor om met vrienden tussen het publiek te gaan staan. Alleen was het zó verschrikkelijk druk, dat er alleen recht achter die basket nog plaats was.'

Het was bovendien een goede plek om af en toe even wat spanning kwijt te raken. Suiveer: 'Ik zal je vertellen: ik ben tijdens die verlenging echt een paar keer naar buiten gegaan. Daar ben ik toen even tegen een hek aan gaan zitten. Na één van die verlengingen zag ik allemaal Leiden-fans naar buiten komen. 'Gewonnen!', dacht ik. Nee dus, die kwamen allemaal even een frisse neus halen en een sigaretje roken...'

Het ZZ Leiden en GasTerra Flames van 2011 waren enorm aan elkaar gewaagd. Beide ploegen gaven elkaar geen duimbreed toe en waren heer en meester in hun eigen hal. Eigenlijk zou je dus kunnen concluderen dat Flames de finale verloor op de laatste speeldag van de reguliere competitie. Toen namelijk liet 'Donar' het thuisvoordeel door de vingers glippen, door te verliezen van Leeuwarden. Leiden eindigde daardoor als eerste, Donar werd tweede.

Van Helfteren: 'In Leiden besefte kennelijk iedereen hoe belangrijk dat thuisvoordeel was. Wij waren op die laatste speeldag in Leiden al klaar met onze wedstrijd, maar Leeuwarden-Donar ging nog een half uur langer door. Maar onze hele hal bleef vol, om te kijken hoe die Donar-wedstrijd zou aflopen. En toen Groningen verloor, was het feest.'

Suiveer: 'Dat thuisvoordeel, plus een dosis geluk, heeft uiteindelijk de beslissing gebracht. Denk ik. Want de vermoeidheid speelde beide ploegen parten. Het was er ook zó ongelooflijk heet. Die Vijf Meihal is een apart zaaltje. Bomvol, met een plat dak, waar de zon vol op scheen. Voeg daarbij dat kwartier extra dat ze moesten spelen én de spanning, en er was echt geen peil meer op te trekken.'

Suiveer was na afloop zó teleurgesteld dat hij uit Leiden wegreed zonder medebestuurslid Bert Rolf, met wie hij was gekomen. Stráál vergeten.

'Ik was al een half uur buiten Leiden, toen hij belde. 'Waar zit je?', vroeg-ie. Verrek, ik was 'm helemaal vergeten. Gelukkig kon-ie met anderen mee terug naar Groningen rijden. Maar ik ben er inmiddels overheen hoor. En jaren later denk je toch: het was een fenomenale serie. En dat je dan na drie verlengingen geen kampioen wordt... Helaas viel het kwartje de verkeerde kant op, maar dit was toch een stukje historie waar ik bij was.'

Wie er op 29 mei 2011 niét bij was, was Bas Kammenga, destijds bestuurslid van de supportersvereniging van Donar. Hij was er die dag als medewerker van FC Groningen getuige van hoe de FC een, in de residentie opgelopen, 5-1 play-off-nederlaag thuis wegpoetste, door ADO Den Haag in de Euroborg op sensationele wijze lik op stuk te geven. FC Groningen dolf uiteindelijk via strafschoppen toch nog het onderspit.

'Werk gaat altijd voor, ook toen al', zegt Kammenga, 'en dus moest ik Donar laten lopen.'

Hij vervolgt: 'Dat ik niet meekon met Donar was natuurlijk balen, maar omdat de FC tegen ADO al om een uur of half één was begonnen kon ik gelukkig wel de hele wedstrijd van Donar, die later op de middag werd gespeeld en live op tv kwam, kijken. Dat deed ik lekker thuis, in m'n eentje, in alle rust. Want ik dacht: móchten ze kampioen worden, dan wordt het vervolgens natuurlijk toch wel feest in de stad.'

Hoewel, hele wedstrijd... 'Ik had naast de NOS ook de stream van RTV Noord opstaan, en dat was maar goed ook. Want om zes uur ging bij de NOS de stekker eruit, hoewel de wedstrijd in Leiden nog volop aan de gang was. Maar bij de NOS hadden ze gedacht dat die wedstrijd om een uur of kwart over vijf wel voorbij zou zijn. Daar had niemand op drie keer overtime met heel veel oponthoud gerekend. Dus toen om zes uur het nieuws moest beginnen was het gebeurd met basketbal op de NOS. Honderdduizenden tv-kijkers hebben het einde dus helemaal niet meegekregen.'

Naderhand fietste hij nog wel even naar MartiniPlaza, om de bussen met teleurgestelde medefans op te vangen. 'Die waren nog helemaal sprakeloos van wat er zich die dag allemaal had afgespeeld', zegt Kammenga. 'Ik weet nog dat we daar op de stoep nog heel lang hebben nagepraat.'

The day after bedacht RTV Noord dat het wel aardig zou zijn om Bas Kammenga - als medewerker van de FC én als bestuurder van de Donar-fans - voor de camera te halen. 'Ik was die dag erna he-le-maal leeg. Niet dat ik een tv-hoofd heb, maar ik ben geloof ik nog nooit zo lijkbleek geweest. Kennelijk hadden die twee teleurstellingen toch een enorme impact op mij.'