Heksenjacht herdacht op Geeselberg Wedde: ‘Honderden jaren geleden was ik hier zelf beland’

Tientallen mensen kwamen de omgebrachte 'heksen' herdenken
Tientallen mensen kwamen de omgebrachte 'heksen' herdenken © Martijn Klungel/RTV Noord
Tientallen Groningers hebben zaterdag slachtoffers van de 16e en 17e eeuwse heksenjachten herdacht op de Geeselberg tussen Wedde en Veele. Met de actie wordt er aandacht gevraagd voor een landelijk herdenkingsmonument.
Middenin het Westerwoldse landschap doemt een heuveltje van 4,5 meter op: de Geeselberg. Het is de plek waar meer dan twintig mensen zijn gemarteld en daarna levend verbrand. Een naargeestig idee, vindt Petra Brouwer die vanuit de stad Groningen naar de martelplek is gekomen.

Levend op de brandstapel

‘Je moet je voorstellen dat de vrouwen uit Wedde moesten komen lopen. Dat is zeker een half uur. Ze wisten wat er ging gebeuren. En dan kom je hier en word je gewoon levend op de brandstapel gegooid. Dat is verschrikkelijk’, zegt ze.
Petra Brouwer legt een witte bloem bij de gedenksteen
Petra Brouwer legt een witte bloem bij de gedenksteen © Martijn Klungel/RTV Noord

Knoalster gynaecoloog: 'Ik was hier zelf beland'

Ook Marjon Riksen is naar de plek gekomen waar honderden jaren geleden lugubere dingen plaatsvonden: ‘Het voelt bijzonder om hier te zijn. Honderden jaren geleden was ik hier zelf ook beland’, zegt ze.
De Stadskanaalster is gynaecoloog en beseft dat, als ze dat werk honderden jaren geleden had uitgevoerd, ze kans had om op de brandstapel te komen. ‘Als je in die tijd vrouwen begeleidde met de bevalling en het kindje vervolgens een grote handicap had, of erger: doodgeboren werd, dan kwam je op de brandstapel terecht’, legt Riksen uit. Het is voor haar de reden om nu stil te staan bij de heksenvervolging.
En zo hebben tientallen andere mannen en vrouwen hun eigen reden om stil te staan bij de tragedie van honderden jaren geleden. Rond klokslag 12.00 uur legt iedereen witte bloemen rondom het herdenkingsmonument op de Geeselberg. Ook op zo’n twintig andere plekken in heel Nederland gebeurt dat.
De bloemenzee bij de gedenksteen op de Geeselberg
De bloemenzee bij de gedenksteen op de Geeselberg © Martijn Klungel/RTV Noord

Actie voor nationaal monument

Vooralsnog een eenmalige actie om aandacht te vragen voor de heksenjachten. ‘Er is geen nationaal monument, een nagedachtenis aan de heksenvervolging. En daar wilden wij verandering in brengen’, vertelt Marie Claus van het Nationaal Heksenmonument.
De heksenvervolging was veel recenter dan men denkt
Jente Posthuma
‘Veel mensen denken dat de heksenvervolging in de diepe middeleeuwen plaatsvond, maar het is veel recenter dan men denkt’, vertelt medeorganisator Jente Posthuma. ‘Het is belangrijk dat er aandacht voor is, omdat het een extreem misogyne (vrouwenhaat – red.) hoofdstuk in de geschiedenis is. Het heeft nog steeds effecten op vrouwen van nu.'
De herdenking op de Geeselberg is eenmalig, alhoewel Riksen er wel iets in ziet om dit jaarlijks te doen. ‘Zo begin juni bijvoorbeeld, wanneer er veel witte bloemen bloeien. Dat is toch het symbool van hoop’, vertelt de Knoalster gynaecoloog.
Bekijk hieronder beelden van RTV1 van de herdenking:
Organisator herdenking heksenjacht: 'De grote opkomst betekent dat het heel erg leeft'