Chris Fictoor viert 60-jarig jubileum als componist: 'Muziek is voor mij verbinding'
Wie hem achter de piano zag bij zijn opa in Veendam kon het eigenlijk al weten: Chris Fictoor zou componist worden. 'Ik weet niet beter dan dat ik als 4-jarige achter de piano bij opa Chris zat te improviseren.'
Inmiddels is Fictoor 75 jaar en viert hij zijn 60-jarig jubileum als componist.
Scholier en componist
Hij is scholier op het Maartenscollege als hij zijn eerste stuk schrijft. Hij is scholier op het Maartenscollege als hij zijn eerste stuk schrijft. De handgeschreven partituur heeft hij al die tijd bewaard. Nu, zestig jaar na dato, herkent hij zich nog altijd in zijn eerste stuk. ‘Ik hou erg van melodie, dus dat hoor ik er wel achter. En die fascinatie voor tekst heb ik ook altijd gehouden.'
Aan tafel bij Noord Vandaag vertelt Fictoor over zijn carrière en laat hij een stukje horen:
Al 60 jaar componist: 'Muziek is voor mij verbinding'
Koorschool vormde hem
Fictoor heeft er dan al een hele muzikale opleiding op zitten. Zijn basisschool is de Kathedrale Koorschool in de stad. 'Ik was de oudste in een katholieke familie, dus eigenlijk voorbestemd om priester te worden.' Voor hem was het hemels op de koorschool. 'We kregen elke dag muziekles, theorie, orgelles en we zongen in de kerk. Dit heeft mijn hele componeren beïnvloed.'
Volgens Fictoor herkennen kenners zijn werk vaak als 'een typische Fictoor', ook al weet hij niet precies waar ze dat aan horen. ‘Ik houd niet zo van dissonanten, maar muziek moet wel spannend zijn. En ja, er zitten altijd wel fragmenten Gregoriaans in mijn composities.'
Heimwee naar Groningen
Fictoor vindt werk in het onderwijs. Hij wordt conrector op zijn oude middelbare school, verlaat Groningen om in Twente bij het conservatorium te gaan werken. Hij blijft aan als dirigent van de Katholieke Oratorium Vereniging (KOV), daarvoor reist hij elke week naar Groningen.
In 1998 keert hij terug naar Stad, waar hij aan het hoofd van het Prins Claus Conservatorium komt te staan. ‘We hadden enorme heimwee naar Groningen.' Nooit houdt hij op met componeren, op het jaar na dat hij met een flinke burn-out thuis zit. ‘Toen ging het niet, toen was de muziek echt dood.’
De tijdgeest zat mee
Meer dan duizend stukken heeft hij geschreven. ‘Ik kwam vanuit die kathedrale setting de jaren 60 binnengelopen. Toen brak de hele kerk open en werd mijn wereld steeds groter, ook in muzikale zin. Ik spoorde met de tijdgeest en werd een van de eerste Nederlandse kerkmuziekcomponisten. Tot die tijd was het allemaal Gregoriaans.’
Gelegenheden te over
In die tijd is het ook gebruikelijk dat er oratoria worden geschreven ter gelegenheid van maatschappelijke gebeurtenissen. Fictoor werkt veel samen met priester en dichter Herman Verbeek.
Voor de heropening van de gerestaureerde Martinikerk in 1975 componeert Fictoor samen met Rob Smit op een tekst van Verbeek het stuk ‘De man met de vier handen’. Het drietal werkt ook samen voor ‘Bernlef’, een compositie in opdracht van de Vereniging voor Volksvermaken en de Gemeente Groningen, ter gelegenheid van 300 jaar Groningens Ontzet. ‘We stonden in het hart van de samenleving.’
Martinikerk als gebaar
Fictoor draagt Groningen dan ook een warm hart toe. Reden om zijn jubileumfeest zaterdag in de Martinikerk te houden. ‘Dat is de plek voor een betekenisvol gebaar naar de regio en de stad, naar iedereen die mijn muziek draagt.’ Overdag kan publiek meezingen; hij leidt dan zelf een sing-in. ‘s Avonds voeren allerlei ensembles onder meer door Fictoor gecomponeerd werk uit, als cadeau aan hem. 'Ik heb er heel veel zin in.'
Ook na zaterdag viert hij zijn jubileum, met allerlei premières van zijn werk, door het hele land. Want uitgecomponeerd is hij nooit. Muziek is onlosmakelijk met Chris Fictoor verbonden. ‘In een gesprek ben ik aan het praten, jij luistert, daarna praat ik weer. Muziek is het samenvallen van stemmen. Muziek verbindt.’
