‘Het duurt allemaal zo verschrikkelijk lang, we hebben perspectief nodig’

Melkveehouder Erwin Bijman loopt over zijn erf in Ten Boer en wijst aan wat de aardgasbevingen hebben veroorzaakt op zijn bedrijf. ‘Die oude schuur was een paar jaar geleden nog prima te gebruiken voor opslag, maar na een zware beving heeft ‘ie het begeven. Hij is helemaal aan gruzelementen. De muren kwamen los onder de gebinten te staan.’

De schuur is inmiddels niet meer dan een krakkemikkig bouwval, deels afgesloten met hekken. Maar ook nieuwere gebouwen zijn kapot. ‘In 2013 hebben wij een nieuwe stal gebouwd en daar blijken de mestkelders lek van te zijn.’

Dat kost Bijman veel tijd, stress en geld. Net als honderden andere boeren zoekt hij al jaren naar een oplossing. ‘Maar het kost allemaal ontzettend veel geld. Die mest is verdund door grondwater, dus de kwaliteit is minder. Ik heb geprobeerd het kwijt te raken aan akkerbouwers uit de omgeving, maar die willen het niet. Onze mest is niets meer waard. En bovendien kloppen de cijfers niet meer. Want door dat water lijkt het alsof ik meer mest produceer. Maar de koeien poepen nog net zoveel als twintig jaar terug. Het komt gewoon door al dat water.'

Bijman laat de schade zien. Door de betonnen muren en plafonds lekt mest en water naar beneden. ‘Dikke scheuren, in een nieuwe schuur. En alles staat onder water, kijk hier maar eens’, wijst hij.

Door al dat water is de kelder ook nog eens een stuk sneller vol. Maar omdat niemand zijn mest wil hebben, moet Bijman het telkens over zijn eigen land zien uit te rijden. ‘Dat ding is zo lek als een mandje. En nou zijn er wel allerlei clubs bezig met een oplossing, maar dat duurt al zo lang en geen mens weet hoe het eruit gaat zien.’

Een snelle reparatie zit er niet in. De hele bedrijfsvoering van de boerderij gaat ermee gemoeid. ‘Dan moet er een andere stal komen, de mest moet afgevoerd worden, de koeien moeten weg en wat dacht je van alle regels? Je kunt niet zomaar even een extra stal bouwen.’

In Westerwijtwerd is het familiebedrijf van aannemer Simone van Dijken bezig met de versterking van het dorpshuis. Het werk zit er na jaren bijna op. ‘Hier is echt alles aangepakt’, zegt Simone terwijl ze op de zolder van het gebouw staat. ‘De betonvloeren, de muren zijn versterkt en het dak. Alles.’

Nu begint het nieuwe dorpshuis vorm te krijgen, maar dat ging niet vanzelf. ‘De hele rompslomp om zo’n versterking, dat kost verschrikkelijk veel energie en is eigenlijk niet te doen als kleine ondernemer’, vertelt Van Dijken.

‘Het werken met de mensen van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) gaat op zich heel goed hoor… Maar het valt voor die mensen ook niet altijd mee. Een projectleider zei tegen mij: als ik iets gedaan wil krijgen, heb ik zestig vinkjes nodig. Dat zegt alles, het is echt heel erg bureaucratisch.’

De hele versterkingsoperatie moet in 2028 afgerond zijn. Althans, dat is het doel van het kabinet en de NCG. Maar dat is onmogelijk, denkt Van Dijken. ‘Op deze manier gaan ze dat nooit halen. Never nooit niet. Nee, echt niet.’

Als het aan de aannemer ligt moet politiek Den Haag in het debat kiezen voor een totaal andere aanpak. ‘Wij hebben mandaat nodig om samen met een team en de bewoners om tafel te gaan, een goed plan te maken en dat gewoon uit te voeren. Maar nu zitten we zo vijf jaar lang te bakkeleien over geld.’

In Ten Boer snakt melkveehouder Erwin Bijman naar oplossingen. ‘Als mijn zoons ervoor kiezen om boer te worden en het bedrijf willen overnemen, dan wil ik dat deze ellende ze bespaard wordt. Maar in het tempo zoals het nu gaat…’

Te midden van al zijn kapotte schuren en woonhuis, hoopt Bijman dat er vooral snel een oplossing komt voor de lekkende mestkelders. ‘Dit kost ons zoveel tijd en geld. Hier moet gewoon echt een oplossing voor komen, dat is het allerbelangrijkste.'