Hoofdschuddende leden enquêtecommissie: ‘Heeft Rutte het rapport wel gelezen?’

GroenLinks-leider Jesse Klaver overlegt met Peter Kwint (SP)
GroenLinks-leider Jesse Klaver overlegt met Peter Kwint (SP) © Phil Nijhuis/ANP
Een aantal leden van de parlementaire enquêtecommissie naar de gaswinning in Groningen is teleurgesteld over het debat van de Tweede Kamer met het kabinet. Tijdens het debat zat commissievoorzitter Tom van der Lee (GroenLinks) meermaals hoofdschuddend te luisteren naar premier Mark Rutte.
Barbara Kathmann (PvdA), Stieneke van der Graaf (ChristenUnie) en Peter Kwint (SP) zijn andere leden van de commissie die ook hun verbazing lieten merken als Rutte zijn feiten niet op een rij had.
Beluister het gesprek met Peter Kwint (SP)
Zo'n twee jaar deden ze samen grondig onderzoek naar meer dan zestig jaar gaswinning in Groningen. Hun conclusies waren keihard, de reacties op het rapport lovend. Maar aan het debat over het enquêterapport hielden Van der Lee en Kwint een nare smaak over. Was het dan allemaal voor niets?
Enquêtecommissie is opgeheven
Inmiddels zijn de Kamerleden eigenlijk geen lid meer van de enquêtecommissie, omdat die formeel is opgeheven. Ze zijn nu weer allemaal ‘gewoon’ Kamerlid. Maar tijdens het debat blijkt uit alles hun grote betrokkenheid. Zo snelt GroenLinks-fractieleider Jesse Klaver meermaals naar Van der Lee voor ruggespraak en ook Kwint weet hij te vinden. Andere partijen wisselen ook van gedachten met hun partijgenoot die in de commissie zat.

Alles voor niets?

‘Het is zeker niet voor niets geweest’, blikt Tom van der Lee terug op het werk van zijn commissie. Zonder de enquêtecommissie waren tal van maatregelen er volgens hem wellicht niet gekomen en ook het extra geld voor Groningen is een gevolg van de parlementaire enquête. Maar wordt het rapport door het kabinet wel echt serieus genomen? Van der Lee heeft er zijn twijfels bij.
Jesse Klaver overlegt met oud-voorzitter van de enquêtecommissie Tom van der Lee
Jesse Klaver overlegt met oud-voorzitter van de enquêtecommissie Tom van der Lee © Phil Nijhuis/ANP

Heeft Rutte het wel gelezen?

Afgaande op het betoog van minister-president Mark Rutte kun je je afvragen of hij het rapport überhaupt heeft gelezen. Die vraag stelden Kwint en Van der Lee zichzelf ook. Het debat moest al snel tweemaal geschorst worden omdat Rutte zijn feiten niet op een rij had, terwijl de enquêtecommissie een compleet feitenoverzicht heeft gemaakt.
Ik heb het idee dat Rutte onderdeel is van het probleem en een oplossing in de weg staat
Peter Kwint - SP-Kamerlid en voormalig lid van de enquêtecommissie
‘Ik denk dat hij het eerste deel misschien gelezen heeft’, zegt Stieneke van der Graaf na afloop. ‘Maar de rest…’ Ze maakt haar zin niet af, maar haar gezichtsuitdrukking doet dat wel.

Vertrouwen is weg

Peter Kwint (SP) hield een dubbel gevoel over aan het debat. ‘Aan de ene kant hoor ik een heleboel plannen die voortkomen uit ons rapport, maar aan de andere kant blijf je zitten met de vraag: gaat het er van komen? En eerlijk gezegd heb ik daar met Rutte aan het roer niet heel veel vertrouwen in.’
‘Rutte wil deel zijn van de oplossing’, zegt Kwint. ‘Maar ik heb het idee dat hij onderdeel is van het probleem en een oplossing in de weg staat. Zijn beantwoording vind ik ontoereikend en principieel vind ik dat als je vanaf Huizinge verantwoordelijk bent, daar maar één stap bij hoort en dat is opstappen.’

Politieke conclusie

Zo ver is het niet gekomen. Rutte wil zelf graag door en geniet daarvoor nog altijd het vertrouwen van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Zij keuren het beleid van de laatste zestig jaar af. ‘Want dit debat kon niet eindigen zonder een politieke conclusie’, zegt Van der Graaf. Maar het kabinet wegsturen, ging de coalitiepartijen een stap te ver.
Het rapport mag meegenomen worden
Het rapport mag meegenomen worden © Tristan Braakman / RTV Noord

Symbolische dozen

In de openbare ruimtes van het gebouw van de Tweede Kamer liggen dozen vol met het enquêterapport. Ze zijn over en mogen worden meegenomen. Het staat symbool voor het werk van de enquêtecommissie, zo lijkt het. Het rapport ligt er, er is over gedebatteerd en nu is het niet meer nodig.
Kwint: ‘Het is nu aan ons als Kamer om bovenop het kabinet te blijven zitten.’ Maar is deze Tweede Kamer daar wel toe in staat? Na een aarzelende stilte zegt Kwint: ‘Dat is een goede vraag…’