Landelijke partijen benaderen lokale partijen voor verkiezingen Eerste Kamer: 'Het is koehandel'

De stemmen van de Statenleden voor de verkiezingen van de Eerste Kamer worden geteld
De stemmen van de Statenleden voor de verkiezingen van de Eerste Kamer worden geteld © Robert Pastoor/RTV Noord
Groninger Belang en Partij voor het Noorden zijn in de aanloop naar de verkiezingen voor de Eerste Kamer meerdere malen benaderd door landelijke partijen. Die hadden allemaal dezelfde vraag: 'Wil je op onze partij stemmen?' De vraagstellers kregen daar geen bevredigend antwoord op.
In Provinciale Staten van Groningen deden zich geen opzienbarende stemverhoudingen voor. De SP'er stemde op de SP, de VVD'ers op de VVD en ga zo maar door. Lokale partijen hebben geen afgevaardigde van hun eigen partij in de Eerste Kamer. Lokalen kiezen dikwijls voor de Onafhankelijke Politiek Nederland (OPNL), voorheen Onafhankelijke Senaatsfractie (OSF).
Luister hier naar de radioreportage over de lokale partijen die zijn benaderd in aanloop naar de verkiezingen

Populaire politici

Op landelijk niveau werd de afgelopen tijd flink gepuzzeld met de restzetels. Zetels kunnen verschuiven van de ene naar de andere partij als Statenleden besluiten hun stem te veranderen. En daarom waren de vier zetels van de lokalen in Groningen min of meer goud waard. Maar de Statenleden van Groninger Belang en Partij voor het Noorden waren niet op andere gedachten te brengen; ze stemden op OPNL.
De stembus en het stemhokje in de Statenzaal
De stembus en het stemhokje in de Statenzaal © Robert Pastoor/RTV Noord
'Wij doen niet mee aan de verkiezingen voor de Eerste Kamer', zegt Dries Zwart (Partij voor het Noorden). 'Vandaar dat ik een redelijk vrije keuze heb en die stem was heel bruikbaar voor andere partijen.'
Want in aanloop naar de verkiezingen merkte Zwart dat zijn populariteit stijgende was. 'Ik was de laatste weken redelijk populair, maar dat zal nu wel over zijn', zegt hij na afloop van de stemming. Bij wie hij populair was, wil hij niet kwijt: 'Je moet nooit je populaire vrienden delen', zegt hij met een knipoog.

Beeldvorming

Opponent Bram Schmaal (Groninger Belang) kreeg eveneens te maken met plotseling stijgende populariteit. 'Wij hebben alles bij elkaar 3 à 4 partijen die terloops hebben gevraagd om onze stem.' Maar ook Schmaal kwam niet tegemoet aan die wens. 'Dat gaan we niet doen. Het is echt koehandel wat plaatsvindt in de Eerste Kamer. Je moet dicht bij jezelf blijven en niet via handjeklap dingen regelen.'
Dries Zwart stoort zich al langere tijd aan de Haagse blik op de provinciale politiek. 'De Provinciale verkiezingen hebben vanaf het begin gedraaid om de Eerste Kamer-verkiezingen. Dat vind ik doodzonde. Want deze 43 Statenleden doen heel veel voor Groningen, zoals dat ook in andere Provinciale Staten werkt. Dat raakt een beetje ondergesneeuwd en dat vind ik frustrerend. Wij doen het met elkaar én voor elkaar. Maar wel voor Groningen en niet voor de Eerste Kamer.'
Ik denk dat de landelijke politiek de regionale partijen nog heel hard nodig zal hebben
Bram Schmaal - Statenlid Groninger Belang
Groninger Belang hoopt vooral dat Haagse politici vanaf nu blijven bellen met Statenleden en dat dus niet alleen in verkiezingstijd doen. 'Ondanks het geweld van de BBB zie je ook in andere provincies dat lokale partijen het op zich heel goed hebben gedaan', zegt Bram Schmaal. 'Er zijn tijden geweest dat we in de Eerste Kamer een krappe zetel hadden, maar nu is dat een ruime. Dus ik denk dat de landelijke politiek de regionale partijen nog heel hard nodig zal hebben.'

Statenleden naar Den Haag

Voor Henk Marquart Scholtz (BBB) lijkt een plek in de Eerste Kamer een zekerheidje. Hij staat op nummer vijf van de lijst en zal de Groninger Staten inruilen voor een plek in de hofstad. Ook al is de uitslag nog niet definitief vastgesteld, hij zal woensdagochtend alvast afscheid nemen als Statenlid.
De BBB'er maakt voor het eerst zijn opwachting in de Eerste Kamer, net als zijn partij. Marquart Scholtz kwam vier jaar geleden namens Forum voor Democratie in de Staten.
Luister hier naar de interviews met de PVV en BBB.
Ton van Kesteren (PVV) heeft overigens naast een zetel gegrepen in de Eerste Kamer. Na zes jaar senatorschap werd hij op voorkeursstemmen gepasseerd door Ilse Bezaan.